Tăng trưởng kinh tế mở ra cơ hội khởi nghiệp cho thế hệ trẻ

Theo "Nghiên cứu quốc gia về Hệ Sinh thái Khởi nghiệp Thanh niên tại Việt Nam", thanh niên Việt Nam đang thụ hưởng lợi ích từ hệ thống giáo dục ngày càng hoàn thiện, khả năng tiếp cận công nghệ được mở rộng và nền kinh tế phát triển với nhiều cơ hội nghề nghiệp đa dạng. Mặt khác, họ cũng đối diện với những thách thức lớn định hình hành trình khởi nghiệp và trải nghiệm kinh tế – xã hội. Nổi bật là áp lực trong một nền kinh tế có tính cạnh tranh cao, khi yêu cầu về kỹ năng lao động của doanh nghiệp liên tục biến đổi với tốc độ nhanh, nhiều khi vượt quá khả năng thích ứng của hệ thống giáo dục. Bên cạnh đó, tình trạng bất bình đẳng kéo dài giữa khu vực thành thị và nông thôn cũng như giữa các nhóm xã hội tiếp tục là rào cản đối với mục tiêu tiếp cận công bằng các cơ hội phát triển.

Trước bối cảnh đó, thanh niên Việt Nam thể hiện rõ nét tinh thần kiên cường và sáng tạo, nhiều người lựa chọn con đường khởi nghiệp như một giải pháp thích ứng. Được thúc đẩy bởi thị trường trong nước năng động và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, ngày càng nhiều bạn trẻ xem khởi nghiệp không chỉ là cơ hội cho bản thân mà còn là phương thức tạo giá trị cho cộng đồng. Trong quá trình Việt Nam tiếp tục vươn lên về kinh tế, vai trò của các doanh nhân trẻ ngày càng trở nên quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới, tạo việc làm và đóng góp cho tăng trưởng bền vững, khiến cho việc phát triển và hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp trở thành một ưu tiên chiến lược cho tương lai quốc gia.

Hệ sinh thái khởi nghiệp trẻ tại Việt Nam đang trên đà hình thành và phát triển, với sự hỗ trợ từ các sáng kiến ngày càng tăng của Chính phủ, sự mở rộng của thị trường vốn đầu tư mạo hiểm và mạng lưới các vườn ươm, chương trình tăng tốc khởi nghiệp. Tuy nhiên, sự phát triển giàu tiềm năng này vẫn đối mặt với nhiều rào cản như môi trường pháp lý phức tạp, khó khăn trong việc thu hút vốn đầu tư – đặc biệt là với các doanh nghiệp khởi nghiệp giai đoạn đầu, giáo dục về khởi nghiệp còn hạn chế, và thủ tục hành chính nhiều tầng nấc. Để khai mở toàn bộ tiềm năng khởi nghiệp của giới trẻ, việc nhận diện rõ các yếu tố thúc đẩy cũng như những thách thức mà các doanh nhân trẻ đang phải đối diện là yêu cầu then chốt.

Nghiên cứu được thực hiện bởi Youth Co:Lab Việt Nam (dự án đồng khởi xướng bởi UNDP và Citi Foundation), phối hợp cùng UEH, nhằm nâng cao hiểu biết về bức tranh khởi nghiệp của giới trẻ tại Việt Nam và đưa ra những khuyến nghị có tính khả thi để củng cố hệ sinh thái này trong tương lai gần. Nghiên cứu đánh giá hệ sinh thái khởi nghiệp trẻ tại Việt Nam dựa trên khung chẩn đoán hệ sinh thái quốc gia của Youth Co:Lab. Báo cáo tập trung phân tích sáu lĩnh vực then chốt của hệ sinh thái, chỉ ra cơ hội, điểm mạnh, thách thức và khoảng trống, từ đó xây dựng bức tranh toàn diện về các yếu tố thúc đẩy cũng như cản trở sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp thanh niên.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng bất chấp những thách thức hiện hữu, Chính phủ vẫn ghi nhận khởi nghiệp là một động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế. Điều này dẫn tới những nỗ lực ngày càng gia tăng trong việc hỗ trợ doanh nhân nói chung. Tuy nhiên, chưa có sự rõ ràng liệu các chương trình, chính sách và khung pháp lý hiện hành đã thực sự nhận diện và hỗ trợ đúng mức hệ sinh thái khởi nghiệp của thanh niên hay chưa. Nhiều sáng kiến hỗ trợ còn hoạt động rời rạc, thiếu sự phối hợp, dẫn tới tình trạng phân tán nguồn lực và hiệu quả thấp.

Do đó, nhu cầu cấp bách hiện nay là tăng cường phối hợp giữa các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp thanh niên, nhằm xây dựng một khung chính sách toàn diện và hiệu quả hơn cho việc thúc đẩy hệ sinh thái này.

Nguyễn Nguyên