Chính phủ quyết tâm quản lý tài sản số, tiền kỹ thuật số
Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì cùng Ngân hàng Nhà nước trình Chính phủ khung pháp lý quản lý, thúc đẩy phát triển tài sản số, tiền kỹ thuật số trong tháng 3.
Đây là một trong những nội dung quan trọng tại Chỉ thị số 05 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên, vừa được Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ban hành đầu tháng 3/2025.
Cần hành lang pháp lý rõ ràng
Trong bối cảnh tài sản số và tiền kỹ thuật số đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc hoàn thiện hành lang pháp lý không chỉ giúp quản lý hiệu quả mà còn tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đảm bảo môi trường đầu tư minh bạch, an toàn. Hiện nay, nhiều quốc gia đã ban hành các quy định để kiểm soát và khai thác tiềm năng của loại hình tài sản này, trong khi Việt Nam vẫn trong giai đoạn hoàn thiện chính sách.
Nếu không có khung pháp lý rõ ràng, thị trường tài sản số có thể trở thành “vùng xám” dễ bị lợi dụng cho các hoạt động rủi ro như lừa đảo tài chính, rửa tiền hoặc đầu cơ tràn lan. Ngược lại, một cơ chế quản lý minh bạch, hiệu quả sẽ giúp bảo vệ nhà đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo và thu hút nguồn vốn lớn vào nền kinh tế số.
Trong bối cảnh Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên, việc thúc đẩy một lĩnh vực tiềm năng như tài sản số có thể trở thành động lực quan trọng.
Cơ chế thử nghiệm "sandbox"
Trong buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về mục tiêu tăng trưởng kinh tế ngày 24/2, Tổng Bí thư Tô Lâm nhất trí với đề xuất của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về việc cần sớm quản lý quản lý đồng tiền kỹ thuật số dưới dạng một loại tài sản ảo để tránh các tác động tiêu cực đến nền kinh tế và các vấn đề xã hội, đồng thời giúp đóng góp giá trị cho kinh tế đất nước.
Điều này không chỉ phản ánh sự quan tâm của lãnh đạo cấp cao mà còn mở ra cơ hội xây dựng một khung pháp lý rõ ràng, giúp kiểm soát rủi ro và thúc đẩy giá trị kinh tế từ lĩnh vực đầy tiềm năng này.
Việc coi tiền kỹ thuật số là một loại tài sản ảo giúp Nhà nước có cơ chế quản lý chặt chẽ hơn, hạn chế các tác động tiêu cực đến nền kinh tế và xã hội như đầu cơ, rửa tiền hay lừa đảo tài chính. Đồng thời, cách tiếp cận này cũng tạo điều kiện để Việt Nam khai thác lợi ích từ nền kinh tế số, thu hút nguồn vốn đầu tư và thúc đẩy đổi mới công nghệ.
Tổng Bí thư yêu cầu Quốc hội và các cơ quan Chính phủ cần sớm thể chế hóa, cụ thể hóa các chính sách quản lý. Đây là một bước đi quan trọng để Việt Nam theo kịp xu hướng quốc tế, khi nhiều quốc gia đã ban hành các khung pháp lý về tài sản số và tiền kỹ thuật số.
Một điểm đáng chú ý trong chỉ đạo của Tổng Bí thư là đề xuất nghiên cứu áp dụng cơ chế thí điểm có kiểm soát (sandbox) để thành lập "Sàn giao dịch" cho tiền kỹ thuật số. Mô hình sandbox đã được nhiều quốc gia áp dụng để thử nghiệm các sản phẩm tài chính công nghệ mới trong môi trường kiểm soát, giúp điều chỉnh chính sách kịp thời trước khi triển khai rộng rãi.
Việc triển khai cơ chế này không chỉ giúp Nhà nước có công cụ đánh giá rủi ro mà còn tạo ra môi trường phát triển minh bạch, an toàn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực blockchain, fintech. Nếu được thực hiện đúng hướng, Việt Nam có thể trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong khu vực về quản lý và phát triển tài sản số.
Hoàn thiện khung pháp lý trong quý 2
Tại hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ngày 27/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng chính sách, quy định về tài sản số, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox). Các cơ quan này phải hoàn thành chậm nhất trong quý 2.
Hiện nay, dù các loại tiền số như Bitcoin, Ethereum… đã trở nên phổ biến trên thế giới, Việt Nam vẫn chưa có định nghĩa cụ thể về tiền ảo hay tài sản ảo trong hệ thống pháp luật. Luật Phòng chống rửa tiền (sửa đổi) thông qua cuối năm 2022 cũng chưa đưa ra cơ chế quản lý chính thức đối với các loại tài sản này. Điều này dẫn đến thực trạng giao dịch tài sản ảo chủ yếu diễn ra trên các sàn quốc tế hoặc theo hình thức thỏa thuận cá nhân, gây ra nhiều rủi ro như gian lận, đầu cơ, hay thậm chí là rửa tiền.
Việc thiếu hành lang pháp lý khiến thị trường tài sản số ở Việt Nam phát triển một cách tự phát, khó kiểm soát và có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống tài chính truyền thống. Do đó, yêu cầu cấp thiết hiện nay là nhanh chóng xây dựng các quy định cụ thể để vừa bảo vệ nhà đầu tư, vừa tận dụng tiềm năng của công nghệ blockchain và tiền số.
Chủ trương của Chính phủ cho thấy Việt Nam không chỉ đặt mục tiêu kiểm soát rủi ro mà còn hướng tới việc khai thác giá trị từ tài sản số. Việc hoàn thiện khung pháp lý trong thời gian tới sẽ giúp tạo môi trường đầu tư minh bạch, thu hút dòng vốn và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.