Cơ hội vàng từ "cú hích" ra mắt Trung tâm R&D AI của Qualcomm tại Việt Nam

Đây không chỉ là một “cú hích” đầu tư, mà còn là lời xác tín về vị trí ngày càng vững chắc của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Cú chuyển mình chiến lược

Không phải ngẫu nhiên mà Qualcomm chọn Việt Nam là nơi đặt trung tâm R&D lớn thứ ba toàn cầu, chỉ sau hai trung tâm tại Ấn Độ và Ireland. Đây là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy Việt Nam đang vươn lên mạnh mẽ trong chuỗi giá trị công nghệ cao, không còn đơn thuần là điểm đến gia công, mà trở thành điểm đến nghiên cứu lõi, nơi kiến tạo những công nghệ tương lai.

Đặt trong bối cảnh toàn cầu, trí tuệ nhân tạo đang là “cuộc đua chiến lược” của các quốc gia để giành lấy vị thế trong nền kinh tế số. Và khi một tên tuổi như Qualcomm chọn Việt Nam làm “bàn đạp” cho R&D AI, điều đó có nghĩa hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã đạt đến độ chín đủ để đón nhận những trung tâm công nghệ mang tầm cỡ toàn cầu.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận không ngần ngại gọi sự kiện này là “dấu mốc quan trọng”, mở ra giai đoạn hợp tác mới trong lĩnh vực AI giữa Qualcomm và Việt Nam. Điều này càng có ý nghĩa hơn khi mục tiêu của Việt Nam không chỉ là thu hút đầu tư FDI, mà là thu hút có chọn lọc hướng đến các ngành mũi nhọn, có khả năng tạo đột phá về năng suất, giá trị gia tăng, và đổi mới công nghệ.

Gắn đầu tư với phát triển nhân lực chất lượng cao

Một trong những yếu tố quan trọng nhất mà Việt Nam kỳ vọng từ trung tâm R&D của Qualcomm không chỉ là vốn, mà là “chất xám”. Sự hiện diện của một trung tâm nghiên cứu tầm cỡ quốc tế tại Việt Nam sẽ mở ra cơ hội lớn để đào tạo, ươm mầm thế hệ kỹ sư công nghệ, chuyên gia AI, những người không chỉ làm việc cho Qualcomm, mà sẽ góp phần nâng tầm trình độ công nghệ nội địa.

Thông điệp được ông Alex Rogers - Chủ tịch phụ trách Quản trị toàn cầu của Qualcomm truyền đi rất rõ ràng: Qualcomm sẽ tiếp tục đầu tư dài hạn vào Việt Nam, đồng thời tích cực đào tạo nhân lực công nghệ cao, nhất là trong lĩnh vực AI. Điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng chiến lược của Việt Nam trong thời gian tới: phát triển nguồn nhân lực số, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực bán dẫn và AI, hai lĩnh vực then chốt để thúc đẩy tăng trưởng đột phá.

Từ cơ hội đến lợi thế

Báo cáo gửi tới Quốc hội của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã cho thấy một bức tranh rất tích cực trong thu hút đầu tư nước ngoài: chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã thu hút hơn 18,4 tỷ USD vốn FDI đăng ký, tăng 66,2% so với cùng kỳ. Điều đặc biệt là xu hướng FDI đã dịch chuyển mạnh sang các ngành chế biến, chế tạo, AI, bán dẫn - tức những lĩnh vực Việt Nam đặt kỳ vọng để tạo ra động lực tăng trưởng mới.

Việc Việt Nam được các tập đoàn lớn từ Mỹ, châu Âu tin tưởng chọn làm nơi xây dựng chuỗi cung ứng và R&D không còn là hiện tượng đơn lẻ. Qualcomm chỉ là một trong số những “đầu tàu” trong dòng chảy này. Điều đó cho thấy các chính sách cải thiện môi trường đầu tư, phát triển hạ tầng công nghệ, đặc biệt là định hướng “thu hút FDI có chọn lọc” của Việt Nam đã đi đúng hướng.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn đó. Để hiện thực hóa tham vọng trở thành trung tâm R&D AI hàng đầu khu vực, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể, bài bản và dài hơi. Trong đó, hạ tầng dữ liệu, chính sách thử nghiệm công nghệ (sandbox), môi trường pháp lý linh hoạt và cơ chế thu hút nhân tài cả trong nước lẫn quốc tế sẽ là những trụ cột không thể thiếu.

Việc một tập đoàn như Qualcomm đầu tư mạnh mẽ vào R&D tại Việt Nam là cơ hội vàng, nhưng nếu không được “chuyển hóa” thành lợi thế dài hạn, Việt Nam hoàn toàn có thể bị bỏ lại trong cuộc đua khốc liệt về công nghệ.

Một mặt, Việt Nam cần nhanh chóng hình thành cụm trung tâm công nghệ, tạo môi trường cho các doanh nghiệp lớn cả trong và ngoài nước cùng tham gia nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa sản phẩm AI. Mặt khác, sự hỗ trợ chính sách, tài chính, và đào tạo cho các startup công nghệ nội địa cũng cần được tăng tốc, để tạo lực kéo từ dưới lên cho cả hệ sinh thái.

Ở một tầm xa hơn, Việt Nam cần định vị rõ: không chỉ là nơi thu hút đầu tư, mà là nơi sản sinh ra sáng kiến, công nghệ và nhân lực chất lượng toàn cầu. Khi đó, sự có mặt của Qualcomm sẽ không chỉ là điểm sáng trong thu hút FDI, mà còn là “ngòi nổ” cho sự cất cánh của một ngành công nghiệp mới - ngành công nghiệp tri thức.

Sự kiện Qualcomm mở trung tâm R&D AI tại Việt Nam không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn là một cú hích thực sự đối với tham vọng công nghệ của đất nước. Nếu được tiếp sức bởi các chính sách đồng bộ, môi trường pháp lý thuận lợi và tầm nhìn chiến lược, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm R&D công nghệ cao, sánh vai cùng các cường quốc khu vực.

Nhưng cơ hội, như thường lệ, không đứng yên. Và nếu Việt Nam không nhanh chóng tận dụng thời cơ này để bứt phá, thì trong cuộc đua công nghệ toàn cầu, chúng ta rất dễ trở thành người theo sau một lần nữa.

Hằng Thy