Cơ hội cho các nhà đầu tư AI tại Việt Nam 2025

Cơ hội cho nhà đầu tư AI

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã nổi lên như một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực công nghệ tại khu vực ASEAN. Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company, nền kinh tế số của Việt Nam dự kiến đạt 57 tỷ USD vào năm 2025, với tốc độ tăng trưởng hàng năm lên tới 31%. Trong đó, AI được xem là động lực chính thúc đẩy sự chuyển đổi số toàn diện.

Sự kiện NVIDIA công bố kế hoạch mở rộng đầu tư vào Việt Nam vào cuối năm 2024 là một minh chứng rõ ràng cho sự tiềm năng của thị trường. Ông Jensen Huang, CEO của NVIDIA, nhận định: “Việt Nam không chỉ có nguồn nhân lực chất lượng cao mà còn sở hữu hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đầy triển vọng. Đây là nơi lý tưởng để xây dựng các trung tâm R&D và phát triển AI.”

Trên hết, Việt Nam đang xây dựng một khung pháp lý toàn diện để hỗ trợ phát triển AI. Nghị định số 13/2023/NĐ-CP và Quyết định số 1290/QĐ-BKHCN là những bước đi quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch, an toàn và đạo đức trong nghiên cứu và ứng dụng AI. Đặc biệt, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra bốn trụ cột chiến lược: quản trị linh hoạt, cơ sở hạ tầng tích hợp, lực lượng lao động chất lượng cao và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông: “Việt Nam đang hướng tới một hệ sinh thái AI bền vững, nơi các nhà đầu tư có thể yên tâm phát triển công nghệ mà không bị ràng buộc bởi các quy định cứng nhắc”. Ông cũng nhấn mạnh rằng chính phủ đang nỗ lực tạo ra một môi trường pháp lý thử nghiệm (regulatory sandbox) để các doanh nghiệp có thể thử nghiệm các sản phẩm AI mới trong vòng 2 năm mà không bị giới hạn bởi các quy định nghiêm ngặt.

Theo các chuyên gia, khung pháp lý linh hoạt của Việt Nam là một lợi thế lớn so với các quốc gia khác trong khu vực. Điều này giúp các startup AI có không gian để đổi mới và phát triển, đồng thời thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế.

Bên cạnh đó, Việt Nam tự hào với nguồn nhân lực trẻ, năng động và có trình độ cao trong lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học). Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo (MOET), mỗi năm Việt Nam đào tạo khoảng 50.000 sinh viên CNTT và kỹ thuật, cung cấp nguồn nhân lực dồi dào cho ngành AI. Điều này đã thu hút sự quan tâm của các tập đoàn lớn như Qualcomm và Samsung, những đơn vị đã đầu tư hàng trăm triệu USD vào các trung tâm R&D tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Theo báo cáo của TopDev, một nền tảng tuyển dụng công nghệ hàng đầu tại Việt Nam, nhu cầu nhân lực AI tại Việt Nam đang tăng trưởng với tốc độ 30% mỗi năm. Các vị trí như kỹ sư AI, nhà khoa học dữ liệu và chuyên gia học máy (ML) đang trở thành những ngành nghề “hot” nhất thị trường.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT, từng cho rằng, Việt Nam có một thế hệ trẻ đam mê công nghệ và sẵn sàng học hỏi. Đây là nguồn lực quan trọng để xây dựng một hệ sinh thái AI mạnh mẽ, không chỉ phục vụ trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu công nghệ ra thế giới.

Ngoài ra, Việt Nam cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng công nghệ, bao gồm các trung tâm dữ liệu, mạng lưới 5G và các khu công nghệ cao. Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) là một ví dụ điển hình, nơi kết nối các nhà khoa học, doanh nghiệp và nhà đầu tư để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển AI.

Theo báo cáo của Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông), Việt Nam đã triển khai hơn 70.000 trạm phát sóng 5G trên toàn quốc, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ 5G tại Đông Nam Á. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các ứng dụng AI đòi hỏi tốc độ xử lý cao và độ trễ thấp.

Còn đó những thách thức

Tuy nhiên, các nhà đầu tư AI tại Việt Nam cũng phải đối mặt với một số thách thức lớn. Đầu tiên là vấn đề bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư. Mặc dù Việt Nam đã ban hành các quy định pháp lý như Nghị định 13/2023/NĐ-CP, việc thực thi vẫn cần được củng cố để đảm bảo hiệu quả. Theo báo cáo của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), số vụ tấn công mạng tại Việt Nam đã tăng 30% trong năm 2023, đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp AI trong việc bảo vệ dữ liệu.

Thứ hai, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia như Singapore và Malaysia, những nơi đã có sẵn hệ sinh thái công nghệ phát triển và khung pháp lý hoàn thiện hơn. Theo báo cáo của ASEAN AI, Singapore hiện đang dẫn đầu về đầu tư vào AI với tổng số vốn lên tới 1,2 tỷ USD trong năm 2023.

Theo các chuyên gia phân tích, Việt Nam cần tận dụng lợi thế về chi phí nhân công và nguồn nhân lực trẻ để cạnh tranh với các quốc gia khác. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần học hỏi từ các mô hình thành công như Singapore để xây dựng một hệ sinh thái AI bền vững.

Cuối cùng, việc thiếu vốn đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) vẫn là một thách thức lớn. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), tỷ lệ đầu tư vào R&D của Việt Nam chỉ chiếm khoảng 0,5% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 2,5% của các nước phát triển. Ông Đặng Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), cho rằng: “Chính phủ cần có chính sách ưu đãi hơn nữa để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào R&D. Đây là yếu tố then chốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI.”

Nhìn chung, Việt Nam đang trên đà trở thành một trong những trung tâm AI hàng đầu tại Đông Nam Á. Với khung pháp lý tiến bộ, nguồn nhân lực chất lượng cao và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, năm 2025 hứa hẹn là thời điểm vàng để các nhà đầu tư AI gia nhập thị trường đầy tiềm năng này. Như lời của Jensen Huang từng nói: “Việt Nam không chỉ là điểm đến, mà còn là đối tác chiến lược trong hành trình phát triển AI toàn cầu.”

Nguyễn Chuẩn