Việt Nam - Kazakhstan bước vào "thời kỳ vàng" hợp tác toàn diện
Sau hơn ba thập kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Kazakhstan đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, được ví như “thời kỳ vàng” trong quan hệ song phương.
Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh nhấn mạnh khi trao đổi với báo chí trước thềm chuyến thăm nước Cộng hoà Kazakhstan của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Kazakhstan là chặng dừng chân thứ nhất của Tổng Bí thư Tô Lâm và đoàn cấp cao Việt Nam trong chuyến thăm từ ngày 5-12/5 tới bốn nước Cộng hòa Kazakhstan, Cộng hòa Azerbaijan, Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus.
Trong thời gian qua, hai nước đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Ngày 25/5/2024, hiệp định miễn thị thực cho công dân mang hộ chiếu phổ thông chính thức có hiệu lực, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch, giao thông vận tải và logistics. Tháng 4/2025, hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù, được ký năm 2023, cũng đã có hiệu lực.
Đầu năm 2025, hai bên thống nhất tổ chức chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm, đánh dấu cột mốc mới trong quan hệ song phương. Năm nay cũng là dịp kỷ niệm 66 năm chuyến thăm Kazakhstan của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1959. Đặc biệt, tròn 33 năm sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1992, hai bên dự kiến sẽ nâng quan hệ lên đối tác toàn diện trong tháng 5/2025.
Đặc biệt, quan hệ liên Chính phủ giữa hai nước cũng có bước phát triển vượt bậc. Từ năm 2024, cơ chế hợp tác được nâng từ cấp Thứ trưởng lên cấp Bộ trưởng. Tại cuộc họp liên Chính phủ tháng 5/2024, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Thương mại Kazakhstan Arman Shakkaliyev đã đồng chủ trì. Tháng 3/2025, cuộc tham vấn chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao diễn ra tại Astana với sự tham dự của Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng và Thứ trưởng Kazakhstan A. Bakayev.
Hợp tác địa phương cũng được thúc đẩy mạnh mẽ. Năm 2024, đoàn đại biểu tỉnh Bắc Ninh thăm Kazakhstan và ký thỏa thuận kết nghĩa với một tỉnh bạn. Đầu năm 2025, Đà Nẵng và thành phố Aktau ký kết hợp tác hữu nghị. Các đoàn từ Khánh Hòa, TP.HCM cũng có các chuyến thăm làm việc tại Kazakhstan.
Về hàng không, từ năm 2022 chỉ có hai chuyến bay mỗi tuần giữa hai nước, đến tháng 6/2024 con số này tăng lên bốn chuyến. Air Astana, Vietjet và một số hãng hàng không Việt Nam triển khai các đường bay thẳng tới Phú Quốc, Đà Nẵng và Almaty. Tất cả các chuyến bay của hãng Việt Nam đều được khai thác thường xuyên.
Tháng 12/2023, Tập đoàn Sovico và một quỹ đầu tư Kazakhstan mua lại hãng hàng không Qazaq Air. Sovico cũng ký thỏa thuận hợp tác cảng hàng không với các tỉnh của Kazakhstan, đồng thời hợp tác với Tập đoàn dầu khí quốc gia nước này. Những thỏa thuận này dự kiến sẽ được củng cố nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Với các hoạt động đầu tư, doanh nghiệp Kazakhstan có nhiều dự án thành công tại Việt Nam, trong khi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào Almaty trong lĩnh vực du lịch và khách sạn. Bộ Công Thương Kazakhstan và doanh nghiệp Việt Nam cũng đang xúc tiến hợp tác trong lĩnh vực xuất khẩu kỹ thuật quốc phòng…
Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh cho biết, trải qua hơn ba thập kỷ vun đắp, quan hệ Việt Nam – Kazakhstan đã bước vào giai đoạn phát triển mới – được ví như “thời kỳ vàng” với tiềm năng mở rộng hợp tác toàn diện trên nhiều lĩnh vực.
