Nghiên cứu chỉ ra mối nguy hiểm từ xe SUV và bán tải với người đi bộ
Nghiên cứu từ Imperial College London chỉ ra nguy cơ tử vong của người đi bộ khi va chạm với SUV hoặc xe bán tải cao hơn nhiều so với sedan hay hatchback.
Một nghiên cứu mới do Imperial College London phối hợp với Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London thực hiện đã chỉ ra rằng nguy cơ tử vong của người đi bộ khi xảy ra va chạm giao thông có thể cao hơn nếu liên quan đến xe SUV hoặc xe bán tải, so với các dòng xe có thiết kế thấp hơn như sedan hay hatchback.
Nghiên cứu phân tích dữ liệu từ hơn 682.000 vụ tai nạn giao thông xảy ra trong 35 năm qua, phần lớn đến từ Mỹ, nơi xe SUV và xe bán tải chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số phương tiện lưu thông. Kết quả cho thấy, trong các vụ va chạm với người lớn, nguy cơ tử vong tăng khoảng 44% nếu nạn nhân bị tông bởi một chiếc SUV hoặc xe tải nhẹ. Đặc biệt, với trẻ em từ 0 đến 9 tuổi, con số này lên tới 130%.
Nguyên nhân chính, theo nhóm nghiên cứu, nằm ở sự khác biệt trong thiết kế giữa các dòng xe. Các phương tiện gầm cao thường có phần đầu xe vuông, thô và cao hơn, khiến điểm va chạm rơi vào vùng thân trên như xương chậu, ngực hoặc đầu thay vì phần chân như ở các xe có thiết kế thấp. Ngoài ra, thay vì bị đẩy lên nắp capo như khi va chạm với xe sedan, nạn nhân va chạm với SUV có xu hướng bị hất về phía trước, dễ dẫn đến va đập mạnh xuống mặt đường hoặc các phương tiện khác. Những yếu tố này có thể khiến mức độ chấn thương nặng hơn, đặc biệt ở các vùng đầu, ngực và bụng – những khu vực quan trọng và dễ tổn thương.
Từ những dữ liệu thu thập được, nhóm nghiên cứu ước tính rằng nếu chuyển đổi một phần xe SUV sang các dòng xe có thiết kế thấp hơn, có thể giúp giảm khoảng 17% số ca tử vong ở người đi bộ và người đi xe đạp mỗi năm tại Mỹ, tương đương hơn 600 sinh mạng. Tại châu Âu, nơi SUV ít phổ biến hơn, mức giảm ước tính là khoảng 8%.
Tuy nhiên, nhóm tác giả không khuyến nghị việc cấm sử dụng SUV hoặc các loại xe gầm cao, bởi hiện chưa có định nghĩa pháp lý thống nhất nào về SUV. Thay vào đó, báo cáo nhấn mạnh rằng điều đáng quan tâm là yếu tố thiết kế, cụ thể là hình dáng phần đầu xe bởi đây mới là điểm làm tăng nguy cơ chấn thương nghiêm trọng khi xảy ra va chạm.
Kết quả nghiên cứu cũng phù hợp với một phân tích khác được công bố trên tạp chí Economics of Transportation vào năm 2024. Theo đó, chỉ cần phần đầu xe cao thêm 10cm, nguy cơ tử vong cho người đi bộ đã có thể tăng tới 22%.
Trong bối cảnh các thành phố hiện đại ngày càng quan tâm tới việc bảo vệ những đối tượng dễ bị tổn thương trên đường như người đi bộ, người già và trẻ em, các chuyên gia cho rằng việc điều chỉnh thiết kế xe hướng tới sự an toàn toàn diện hơn có thể là một hướng đi hiệu quả. Đồng thời, người sử dụng phương tiện cũng có thể cân nhắc các yếu tố về tầm nhìn, khả năng xử lý và độ an toàn cho người xung quanh khi lựa chọn phương tiện di chuyển phù hợp với môi trường đô thị.
Có thể nói, SUV và xe bán tải vẫn luôn là sự lựa chọn phổ biến nhờ vào tính linh hoạt, không gian rộng rãi và khả năng đáp ứng nhiều nhu cầu sử dụng khác nhau, từ di chuyển gia đình đến công việc, du lịch. Nghiên cứu này không đưa ra quan điểm chỉ trích về việc sử dụng các dòng xe này, mà thay vào đó, chỉ ra một yếu tố cần được lưu ý: thiết kế phương tiện và ảnh hưởng của nó đến sự an toàn giao thông, đặc biệt là đối với người đi bộ.
Khi hiểu rõ hơn về tác động của thiết kế xe, chúng ta có thể đưa ra lựa chọn phù hợp hơn trong việc mua sắm phương tiện, đồng thời các nhà sản xuất và các nhà làm chính sách cũng có thể cân nhắc điều chỉnh để cải thiện mức độ an toàn trên đường. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một môi trường giao thông an toàn hơn, bảo vệ không chỉ người lái mà còn cả những người tham gia giao thông khác, đặc biệt là những đối tượng dễ bị tổn thương như người đi bộ.