"Lộ diện" động lực tăng trưởng chính của kinh tế Trung Quốc

AI Trung Quốc kích thích thị trường

Thị trường chứng khoán Trung Quốc vừa chứng kiến một đợt tăng mạnh sau khi hai công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) mới được ra mắt, làm dấy lên làn sóng đầu tư vào cổ phiếu công nghệ.

Ngày 6/3 vừa qua, Alibaba đã công bố mô hình AI mã nguồn mở QwQ-32B, đánh dấu một bước tiến lớn so với phiên bản trước. Điều đáng chú ý là mô hình này chỉ sử dụng một phần nhỏ dữ liệu so với DeepSeek R1, một nền tảng AI tiên tiến khác của Trung Quốc.

Cùng thời điểm, Manus AI ra mắt một AI agent đa năng – một Bot có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ – với tuyên bố rằng mô hình của họ vượt trội hơn DeepResearch của OpenAI trên một số phương diện.

Những thông tin này đã ngay lập tức tác động đến thị trường tài chính. Cổ phiếu Alibaba tăng mạnh 8,2% tại Hồng Kông, mức cao nhất trong gần hai tuần, giúp chỉ số công nghệ Trung Quốc tăng khoảng 5%. Đây là mức tăng ấn tượng nhất kể từ năm 2021. Trên thị trường đại lục, Focus Technology – công ty có sản phẩm AI agent – tăng kịch trần 10%, trong khi các doanh nghiệp liên quan như Client Service International cũng ghi nhận mức tăng đáng kể.

Trước đó, đột phá AI của DeepSeek vào đầu năm nay đã tạo ra một làn sóng lạc quan cho cổ phiếu công nghệ Trung Quốc. Tuy nhiên lần này, sự thúc đẩy còn đến từ chính sách của chính phủ. Tại Đại hội Nhân dân Toàn quốc gần đây, Bắc Kinh tuyên bố sẽ hỗ trợ mạnh mẽ việc ứng dụng AI quy mô lớn, phát triển các thiết bị thông minh thế hệ mới và hiện đại hóa lĩnh vực sản xuất.

Alibaba dẫn đầu cuộc đua AI

Alibaba - tập đoàn công nghệ của Jack Ma, đã có một năm ấn tượng với giá trị vốn hóa thị trường tăng thêm khoảng 135 tỷ USD. Nhà đầu tư dần lấy lại niềm tin vào công ty sau khi hoạt động kinh doanh ổn định trở lại, bỏ lại giai đoạn bị siết chặt bởi chính phủ.

“Có rất nhiều yếu tố tích cực cho Alibaba, và mô hình AI mới là một chất xúc tác quan trọng,” Vey-Sern Ling, Giám đốc điều hành tại Union Bancaire Privée, nhận định và cho biết hoạt động kinh doanh cốt lõi của họ đang cải thiện, đồng thời hưởng lợi từ nỗ lực thúc đẩy tiêu dùng của Trung Quốc. Nhà đầu tư cũng nhận ra rằng AI sẽ đóng vai trò quan trọng trong mảng điện toán đám mây của Alibaba.

Không chỉ Alibaba, nhiều công ty Trung Quốc khác cũng tham gia vào cuộc đua AI. Trong những tháng gần đây, hàng loạt doanh nghiệp đã giới thiệu các mô hình và dịch vụ AI được cho là ngang tầm với DeepSeek hoặc OpenAI – công ty đi đầu trong làn sóng AI tạo sinh với ChatGPT. Sự xuất hiện liên tục của các nền tảng AI mới đã thu hút sự chú ý của giới đầu tư và công chúng Trung Quốc.

Mặc dù cổ phiếu công nghệ Trung Quốc đã tăng đáng kể, định giá của các công ty này vẫn tương đối thấp. Chỉ số Hang Seng Tech hiện giao dịch ở mức khoảng 19 lần lợi nhuận dự báo, so với 45 lần cách đây 4 năm.

“Chúng tôi thấy thị trường đang dần điều chỉnh lại định giá, vì nhiều cổ phiếu công nghệ Trung Quốc hiện khá rẻ so với các đối thủ Mỹ,” Ken Wong, chuyên gia danh mục cổ phiếu tại Eastspring Investments, nhận xét.

AI là trọng tâm của kinh tế Trung Quốc?

Bắc Kinh đã xác định công nghệ là động lực chính cho nền kinh tế trong năm 2025, với AI đóng vai trò then chốt. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ, Trung Quốc đang đặt cược vào AI và công nghệ cao để duy trì tốc độ tăng trưởng và giảm phụ thuộc vào các lĩnh vực truyền thống.

Mục tiêu tăng trưởng GDP 5% mà Trung Quốc đặt ra cho năm 2025 sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng ứng dụng AI vào sản xuất, tài chính, chăm sóc sức khỏe và các ngành công nghiệp chủ chốt. Việc hỗ trợ AI không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tạo ra những doanh nghiệp công nghệ có thể cạnh tranh toàn cầu.

Sự trỗi dậy của AI Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến thị trường tài chính nội địa mà còn đặt ra những thách thức lớn đối với các công ty công nghệ Mỹ. Trước đây, OpenAI với ChatGPT từng thống trị lĩnh vực AI tạo sinh, nhưng giờ đây, các đối thủ Trung Quốc như DeepSeek, Alibaba và Manus AI đang thu hẹp khoảng cách với tốc độ đáng kinh ngạc.

Đáng chú ý, Alibaba không chỉ cạnh tranh với OpenAI mà còn thách thức cả DeepSeek với mô hình QwQ-32B. Với 32 tỷ tham số, mô hình này được đánh giá là hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với các AI tiêu tốn ít dữ liệu và tài nguyên tính toán.

Để củng cố vị thế, Alibaba đã cam kết đầu tư số tiền tương đương 52 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng AI trong 3 năm tới. Đây là một trong những khoản đầu tư lớn nhất của Trung Quốc vào AI, nhấn mạnh tham vọng của gã khổng lồ thương mại điện tử trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, mức đầu tư khổng lồ này cũng làm dấy lên câu hỏi từ giới đầu tư về khả năng thu hồi vốn. Liệu các công ty công nghệ lớn có đang đánh giá quá cao nhu cầu AI trong tương lai hay không? Và liệu Trung Quốc có thể duy trì tốc độ phát triển AI để cạnh tranh với Mỹ trong dài hạn?

Dù vẫn còn nhiều thách thức, một điều rõ ràng là cuộc đua AI giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng gay cấn. Khi các gã khổng lồ công nghệ hai nước tiếp tục đầu tư mạnh mẽ, AI không chỉ định hình thị trường tài chính mà còn quyết định cán cân quyền lực trong nền kinh tế thế giới.

Nam Trần