“Sức khỏe” bền vững của doanh nghiệp
Trong kỷ nguyên kinh doanh hiện đại, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) đã trở thành một phần không thể thiếu để khẳng định giá trị và tầm nhìn của các tổ chức.
Để khám phá sâu hơn về cách CSR được ứng dụng thực tiễn, Doanh Nhân đã có cuộc trò chuyện với TS Nguyễn Thanh Hoàn - Chủ tịch công ty cổ phần và tư vấn phát triển Đông Nam Á, kiêm Phó Viện trưởng Viện Khoa học và Hợp tác Nghiên cứu Asean, Chủ tịch HĐQL Câu lạc bộ Doanh nhân Vietnam Asean Global (Viện Khoa học và Hợp tác Nghiên cứu Asean). Với kinh nghiệm dày dặn trong tư vấn và phát triển kinh doanh, ông mang đến những góc nhìn độc đáo về việc kết hợp hài hòa giữa lợi nhuận và trách nhiệm xã hội.
- Ông có thể chia sẻ cụ thể cách doanh nghiệp ông kết hợp đồng thời cả 4 tầng trách nhiệm - kinh tế, pháp lý, đạo đức và nhân văn - trong một quyết định kinh doanh quan trọng gần đây, thưa ông?
Chắc chắn rồi. Một ví dụ điển hình là dự án đầu tư vào chuỗi sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại Đông Nam Á mà chúng tôi triển khai gần đây.
Về mặt kinh tế, dự án này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường quốc tế đối với thực phẩm sạch mà còn tạo ra nguồn lợi nhuận ổn định và dài hạn cho tập đoàn. Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ xu hướng tiêu dùng toàn cầu để đảm bảo tính khả thi tài chính.
Về pháp lý, chúng tôi tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng đất đai và luật lao động tại từng quốc gia trong khu vực – từ Việt Nam, Thái Lan đến Indonesia. Không có chỗ cho sự lấp lửng ở đây; mọi quy trình đều được kiểm soát chặt chẽ để tránh rủi ro pháp lý.
Về đạo đức, chúng tôi cam kết minh bạch hoàn toàn trong chuỗi cung ứng, đảm bảo người nông dân nhận được thu nhập công bằng và không bị ép giá bởi các trung gian. Tôi luôn tin rằng kinh doanh không thể bền vững nếu thiếu sự công bằng.
Cuối cùng, ở tầng nhân văn, dự án đã tạo ra hàng nghìn việc làm mới, đặc biệt cho phụ nữ và thanh niên ở vùng nông thôn. Chúng tôi còn tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng, giúp họ không chỉ có việc làm mà còn phát triển bản thân. Kết quả là hàng trăm hộ gia đình đã cải thiện chất lượng sống, từ chỗ thiếu thốn nay có thể gửi con cái đến trường. Việc kết hợp cả 4 tầng trách nhiệm này không chỉ mang lại thành công kinh tế mà còn tạo ra giá trị lâu dài cho cộng đồng, điều mà tôi luôn hướng tới.
- Khi có xung đột giữa tối ưu hóa lợi nhuận và đảm bảo các giá trị đạo đức hoặc pháp lý, ông thường ưu tiên giải pháp nào và dựa trên nguyên tắc gì?
Đây là câu hỏi mà bất kỳ lãnh đạo doanh nghiệp nào cũng từng đối mặt. Với tôi, trong mọi hoàn cảnh, giá trị đạo đức và pháp lý luôn được đặt lên hàng đầu. Lợi nhuận chỉ thực sự bền vững khi nó đi đôi với sự chính trực và tuân thủ pháp luật.
Nguyên tắc cốt lõi của tôi là “thành công thật sự không thể xây dựng trên nền tảng thiếu minh bạch hay bất công”. Ví dụ, trong dự án nông nghiệp hữu cơ, chúng tôi từng đối diện với áp lực giảm chi phí bằng cách cắt bớt các tiêu chuẩn an toàn hoặc trả giá thấp hơn cho nông dân. Nhưng thay vì chọn con đường dễ dàng đó, chúng tôi đầu tư vào công nghệ hiện đại để tối ưu hóa sản xuất, giảm lãng phí và duy trì giá bán hợp lý cho người tiêu dùng mà không làm tổn hại đến thu nhập của người lao động. Chúng tôi cũng tăng cường đào tạo nội bộ, nâng cao năng lực đội ngũ để họ hiểu rằng CSR không phải là gánh nặng mà là cơ hội.
- Ông đánh giá thế nào về việc đo lường hiệu quả CSR, và làm sao để chứng minh giá trị lâu dài mà nó mang lại cho doanh nghiệp lẫn xã hội?
Đo lường hiệu quả CSR không chỉ là một lựa chọn mà là điều bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn phát triển bền vững.
Tại ASEAN Corp, chúng tôi áp dụng hệ thống “Balanced Scorecard” tích hợp CSR vào chiến lược tổng thể. Chúng tôi theo dõi các chỉ số cụ thể như mức độ hài lòng của cộng đồng thụ hưởng, qua các khảo sát thực địa tại những vùng hưởng lợi từ dự án. Sự gắn bó và năng suất lao động của nhân viên cũng là một thước đo quan trọng; khi họ thấy công ty mình tạo ra giá trị xã hội, họ làm việc với tinh thần trách nhiệm cao hơn. Chúng tôi còn đánh giá tăng trưởng bền vững của doanh thu từ các dự án CSR, và tỷ lệ đối tác xã hội quay lại hợp tác hoặc mở rộng quy mô. Để minh bạch hơn, chúng tôi thực hiện các báo cáo tác động xã hội định kỳ, thuê kiểm toán độc lập từ bên thứ ba để đảm bảo số liệu không chỉ là “lời nói suông”.
Tôi tin rằng khi cộng đồng phát triển, thị trường sẽ mở rộng, tạo ra một vòng tròn cộng sinh giữa doanh nghiệp và xã hội. CSR không chỉ là chi phí, mà là khoản đầu tư cho tương lai.
- Trân trọng cảm ơn ông!