Lợi nhuận ngành công nghiệp thấp kỷ lục, kinh tế Trung Quốc "lao đao"
Lợi nhuận ngành công nghiệp Trung Quốc "lao dốc" do thuế quan từ Mỹ và áp lực giảm phát của Trung Quốc.
Trong tháng 5/2025, lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp Trung Quốc đã giảm 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái – mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 10 năm trước. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang chịu sức ép kép từ các rào cản thương mại do Mỹ áp đặt và tình trạng giảm phát kéo dài trong nước.
Theo số liệu do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố ngày 27/6, mức giảm lợi nhuận này đưa tổng mức sụt giảm trong năm tháng đầu 2025 lên 1,1%.
Áp lực từ giảm phát và căng thẳng thương mại
Phân tích nguyên nhân khiến lợi nhuận lao dốc, NBS cho biết các yếu tố chính bao gồm nhu cầu thấp, giá sản phẩm công nghiệp giảm và biến động ngắn hạn.
Đặc biệt, ngành sản xuất ô tô bị ảnh hưởng nặng nề với mức giảm lợi nhuận 11,9% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 5 – mức tồi tệ nhất kể từ quý I/2023.
Sự suy giảm của ngành ô tô phản ánh tình trạng cạnh tranh khốc liệt giữa các nhà sản xuất trong nước, khi họ phải tiến hành các cuộc chiến giá để giành giật thị phần, đồng thời phải đối mặt với các rào cản thương mại ngày càng gia tăng từ phía Mỹ và các thị trường phương Tây.
Gần đây, Mỹ đã áp mức thuế mới lên xe điện và các sản phẩm công nghệ cao nhập khẩu từ Trung Quốc – một động thái trong chiến lược tái thiết chuỗi cung ứng toàn cầu và hạn chế phụ thuộc vào Bắc Kinh.
Tín hiệu tiêu cực cho niềm tin doanh nghiệp
Sự lao dốc của lợi nhuận doanh nghiệp công nghiệp Trung Quốc không chỉ phản ánh những khó khăn hiện hữu, mà còn đe dọa triển vọng đầu tư và tuyển dụng trong các tháng tới. Các doanh nghiệp có thể trở nên thận trọng hơn trong việc mở rộng quy mô hoặc tuyển dụng thêm lao động, từ đó làm chậm lại đà phục hồi kinh tế chung.
Tình hình này càng làm nổi bật vai trò của các chính sách kích thích từ chính phủ. Dù một số nhà kinh tế bớt bi quan hơn nhờ vào sự phục hồi tiêu dùng nội địa và tạm thời lắng dịu căng thẳng thương mại Trung-Mỹ, nhưng vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng Bắc Kinh cần triển khai thêm các biện pháp hỗ trợ nếu muốn đạt mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 5% trong năm nay.
Dù bức tranh tổng thể u ám, vẫn có những điểm sáng trong một số ngành. Nhờ chương trình hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc nhằm thúc đẩy nâng cấp thiết bị sản xuất và tiêu dùng, các doanh nghiệp sản xuất thiết bị phục vụ ngành hàng điện tử tiêu dùng thông minh đã ghi nhận mức tăng lợi nhuận hơn gấp đôi trong năm tháng đầu 2025. Các nhà sản xuất thiết bị công nghiệp và thiết bị gia dụng cũng đạt mức tăng lợi nhuận hai chữ số.
Các ngành dịch vụ công cộng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận 3,7%, trong khi ngành sản xuất nói chung tăng 5,4% bất chấp khó khăn từ nhóm sản xuất ô tô.
Trong khi đó, ngành khai thác khoáng sản tiếp tục dẫn đầu đà giảm trong lĩnh vực công nghiệp, với lợi nhuận sụt giảm 29% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, các công ty khai thác và chế biến than đá, kim loại màu đen ghi nhận mức giảm sâu lên tới 45%. Các doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc – lực lượng chủ đạo trong ngành khai khoáng – bị ảnh hưởng nặng nề hơn cả do cơ cấu vận hành kém linh hoạt và chi phí duy trì lớn.
Tổng lợi nhuận của ngành công nghiệp Trung Quốc trong năm tháng đầu năm đạt khoảng 2.720 tỷ nhân dân tệ (tương đương 379 tỷ USD), giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm 2021 và 2022. Mặc dù sản lượng công nghiệp tháng 5 tăng 5,8%, điều này không đủ bù đắp cho áp lực giảm giá và nhu cầu yếu.
Tình trạng suy giảm lợi nhuận ngành công nghiệp cho thấy những thách thức lớn mà nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt trong năm 2025. Các biện pháp hỗ trợ hiện tại vẫn chưa đủ để đảo ngược xu thế giảm sút. Với việc Mỹ và các nước phương Tây tiếp tục chính sách bảo hộ thương mại và siết chặt chuỗi cung ứng, Trung Quốc có thể cần đến những gói kích thích kinh tế quy mô lớn hơn nhằm khơi dậy động lực tăng trưởng bền vững hơn trong trung và dài hạn.