Phân tích - Bình luận

Hiện tượng “Evergrande” đe dọa ngành xe điện Trung Quốc

Trương Khắc Trà 31/05/2025 04:05

Giới lãnh đạo Trung Quốc lần đầu tiên kêu gọi các nhà sản xuất xe điện nước này giải quyết tình trạng cạnh tranh “phi sản xuất” - khi giá xe ngày càng giảm đến mức gây lo ngại.

Gã khổng lồ trong ngành BYD vừa châm ngòi cuộc chiến giảm giá xe điện tại Trung Quốc (Ảnh NYT)
Gã khổng lồ trong ngành xe điện BYD vừa châm ngòi cuộc chiến giảm giá xe điện tại Trung Quốc (Ảnh NYT)

Hiện tượng “Evergrande” trong ngành bất động sản Trung Quốc đang được dẫn chứng lại trong ngành công nghiệp xe điện của nước này. Đó không những là sự ám chỉ về khủng hoảng, mà là khủng hoảng dây chuyền quy mô lớn.

Tuần trước, BYD đã công bố một loạt các đợt giảm giá chưa từng có - gần 30% trở lên đối với một số mẫu xe chỉ chạy bằng pin và xe hybrid giá rẻ. Ví dụ, dòng xe đô thị Seagull nhỏ gọn - vốn giá cả phải chăng đã xuống còn 55.800 nhân dân tệ/chiếc (7.750 đô la Mỹ).

Động thái của BYD đã khiến ngành công nghiệp này khá lo lắng. Zhong Shi, một nhà phân tích thị trường của Hiệp hội đại lý ô tô Trung Quốc, cho biết “Ngành công nghiệp này đang trong tình trạng bị sốc, các nhà sản xuất ô tô nhỏ hơn hiện đang lo lắng về khả năng cạnh tranh của họ”.

Ngành xe điện Trung Quốc phát triển theo mô hình “tăng cung”, tức là sản xuất đồng loạt số lượng lớn. Điều đó giúp họ giành được lợi thế với đối thủ quốc tế như Tesla. Tuy nhiên, giờ đây thị trường nội địa đã quá chật chội, mất cân bằng cung-cầu tiếp tục thúc đẩy giảm phát.

Chủ tịch Great Wall Motors Wei Jianjun đã cảnh báo về một “Evergrande” trong ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc vẫn chưa bùng nổ, hàm ý so sánh ngành công nghiệp xe điện đang phát triển nhanh với lĩnh vực bất động sản từng diễn tiến tương tự.

Trong những năm đầu thực hiện chương trình hỗ trợ của Nhà nước, nhằm giúp Trung Quốc trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong ngành công nghiệp xe điện, chính sách ưu việt này đã khuyến khích một làn sóng khởi nghiệp rầm rộ.

Điểm bão hòa thị trường dần lộ ra từ nhiều năm trước. Dữ liệu từ Viện nghiên cứu Autohome cho hay: Tại Trung Quốc, giá bán lẻ ô tô trung bình đã giảm khoảng 19% trong hai năm qua xuống còn khoảng 165.000 nhân dân tệ/chiếc (22.900 đô la Mỹ). Trong đó, giá xe chạy pin điện đơn thuần giảm 21%.

So sánh với thị trường ô tô Hoa Kỳ, dữ liệu từ Cox Automotive cho thấy giá trung bình của một chiếc ô tô mới tại Hoa Kỳ là 48.699 đô la Mỹ vào tháng 4, tăng gần 1% so với hai năm trước đó.

Tình trạng dư thừa xe điện ngày càng trầm trọng tại Trung Quốc (Ảnh internet)
Tình trạng dư thừa xe điện ngày càng trầm trọng tại Trung Quốc (Ảnh internet)

Các nhà phân tích cho rằng, cuộc chiến giảm giá sẽ còn tiếp diễn, sự bùng nổ của xe điện - thay vì mở rộng thị trường - đã cướp đi thị phần của ô tô sử dụng năng lượng hóa thạch.

Ying Wang, Giám đốc điều hành Fitch, APAC Corporate ratings, nhận định thị trường ô tô Trung Quốc tăng trưởng yếu kể từ năm 2018 và dự kiến ​​doanh số bán lẻ ô tô chỉ tăng ở mức một chữ số trong năm nay. Điểm nổi bật trên thị trường ô tô Trung Quốc là các chiến dịch giảm giá để giành thị phần. Bên cạnh đó, các hãng xe vẫn cố gắng chạy đua về công nghệ

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc kêu gọi ngành công nghiệp xe điện giải quyết tình trạng cạnh tranh kinh doanh “phi sản xuất”. Thuật ngữ này đã được đề cập trong báo cáo công tác thường niên của Thủ tướng Lý Cường vào tháng 3 và trong cuộc họp của cơ quan quản lý thị trường nước này.

Sức nóng từ ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đang gây áp lực với thế giới. Cho dù Liên minh châu Âu đã áp thuế nhập khẩu ô tô điện do Trung Quốc sản xuất - nhưng vẫn không ngăn cản được xe BYD đã bán chạy hơn Tesla tại khu vực này.

Trương Khắc Trà