“Vũ khí cạnh tranh” trên thị trường kinh doanh quán cà phê
Trong thị trường cà phê cạnh tranh khốc liệt, âm nhạc không chỉ là một yếu tố trang trí mà là một công cụ chiến lược quan trọng để tạo sự khác biệt và thu hút khách hàng.
Thị trường cà phê ngày nay là một chiến trường khốc liệt. Có một câu nói vui là “cứ 5 mét lại có 1 quán cà phê” với đủ mọi phong cách và quy mô. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt này, việc tạo ra sự khác biệt không chỉ là mong muốn mà còn là yếu tố sống còn để thu hút và giữ chân khách hàng.
Nếu như trước đây, một quán cà phê đơn thuần chỉ là nơi để thưởng thức một tách cà phê, thì ngày nay, khách hàng tìm đến quán cà phê với nhiều nhu cầu đa dạng hơn thế. Họ có thể cần một không gian yên tĩnh để làm việc, một nơi để gặp gỡ bạn bè, hoặc đơn giản chỉ là tìm kiếm một trải nghiệm cảm xúc đặc biệt. Vậy, làm thế nào để một quán cà phê có thể nổi bật giữa vô vàn đối thủ?
Câu trả lời nằm ở việc khai thác hiệu quả những yếu tố vô hình, mà một trong số đó chính là âm nhạc, ông Nguyễn Hoàng Trung Hưng – sáng lập S’mores Saigon Caffe – đưa ra một giải pháp trong hội thảo “Coffee Talk: Xu hướng đồ uống 2025” tại Thành phố Hồ Chí Minh vừa diễn ra.
Không gian của một quán cà phê không chỉ giới hạn ở những yếu tố hữu hình như thiết kế, bài trí, hay vật liệu xây dựng. Nó còn bao gồm những yếu tố vô hình như cảm nhận, bầu không khí, và đặc biệt là âm thanh, âm nhạc. Trong khi những yếu tố hữu hình tạo nên vẻ bề ngoài và sự tiện nghi, thì chính những yếu tố vô hình lại tác động sâu sắc đến cảm xúc và trải nghiệm của khách hàng. Ông Hưng đã nhấn mạnh rằng, trong thị trường cà phê cạnh tranh hiện tại, không gian không chỉ là một khối hộp với đồ trang trí, mà còn là sự hòa quyện giữa yếu tố hữu hình và vô hình để tạo nên một tổng thể thu hút.
Âm nhạc không chỉ là một phần của không gian, mà còn là một công cụ mạnh mẽ để định hình đặc tính riêng và kết nối cảm xúc với khách hàng. Mỗi một dòng nhạc, theo ông Hưng, đều có một nhóm người nghe nhất định, và sở thích âm nhạc của họ sẽ phản ánh lên không gian và cảm xúc mà quán cà phê muốn truyền tải. Việc lựa chọn âm nhạc phù hợp không chỉ giúp quán thu hút đúng đối tượng khách hàng mục tiêu mà còn tạo ra một không khí đồng điệu, khiến khách hàng cảm thấy thoải mái và muốn ở lại lâu hơn.
Để khai thác hiệu quả sức mạnh của âm nhạc, việc hiểu rõ tâm lý ẩn sâu của khách hàng là vô cùng quan trọng. Ông Hưng chia sẻ rằng, đối với thương hiệu của mình, ông sử dụng âm nhạc như một thước đo rõ ràng nhất trong việc kinh doanh dựa trên cảm xúc, bởi cà phê một phần lớn chính là kinh doanh về cảm xúc. Bằng cách quan sát sở thích âm nhạc của khách hàng – họ thích thể loại nhạc nào, phong cách thời trang của họ ra sao, họ sử dụng những thiết bị công nghệ gì – quán cà phê có thể thu thập những dữ liệu quý giá về tính cách và sở thích của họ. Từ đó, quán có thể điều chỉnh không gian, sản phẩm, và dịch vụ để phù hợp hơn với nhu cầu và mong đợi của khách hàng, tạo ra một sự kết nối cảm xúc sâu sắc.
