“Đổ thạch” livestream: Chiêu lừa 10 tỷ đồng và lời cảnh tỉnh cộng đồng
Vụ án livestream bán đá “đổ thạch” lừa hơn 10 tỷ đồng của hàng trăm người vừa bị triệt phá cho thấy tội phạm mạng ngày càng liều lĩnh và tinh vi…
Theo đó, Công an tỉnh Lào Cai vừa triệt phá đường dây livestream bán đá “đổ thạch” với 11 đối tượng bị bắt giữ. Chỉ trong thời gian ngắn, nhóm đối tượng đã lừa hàng trăm nạn nhân, chiếm đoạt số tiền lên tới hơn 10 tỷ đồng.
Từ những cục đá vô giá trị, chúng thổi phồng thành “thạch quý chứa ruby”, dàn dựng cảnh livestream công phu với ánh sáng, kịch bản dẫn dắt và hàng chục tài khoản ảo tung hô, tạo ra một sân khấu ảo đánh trúng vào lòng tham và sự cả tin của nhiều người. Người xem không chỉ mua đá, mà còn mua niềm tin vào vận may đổi đời, để rồi mất trắng.
Theo các chuyên gia, vụ án này không chỉ đơn thuần là một trò lừa bịp trên mạng. Nó còn phơi bày thực tế nguy hiểm khi công nghệ, vốn là công cụ hữu ích cho thương mại và kết nối xã hội, lại bị biến thành chiếc bẫy tinh vi. Chỉ từ một căn phòng nhỏ, các đối tượng đã dựng nên “xưởng livestream” lừa đảo, nơi mọi chi tiết được sắp đặt để tạo ảo giác về cơ hội làm giàu nhanh chóng. Công nghệ đã trở thành phông nền, còn nạn nhân thì tự nguyện bước vào vai trò trong một vở kịch dối trá.
Một cán bộ điều tra cho biết, nhóm đối tượng đã lợi dụng việc livestream bán hàng để biến thành công cụ phạm tội. Chúng mua nhiều kênh YouTube, lập hàng chục tài khoản ảo làm quân xanh, tạo hiệu ứng đám đông khiến nạn nhân tin rằng chỉ cần thử vận may là có thể đổi đời. Khi tiền đã chuyển qua nhiều lớp tài khoản, việc lần ngược và thu hồi gần như bất khả thi.
Vị cán bộ nhấn mạnh rằng, dữ liệu điện tử dễ bị xóa, dấu vết bị che lấp, đối tượng lại có thể ẩn danh, nên việc chứng minh hành vi gian dối đòi hỏi nghiệp vụ kỹ thuật cao và sự phối hợp nhiều lực lượng. Đây là loại tội phạm vừa ảo vừa thật. Thật ở chỗ thiệt hại bằng tiền là có thật, nhưng ảo vì toàn bộ hiện trường, hàng hóa và giao dịch chỉ tồn tại trong màn hình điện thoại. Ông cho rằng đây mới chỉ là phần nổi của tội phạm mạng, và nếu không cảnh giác, sẽ còn nhiều biến tướng tinh vi hơn.
Phân tích từ vụ án này, Luật sư Nguyễn Đức Biên, Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại La cho rằng, các đối tượng phạm tội sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định. Tuy nhiên, theo ông, vấn đề lớn hơn nằm ở việc quản lý, giám sát và ngăn chặn sớm. “Vụ án này chứng minh cơ chế kiểm soát hoạt động livestream thương mại còn lỏng lẻo, chưa đủ khả năng bóc gỡ kịp thời các nội dung vi phạm, khiến tội phạm có thể công khai dàn dựng chiêu trò trong nhiều tháng”, luật sư Biên nói.
Để ngăn chặn loại tội phạm này, luật sư Biên cho rằng, cần có cơ chế xác thực chặt chẽ hơn với các tài khoản livestream bán hàng để tránh tình trạng ẩn danh khó kiểm soát. Đồng thời, phải thiết lập quy trình cảnh báo và gỡ bỏ nhanh khi có dấu hiệu bất thường, chứ không để các buổi phát sóng gian dối kéo dài. Bên cạnh đó, luật sư cũng nhấn mạnh trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội, bởi nếu không có ràng buộc pháp lý rõ ràng, những “sân khấu ảo” như vụ đổ thạch ở Lào Cai sẽ còn tái diễn.
“Cần đẩy mạnh truyền thông để người dân hiểu rằng không có kho báu nào đến từ vài cú nhấp chuột. Mọi cơ hội làm giàu nhanh đều tiềm ẩn rủi ro, và chỉ khi cộng đồng tỉnh táo, tội phạm mới hết đất sống”, luật sư Nguyễn Đức Biên nói.
Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, nhiều Luật sư cũng nhận định rằng, vụ án livestream bán đá “đổ thạch” không chỉ dừng ở con số 11 đối tượng bị bắt hay hơn 10 tỷ đồng bị chiếm đoạt. Nó gióng lên hồi chuông cảnh báo về khoảng trống pháp lý, sự bất cập trong quản lý không gian mạng và cả tâm lý hám lợi của một bộ phận người dân. Công nghệ không có lỗi, nhưng khi được sử dụng như một vũ khí trong tay kẻ xấu, nó có thể gieo rắc ảo vọng và cuỗm đi tài sản thật.
Để không còn những vụ “đổ thạch” khác trên không gian mạng, pháp luật phải nghiêm khắc hơn, nền tảng số phải gánh trách nhiệm lớn hơn, và trên hết, mỗi người dân cần giữ cho mình sự tỉnh táo. Trong thế giới ảo, một cú click có thể mở cơ hội, nhưng cũng có thể mở ra chiếc bẫy không lối thoát.