"Phân vùng" và kết nối theo định hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế
Theo Dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, định hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng có điểm khác biệt.
Cụ thể, Trung tâm tài chính quốc tế sẽ có tên gọi chính thức là: Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng.
Về Nguyên tắc thành lập, hoạt động của Trung tâm tài chính quốc tế, theo Điều 5 Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27 tháng 6 năm 2025 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam (sau đây gọi là Nghị quyết 222/2025/QH15).
.jpg)
Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam có vị trí địa lý với ranh giới cụ thể đặt tại 02 địa điểm do Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng xác định, đảm bảo phù hợp với quy hoạch và theo quy định của phát luật.
Đẩy mạnh triệt để phân cấp, phân quyền và ủy quyền cho các cơ quan, tổ chức thuộc Trung tâm tài chính quốc tế để có đủ thẩm quyền và chủ động trong quản lý điều hành, giám sát, giải quyết tranh chấp; đảm bảo hoạt động độc lập, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Các cơ quan, tổ chức thuộc Trung tâm tài chính quốc tế tại địa phương được phân quyền tối đa trong việc quản lý, vận hành, kiểm tra và giám sát các hoạt động trong Trung tâm tài chính quốc tế.
Các Bộ, ngành trung ương tăng cường hướng dẫn, kiểm tra và định kỳ đánh giá việc thực hiện các nội dung đã phân cấp, phân quyền và đề xuất các nội dung sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với trình độ quản lý, khả năng và điều kiện thực hiện phân cấp, phân quyền của cơ quan, tổ chức thuộc Trung tâm tài chính quốc tế.
Đảm bảo tính minh bạch, công khai trong hoạt động và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước về chống rửa tiền, tài trợ khủng bố.
Ứng dụng công nghệ số toàn diện, xây dựng hệ thống "một cửa điện tử" hiện đại.
Tích hợp với hệ sinh thái tài chính quốc gia, khu vực và quốc tế.
Mục tiêu phát triển Trung tâm tài chính quốc tế thực hiện theo Điều 4 Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27 tháng 6 năm 2025 của Quốc hội.
Đáng chú ý, theo dự thảo, có sự "phân vùng" chức năng khá rõ giữa định hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng.
Định hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh
Trung tâm tài chính tại Thành phố Hồ Chí Minh thúc đẩy sự tham gia tập trung về nguồn vốn tài chính, công nghệ, nhân lực của các tổ chức, định chế tài chính, ngân hàng, quỹ đầu tư lớn theo hướng cụm liên kết ngành để trở thành Trung tâm tài chính quốc tế có vai trò cung cấp các dịch vụ tài chính chuyên sâu, khai thác tác động cộng hưởng, tương hỗ của các dịch vụ tài chính, dịch vụ hỗ trợ khác nhau như: huy động vốn, đầu tư, tiết kiệm, thanh toán, phát hành sản phẩm tài chính.
Trung tâm tài chính tại Thành phố Hồ Chí Minh tập trung phát triển thị trường vốn gắn với dịch vụ quản lý tài sản, quản lý quỹ, bảo hiểm, các sản phẩm tài chính, phái sinh tài chính; hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ; cơ chế thử nghiệm (sandbox) về Fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; thị trường hàng hóa, Sàn giao dịch hàng hóa, hàng hóa phái sinh, kết nối với các thị trường hàng hóa vật chất ở trong nước và quốc tế; các dịch vụ chuỗi cung ứng khu vực, trung tâm logistic, vận tải cảng biển.
Định hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng
Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng tập trung phát triển các lĩnh vực tài chính xanh, tài chính thương mại phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các tổ chức và cá nhân không cư trú (dịch vụ tài chính offshore), các hoạt động thương mại xuyên biên giới gắn với Khu thương mại tự do, các khu công nghệ cao, khu kinh tế mở, khu công nghiệp; thử nghiệm có kiểm soát một số mô hình mới như tài sản số, tiền số, thanh toán, chuyển tiền kỹ thuật số; thành lập các sàn giao dịch và nền tảng giao dịch mới; thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ; thúc đẩy phát triển các startup cung cấp giải pháp tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch, thương mại, logistics và gắn với các dịch vụ tại Khu thương mại tự do; các hoạt động hỗ trợ, tư vấn, phát triển các dịch vụ pháp lý có liên quan.
Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng sẽ tập trung mạnh vào đổi mới sáng tạo, ứng dụng các công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, lượng tử, dữ liệu lớn, blockchain... để tạo lợi thế cạnh tranh; Tập trung thu hút các nhà đầu tư lớn và nhà phát triển, startup, chuyên gia công nghệ và có tư duy toàn cầu đến sinh sống, làm việc và tạo ra giá trị vượt trội tại Đà Nẵng nhờ vào môi trường sống và làm việc thân thiện, có bản sắc, dịch vụ chất lượng cao, an ninh, an toàn và quản trị minh bạch.
Lĩnh vực thu hút đầu tư và chính sách ưu đãi cụ thể do Cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại địa phương quyết định.
Bộ Tài chính đề nghị TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng đề xuất, bổ sung về định hướng trên cơ sở Dự thảo đã nêu.
Góp ý về định hướng dự thảo
Sự "phân vùng" chức năng trong định hướng như nêu của Dự thảo Nghị định, trước hết, trước hết phù hợp với vị trí, lợi thế, nền tảng hiện có và sức hút kỳ vọng của 2 Thành phố được chọn phát triển Trung tâm tài chính quốc tế.
Ví dụ, TP Hồ Chí Minh đã có thế mạnh phát triển thị trường vốn hơn 25 năm qua với hệ sinh thái Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM và các thành viên, đối tác trung gian, chiến lược nhà đầu tư... trong hệ sinh thái. Đi cùng là hệ thống tài chính ngân hàng phát triển mạnh mẽ. Định hướng phát triển theo cụm liên kết ngành để trở thành Trung tâm tài chính quốc tế có vai trò cung cấp các dịch vụ tài chính chuyên sâu, khai thác tác động cộng hưởng, tương hỗ của các dịch vụ tài chính, dịch vụ hỗ trợ khác nhau không chỉ thuận lợi trong triển khai còn có thể phát huy các lợi thế, lan tỏa hiệu quả.
Trong khi đó, Đà Nẵng với vị trí, lợi thế, nền tảng hiện có và sức hút kỳ vọng, đã đi trước thành lập Khu thương mại tự do - rất phù hợp với định hướng phát triển Thành phố đáng sống và thực tế đang chứng minh điều này, vừa bổ trợ cho các lợi thế ngành, lĩnh vực của thành phố vừa tạo giá trị cốt lõi cho Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Đà Nẵng.
Theo định hướng, yếu tố "đổi mới sáng tạo", hàm lượng công nghệ số được ứng dụng, vận hành vào Trung tâm tài chính quốc tế ở 2 thành phố cũng có sự khác biệt cả về đối tượng, quy mô, có sự "vừa vặn" với khả năng cũng như kỳ vọng của 2 khu vực này.
Tuy nhiên, yếu tố "liên thông", kết nối, hay "nhúng" một phần các hoạt động đặc biệt có tính thí điểm của các mô hình sàn giao dịch phi tập trung, sản phẩm tài chính số... trên nền tảng số, rất cần được quan tâm và chi tiết hóa hơn nữa trong các quy định, tránh sự phát triển độc lập, khu biệt chức năng của những mô hình mới tại các Trung tâm tài chính, làm lãng phí cơ hội nhân rộng sức hút dòng vốn mục tiêu; hoặc ngược lại tránh sự chồng chéo, lặp lại, lãng phí tài nguyên trong không gian đặc thù, thiết chế đặc thù của Trung tâm tài chính.
Ngoài ra, mặc dù Dự thảo Nghị định quy định "Lĩnh vực thu hút đầu tư và chính sách ưu đãi cụ thể do Cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại địa phương quyết định" - trao cơ chế, quyền đặc thù cần có của một IFC đúng nghĩa để các nhà vận hành tự đề xuất; song vẫn cần lưu ý gắn với chiến lược, mục tiêu chung của IFC - định hướng quan trọng là thế chế hóa hoạt động của trung tâm, hoạch định nguồn lực chi tiết, chiến lược cụ thể chính sách đầu tư hơn nữa để tạo nền tảng kêu gọi doanh nghiệp tham gia vào trung tâm. Một yếu tố nền tảng để hỗ trợ trung tâm tài chính vận hành và phát triển, đặc biệt quan trọng hơn nữa là chiến lược nâng giá trị của tiền Đồng Việt Nam và sức khỏe hệ thống tài chính ngân hàng.