Trong giai đoạn 2023 - 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Kazakhstan đạt gần 1 tỷ USD. Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh tin rằng, với sự nỗ lực chung và đối thoại hiệu quả, kim ngạch thương mại có thể đạt từ 2 đến 5 tỷ USD vào năm 2029.
Trong lĩnh vực vận tải, Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh đặc biệt quan tâm đến dự án đường sắt Hải Phòng – Hà Nội – Lào Cai. Dự án này dự kiến hoàn thành trong vòng ba năm tới và có thể kết nối tiếp từ Lào Cai đến Côn Minh (Trung Quốc), Almaty (Kazakhstan), rồi đến cảng biển lớn nhất Kazakhstan – Aktau, sau đó nối tiếp đến Baku (Azerbaijan).
“Tuyến đường này từ Baku có thể kéo dài đến Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) và từ đó kết nối với mạng lưới đường sắt khắp châu Âu. Trong bối cảnh thế giới có thể tiếp tục đối mặt với các rào cản thuế quan, tuyến vận tải đường sắt này – còn gọi là hành lang giữa – sẽ là giải pháp vận chuyển chiến lược đầy tiềm năng cho Việt Nam”. - Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh bày tỏ kỳ vọng.
Ông cũng cho biết, Kazakhstan đã tổ chức trưng cầu dân ý về việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân. Trên lãnh thổ Kazakhstan, từng có nhà máy điện hạt nhân từ thời Liên Xô, và hiện nay, Kazakhstan đang hợp tác với các đối tác như Pháp, Hàn Quốc và Trung Quốc để khởi động các dự án mới. Kazakhstan có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực điện hạt nhân và rất quan tâm đến việc hợp tác với Việt Nam, nhất là khi Việt Nam đang cân nhắc tái khởi động chương trình điện hạt nhân quốc gia.
Trong lĩnh vực quốc phòng, Kazakhstan sở hữu nhiều doanh nghiệp sản xuất thiết bị quân sự từ thời Liên Xô cũ, với nhiều sản phẩm tương thích với các tiêu chuẩn mà Việt Nam từng sử dụng. Do đó, Kazakhstan hoàn toàn có thể cung cấp các thiết bị quốc phòng chất lượng cao và phù hợp với nhu cầu của Việt Nam. “Chúng tôi kỳ vọng chuyến thăm này sẽ tạo điều kiện để lãnh đạo Bộ Quốc phòng hai nước gặp gỡ, trao đổi và mở rộng hợp tác trong lĩnh vực chiến lược này”. - Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh cho biết thêm.
Vẫn theo Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh, hai nước còn nhiều tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực khác, đặc biệt là nông nghiệp. Kazakhstan quan tâm đến các sản phẩm nông sản của Việt Nam như gạo ST25 và đã nhập giống lúa Việt Nam để trồng tại địa phương. Trà và cà phê Việt Nam cũng được người Kazakhstan ưa chuộng – thế hệ lớn tuổi thường dùng trà, trong khi giới trẻ yêu thích cà phê. Ở miền Bắc Kazakhstan phổ biến trà xanh và trà đen, còn miền Nam chủ yếu dùng trà xanh.
Một bước tiến quan trọng là việc dự kiến nâng cấp quan hệ hai nước lên đối tác toàn diện. Tiếp theo, các tỉnh thành giữa hai nước sẽ thiết lập quan hệ kết nghĩa và ký kết nhiều văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, du lịch, thể thao và văn hóa. Ví dụ, đã có thỏa thuận giữa các địa phương như Hưng Yên, Quảng Ninh và các tỉnh của Kazakhstan, cùng với các diễn đàn doanh nghiệp với sự tham gia của hơn 120 công ty hai bên.
“Tôi cũng kỳ vọng số lượng chuyến bay giữa hai nước sẽ tăng lên, tạo thuận lợi cho du lịch và giao thương. Việc ký kết thỏa thuận kết nghĩa giữa Đà Nẵng và thành phố Aktau là bước khởi đầu đầy triển vọng. Các hãng hàng không dự kiến sẽ công bố các đường bay mới trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng Bí thư sắp tới”. - Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh cho biết thêm.