Kinh tế Trung Quốc bắt đầu “thấm đòn” thuế quan Mỹ
Chỉ số PMI của ngành sản xuất Trung Quốc tháng 7 giảm xuống còn 49,3. Đây là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế này đang đối mặt với sự suy giảm trong lĩnh vực sản xuất.
Những con số đáng lo ngại
PMI là một chỉ số kinh tế đo lường sức khỏe của ngành sản xuất và dịch vụ. Con số này thường được công bố hàng tháng và có thang điểm từ 0 đến 100, với mốc 50 thường được xem là ranh giới giữa tăng trưởng và suy thoái.
Trong tháng 7, chỉ số PMI của Trung Quốc chỉ còn 49,3, giảm 0,4 so với 49,7 hồi tháng 6. Sụt giảm có vẻ không nhiều, nhưng đang có xu hướng rõ ràng hơn. Đồng thời, chỉ số PMI các ngành phi sản xuất cũng giảm từ 50,5 xuống còn 50,1.
Đáng chú ý hơn, các đơn hàng mới từ nước ngoài cũng tiếp tục suy giảm trong tháng 7, khi chỉ số đơn hàng mới giảm từ 50,2 xuống còn 49,8; trong khi chỉ số đơn hàng xuất khẩu mới giảm mạnh 1,2 điểm, xuống còn 47,1.
Điều khiến các chuyên gia kinh tế Trung Quốc lo ngại là xu hướng này diễn ra ngay trước khi Mỹ chính thức áp thuế đối ứng 40% đối với hàng trung chuyển từ các quốc gia khác đến Mỹ.
Con đường “trung chuyển”
Xuất khẩu từ Trung Quốc sang Đông Nam Á tăng 16,8% so với cùng kỳ tháng 6 năm ngoái, tuy nhiên xuất khẩu trực tiếp sang Mỹ lại giảm mạnh 16,1%. Khi Mỹ tăng thuế đối với các nước Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam và Indonesia, tình hình giao thương của Trung Quốc với hai quốc gia này cho thấy dấu hiệu xấu đi rõ rệt.
Xuất khẩu của Trung Quốc sang EU trong tháng 6 tăng 6,9% so với cùng kỳ năm trước, trong đó đáng chú ý là xuất khẩu sang Đức tăng 11,9%, xuất khẩu sang Pháp tăng 8,6%. Tuy nhiên nếu thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và EU được đẩy mạnh, các nhà sản xuất Châu Âu có thể sẽ ưu tiên tiêu thụ hàng nội địa, từ đó giảm lượng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Hay nói cách khác, dù hàng Trung Quốc có lợi thế về giá cả, nhưng các thỏa thuận thương mại hiện nay và trong tương lai giữa Mỹ và các nước Đông Nam Á cũng như EU có thể khiến ngành hàng xuất khẩu của Trung Quốc bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Áp lực trong nước
Trước số liệu PMI yếu kém, thị trường chứng khoán Trung Quốc có phản ứng khá tiêu cực, khi chỉ số CSI 300 giảm 0,60%; còn chỉ số Shanghai Composite giảm 0,48% trong phiên giao dịch sáng 31/7.
Tuy nhiên, tính từ đầu tháng 7, CSI 300 vẫn tăng 4,85%, Shanghai Composite tăng 4,49%, vượt trội so với chỉ số Nasdaq của Mỹ (+3,73%). Chỉ số Hang Seng cũng giảm 1,21% trong phiên sáng cùng ngày chỉ số PMI được công bố, nhưng vẫn tăng 3,33% so với đầu tháng.
Tăng trưởng GDP quý II của Trung Quốc đạt 5,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Số liệu này thấp hơn một chút so với quý I (5,4%) nhưng vẫn vượt mục tiêu 5% mà chính phủ đặt ra.
Tuy vậy, các chuyên gia đánh giá rằng nội tại nền kinh tế còn yếu. Nhu cầu tiêu dùng thấp gây áp lực lên chỉ số giá sản xuất (PPI), khiến chỉ số này trong tháng 6 giảm 3,6% so với cùng kỳ năm ngoái, sau khi đã giảm 3,3% hồi tháng 5.
Trước tình hình này, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra nhiều biện pháp, như áp dụng chính sách tài khóa tích cực hơn và chính sách tiền tệ nới lỏng vừa phải nhằm tối đa hóa hiệu quả; tối ưu hóa chính sách hoàn thuế xuất khẩu; thúc đẩy tiêu dùng có trọng tâm, mở rộng tiêu dùng hàng hóa và phát triển dịch vụ; quản lý cạnh tranh không lành mạnh, kiểm soát công suất trong các ngành công nghiệp chính; hay Chính sách tiền tệ sẽ đảm bảo thanh khoản dồi dào và hạ chi phí tài chính xã hội.
Triển vọng tương lai
Trong bối cảnh rủi ro thương mại với Mỹ và các chỉ số kinh tế suy yếu, chắc chắn giới đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ từng chính sách, từng động thái của Bắc Kinh để đánh giá khả năng giữ vững mục tiêu tăng trưởng của cường quốc này trong năm 2025. Trong đó, những chỉ báo kinh tế như PMI sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tâm lý thị trường.
Nếu áp dụng hiệu quả các biện pháp kích thích tiêu dùng, kết hợp với những tiến triển tích cực trong quan hệ thương mại với Mỹ, tình hình chứng khoán của Trung Quốc đại lục và Hồng Kông sẽ đón nhận những tín hiệu lạc quan. Ngược lại, những sự chậm trễ trong điều chỉnh chính sách hoặc leo thang căng thẳng với Mỹ đều sẽ gây tổn hại đến thị trường.