Sức mua của thị trường lớn nhất thế giới đang suy giảm
Sức mua của người tiêu dùng Mỹ suy yếu rõ rệt, làm dấy lên lo ngại nền kinh tế toàn cầu có thể bước vào thời kỳ tăng trưởng suy giảm.
Người Mỹ mệt mỏi vì đe dọa thuế quan
Người tiêu dùng Mỹ đang siết chặt hầu bao, dấu hiệu mới nhất cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới đang đối mặt với những rủi ro ngày càng gia tăng từ lạm phát kéo dài, lãi suất cao và bất ổn chính sách.
Dữ liệu mới nhất cho thấy người tiêu dùng Mỹ đang ngày càng thận trọng. Tăng trưởng chi tiêu cho dịch vụ – từng là động lực quan trọng sau đại dịch COVID-19, đã chững lại rõ rệt trong tháng 5. Chi tiêu tiêu dùng điều chỉnh theo lạm phát đã giảm mạnh nhất kể từ tháng 1, làm dấy lên lo ngại về đà phục hồi mong manh của nền kinh tế sau đại dịch.
Chi tiêu cho hàng hóa đắt tiền và dịch vụ đều đi xuống, kéo dài đà suy yếu từ quý đầu năm 2025 – thời điểm được ghi nhận là giai đoạn tiêu dùng cá nhân tồi tệ nhất kể từ đại dịch COVID-19. Cùng lúc đó, doanh số bán nhà mới trong tháng 5 cũng giảm tới 13,7% – mức giảm mạnh nhất trong gần ba năm – khi giá nhà cao, lãi suất thế chấp duy trì quanh mốc 7% và thu nhập thực tế bị bào mòn bởi lạm phát.
Trong khi nhu cầu tiêu dùng chững lại, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tiếp tục thể hiện quan điểm thận trọng. Phần lớn các thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) vẫn nghiêng về xu hướng “diều hâu”, cho rằng cần thêm thời gian để đánh giá tác động của các đợt tăng thuế nhập khẩu gần đây từ chính quyền Trump và rủi ro lạm phát kéo dài.
Chỉ có một số ít thành viên như Thống đốc Christopher Waller và Michelle Bowman cho rằng sẵn sàng cân nhắc cắt giảm lãi suất tại cuộc họp cuối tháng 7 nếu xu hướng giá cả tiếp tục được kiểm soát.
.png)
Lo âu phần còn lại của thế giới
Theo các nhà phân tích, nỗi lo về tương lai kinh tế, cộng với bất ổn chính sách thuế quan từ Mỹ, là lý do khiến nhiều hộ gia đình trì hoãn những quyết định mua sắm lớn.
Tình hình bất ổn đó đang lan ra các quốc gia khác. Tại châu Âu, hoạt động khu vực tư nhân trong tháng 6 gần như không tăng, khi các doanh nghiệp rơi vào trạng thái chờ đợi giữa lúc xung đột địa chính trị kéo dài và chính sách thương mại khó lường từ Mỹ. Dù vậy, ở Đức – nền kinh tế đầu tàu khu vực – niềm tin doanh nghiệp đã tăng lên mức cao nhất trong hai năm, nhờ kỳ vọng vào chi tiêu công và đầu tư trong nước.
Ở châu Á, lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp Trung Quốc giảm mạnh nhất kể từ tháng 10 năm ngoái – với mức giảm 9,1% so với cùng kỳ – phản ánh sức ép từ thuế nhập khẩu Mỹ và tình trạng giảm phát trong nước. Diễn biến này đe dọa làm suy yếu niềm tin đầu tư và có thể khiến các công ty e ngại tuyển dụng, mở rộng hoạt động.
Ngược lại, Nhật Bản bắt đầu có xu hướng lạm phát đang lan sâu vào các lĩnh vực cốt lõi. Giá thuê căn hộ tại Tokyo đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong ba thập kỷ qua khi tăng 1,3% trong hai tháng 4 và 5. Đây là một yếu tố mà Ngân hàng Trung ương Nhật Bản có thể phải cân nhắc trong điều hành chính sách tiền tệ.
Một loạt ngân hàng trung ương khác như ở Paraguay, Hungary, Thái Lan và Colombia trong tuần này đều giữ nguyên lãi suất, phản ánh trạng thái “chờ đợi” của chính sách tiền tệ toàn cầu trong bối cảnh áp lực lạm phát vẫn chưa hoàn toàn được kiểm soát.
Sức mua suy yếu tại Mỹ – thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới - chưa phải là tất cả các yếu tố tiêu cực. Theo các dữ liệu, một loạt yếu tố hỗ trợ trước đây như tiết kiệm hậu đại dịch, trợ cấp tài khóa và niềm tin vào thị trường lao động cũng không còn mạnh mẽ khiến nền kinh tế toàn cầu được dự báo có thể sẽ bước vào một giai đoạn mới – chậm hơn, khó lường hơn và thận trọng hơn.