Ông Hưng trong thực tế cũng xây dựng phong cách chuỗi quán cà phê của mình bắt đầu từ âm nhạc. Thay vì chỉ tập trung vào mặt bằng và thiết kế ban đầu, ông ưu tiên xác định dòng nhạc chủ đạo cho không gian. Theo ông, âm nhạc và vật liệu thi công có mối liên hệ đồng điệu, phản âm lẫn nhau. Việc lựa chọn dòng nhạc phù hợp sẽ giúp định hình chất liệu thi công và thiết kế không gian sao cho có sự cộng hưởng tốt nhất, thể hiện đúng tinh thần và cảm xúc mà quán muốn truyền tải.
Quy trình này bao gồm nghiên cứu đặc tính địa phương, vẽ chân dung khách hàng mục tiêu, chọn nhạc, và cuối cùng là định hình vật liệu thi công. Bốn cửa hàng hiện tại của thương hiệu của ông Hưng đều có danh sách phát nhạc riêng, phù hợp với concept độc đáo của từng không gian.
Tuy nhiên, việc tập trung vào âm nhạc theo cảm xúc không phải là điều dễ dàng. Ông Hưng khẳng định rằng đây là một công việc rất khó, nhưng trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt, việc tạo ra một nét riêng là điều vô cùng cần thiết để tồn tại. Ông phân biệt rõ ràng giữa âm nhạc theo công năng (ví dụ, nhạc thư giãn vào buổi sáng, nhạc sôi động hơn vào buổi trưa để "đuổi khách" như một ví dụ hài hước được nhắc đến) và âm nhạc theo cảm xúc. Âm nhạc theo cảm xúc là dòng nhạc phù hợp với đối tượng khách hàng mục tiêu, khiến họ cảm thấy đắm chìm và có sự kết nối đồng điệu với không gian.
Một ví dụ điển hình về việc khai thác giá trị cảm xúc và âm nhạc trong kinh doanh cà phê là thương hiệu Kitsuné của Pháp. Xuất thân là một thương hiệu thời trang, Kitsuné đã mở rộng sang lĩnh vực cà phê và sở hữu một hãng thu âm riêng, hỗ trợ các nghệ sĩ indie. Họ sử dụng chính những sản phẩm âm nhạc của mình để tái tạo không gian cà phê, tạo ra một mô hình kinh doanh độc đáo và thành công trên toàn cầu. Trường hợp của Kitsuné cho thấy âm nhạc có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tạo dựng một bản sắc riêng và kết nối sâu sắc với khách hàng.
Mặc dù không gian và âm nhạc đóng vai trò quan trọng, ông Hưng cũng lưu ý rằng quán cà phê vẫn cần có một sản phẩm "hero", một sản phẩm đặc trưng để khách hàng nhớ đến và quay lại. Dù quán có không gian độc đáo và âm nhạc ấn tượng đến đâu, chất lượng cà phê vẫn là yếu tố cốt lõi. Chiến lược kinh doanh có thể tập trung vào không gian ở giai đoạn đầu, nhưng về lâu dài, sản phẩm và dịch vụ vẫn cần được chú trọng đầu tư.
Như vậy là, trong thị trường cà phê đầy cạnh tranh, âm nhạc không chỉ là một yếu tố trang trí mà là một công cụ chiến lược quan trọng để tạo sự khác biệt và thu hút khách hàng. Việc lựa chọn âm nhạc phù hợp, hiểu rõ sở thích âm nhạc của khách hàng, và tạo ra sự đồng điệu giữa âm nhạc và không gian có thể mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể. Những chia sẻ từ ông Hưng, cùng với ví dụ về sự thành công của Kitsuné, đã minh chứng cho tầm quan trọng của việc khai thác giá trị cảm xúc và âm nhạc trong ngành kinh doanh cà phê.
Âm nhạc, khi được đầu tư và sử dụng một cách bài bản, thực sự có thể trở thành “vũ khí lợi hại” giúp quán cà phê nổi bật và chiếm trọn trái tim của khách hàng.