Thuế giảm, ô tô cỡ lớn sẽ tràn vào Việt Nam?
Thuế giảm, có thể giúp những chiếc ô tô động cơ lớn nhập khẩu, giảm giá hàng từ trăm triệu đến hàng tỷ đồng. Liệu có tràn ngập Việt Nam?
Giá xe giảm mạnh
Theo biểu thuế MFN (thuế nhập khẩu ưu đãi áp dụng cho các nước thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới- WTO), ô tô nguyên chiếc nhập khẩu vào Việt Nam chịu các mức thuế suất sau: xe có dung tích động cơ đến 2.000cc chịu thuế nhập khẩu 70%, xe từ 2.000cc đến dưới 3.000cc chịu thuế nhập khẩu 50% và xe trên 3.000 cc chịu thuế nhập khẩu 32%.
Mới đây, Tổng thống Mỹ, Donald Trump đăng tải bài viết trên mạng xã hội Truth Social cho biết, đã đạt thỏa thuận thương mại với Việt Nam. Đối với lĩnh vực ô tô, ông Trump cho biết: “dòng xe SUV hay xe động cơ lớn vốn rất thành công tại Mỹ sẽ là một sự bổ sung tuyệt vời cho dải sản phẩm ô tô đa dạng tại Việt Nam”. Thông tin này ngay lập tức đã làm “nóng” thị trường ô tô. Nhiều nhận định cho rằng, ô tô động cơ lớn nhập khẩu từ Mỹ sắp tới sẽ được giảm thuế về 0%.
Việt Nam và Mỹ là thành viên của WTO, hiện các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ Mỹ về Việt Nam, đang chọn áp dụng theo biểu thuế MFN. Với xe có động cơ lớn trên 3.000cc là 32%. Theo tính toán của các doanh nghiệp khi thuế suất thuế nhập khẩu từ Mỹ về Việt Nam giảm còn 0%, giá xe sẽ giảm khoảng 20%.
Chẳng hạn một chiếc xe có dung tích động cơ trên 3.000 cc, có giá khai báo tính thuế là 50.000 USD, hiện đang chịu thuế suất thuế nhập khẩu 32%, thuế tiêu thụ đặc biệt 90% và thuế VAT 10%, khi về Việt Nam có giá khoảng 136.340 USD, chưa tính phí vận chuyển, phí bảo hiểm, phí quản lý, bán hàng… Cũng chiếc xe này, nếu thuế suất thuế nhập khẩu giảm còn 0%, chỉ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 90% và thuế VAT 10%, giá còn 104.500 USD. So với hiện nay giảm hơn 31.840 USD (tương đương với gần 800 triệu đồng).
Số liệu thống kê từ Cục Hải quan cho thấy, giai đoạn 2009-2024, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ Mỹ về Việt Nam giảm dần. Năm 2009 là đỉnh cao, với số lượng xe nhập về kỷ lục là 10.509 chiếc, giá trị kim ngạch 269,9 triệu USD. Đến 2024 chỉ còn 654 xe được nhập về, với giá trị 23,5 triệu USD. Trước đây xe nhập khẩu từ Mỹ về nhiều, chủ yếu là không chính hãng, do các doanh nghiệp tư nhân thực hiện. Sau đó bị siết chặt, phải có ủy quyền chính hãng mới được nhập khẩu, nên giảm mạnh.
Tràn vào Việt Nam?
Các doanh nghiệp nhận định, ô tô Mỹ luôn được đánh giá cao vì có nhiều công nghệ hiện đại, an toàn và bền bỉ. Khi thuế giảm, chắc chắn sẽ tác động mạnh tới phân khúc xe động cơ dung tích lớn nói chung.
Hiện tại ô tô động cơ dung tích từ 3.000 cc trở lên không sản xuất lắp ráp tại Việt Nam, tất cả đều là xe nhập khẩu nguyên chiếc. Chủ yếu nhập từ Liên minh châu Âu (EU), Anh Quốc, Nhật Bản, Mỹ…
Theo cam kết tại Hiệp định thương mại tự do Việt Nam- EU (EVFTA), Việt Nam đang giảm thuế nhập khẩu ô tô cho các quốc gia thành viên EU bình quân khoảng 7% mỗi năm, tới năm 2030 về 0%. Năm 2025 thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực EVFTA với xe có dung tích xi lanh trên 3.0L là 30%. Sang năm 2026, sẽ giảm xuống còn 23%, theo lộ trình tới 2029 về 0%. Cũng tương tự như vậy là với Hiệp định Thương mại tự do Anh Quốc - Việt Nam (UKVAFTA); Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), với các cường quốc ô tô thành viên như: Nhật Bản, Mexico, Canada. Sắp tới lộ trình này có thể sẽ được đẩy nhanh hơn, để tránh phân biệt đối xử so với Mỹ.
Hiện tiêu thụ ô tô động cơ lớn tại Việt Nam không nhiều. Theo số liệu bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, doanh số bán ô tô động cơ từ 3.000cc trở lên chiếm dưới 5% tổng doanh số bán toàn thị trường hàng năm. Khi giá xe rẻ hơn và thu nhập của người dân tăng lên thì nhu cầu sẽ tăng. Không ít người Việt Nam vẫn yêu thích những chiếc xe động cơ lớn, rộng rãi, được trang bị nhiều công nghệ hiện đại.
Tuy nhiên, vào cuối tháng 9/2024, Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã ban hành Quyết định số 1191/QĐ-BGTVT, về kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực giao thông vận tải đến năm 2030. Theo đó, sẽ giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới.
Cụ thể, với ô tô con (từ 9 chỗ ngồi trở xuống) sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới bán ra, bị giới hạn định mức tiêu thụ nhiên liệu tối đa 4,7 lít/100 km, với xe có dung tích động cơ từ 1.400cc trở xuống; 5,3 lít/100 km với xe có dung tích động cơ từ 1.400 - 2.000cc và 6,4 lít/100 km với xe có dung tích động cơ trên 2.000cc.
Như vậy, những xe có dung tích động cơ lớn tiêu thụ nhiên liệu vượt con số trên sẽ không đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, không phải xe nào cũng có thể tràn vào Việt Nam. Nếu quyết định này được áp dụng đúng theo lộ trình, với tỷ lệ 30% vào năm 2027, 50% vào năm 2028, 75% vào năm 2029 và 100% vào năm 2030, thì thị trường ô tô phân khúc động cơ cỡ lớn khó kỳ vọng tăng trưởng cao.