Tín dụng cho người vay mua nhà ở xã hội: Tạo thuận lợi khi nới điều kiện thu nhập

Theo chương trình sơ kết tình hình thực hiện chương trình phát triển nhà ở xã hội, để tiếp tục đưa các giải pháp tháo gỡ kịp thời khó khăn vướng mắc nhằm đạt được mục tiêu kế hoạch đã đề ra, Chính phủ có xem xét điều chỉnh điều kiện thu nhập của đối tượng được mua nhà ở xã hội lên 20 triệu/tháng đối với người độc thân và 40 triệu/tháng đối với 2 vợ chồng.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Khu vực TP HCM nhìn ở góc độ nhà quản lý của ngành ngân hàng, cho rằng sự điều chỉnh này là cần thiết và cùng với các giải pháp như tăng nguồn cung; cải cách thủ tục hành chính liên quan đến nhà ở xã hội; giá nhà ở xã hội và phát triển hạ tầng giao thông… sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong phát triển nhà ở xã hội thời gian tới.

“Nhìn ở góc độ tài chính và khả năng tiếp cận chính sách tín dụng để tạo lập nhà ở của đối tượng chính sách được mua nhà ở xã hội - đây là giải pháp rất thực tế, linh hoạt và phù hợp hơn trong điều kiện hiện nay, nhất là tại các đô thị lớn như TP. Hồ Chí Minh và khu vực Đông Nam bộ: Nhu cầu nhà ở cao, giá nhà ở và mức sống cao. Sự điều chỉnh này là cần thiết và cùng với các giải pháp như tăng nguồn cung; cải cách thủ tục hành chính liên quan đến nhà ở xã hội; giá nhà ở xã hội và phát triển hạ tầng giao thông… sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong phát triển nhà ở xã hội thời gian tới. Trong đó, sự điều chỉnh điều kiện về thu nhập, sẽ góp phần thực hiện hiệu quả các giải pháp tài chính”, ông Lệnh cho biết.

Theo đó, Phó Giám đốc NHNN Khu vực 2 phân tích: Về mặt chính sách, sự điều chỉnh này nhằm đưa chính sách về nhà ở xã hội đi vào cuộc sống thực tế có hiệu quả. Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, thuộc đối tượng chính sách được mua nhà ở xã hội tiếp cận chính sách thuận lợi hơn để tạo lập nhà ở, cũng như mở rộng đối tượng và bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân.

Ông Lệnh cũng cho rằng sự điều chỉnh này, tạo điều kiện thuận lợi để người dân, các đối tượng chính sách tiếp cận thuận lợi các nguồn lực tài chính, nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Theo đó, ở góc độ quản lý tài chính cá nhân, khi mức thu nhập tăng thêm, đủ bù đắp các chi phí sinh hoạt, tiêu dùng để phục vụ đời sống, phần còn lại sẽ đảm bảo cho việc chi trả nợ vay (gốc và lãi định kỳ tháng, quý, năm…). Đây cũng là yếu tố rất quan trọng, không chỉ tạo điều kiện để các đối tượng chính sách tiếp cận thuận lợi nguồn vốn vay, tạo lập nhà ở mà còn thúc đẩy việc giải ngân các gói tín dụng ưu đãi, gói cho vay nhà ở xã hội của các NHTM. Qua đó triển khai thực hiện tốt chương trình phát triển nhà ở nói chung và nhà ở xã hội nói riêng của Chính phủ, của NHTW.

Thực tế, ông Lệnh cho biết gói tín dụng cho vay nhà ở xã hội (gói 120 nghìn tỷ đồng của các NHTM đăng ký, hiện nay là 145 nghìn tỷ đồng), trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai đến nay đã giải ngân cho vay, với doanh số đạt: 381,26 tỷ đồng. Trong đó doanh số cho vay khách hàng là chủ đầu tư dự án đạt 311,51 tỷ đồng, cho 2 dự án; khách hàng cá nhân đạt: 69,75 tỷ đồng, cho 115 khách hàng.

Chính sách và giải pháp thực hiện đã được các TCTD nói chung và trên địa bàn các tỉnh Đông Nam Bộ nói riêng quan tâm thực hiện và thực hiện tốt. Tuy nhiên mức độ giải ngân còn thấp và gắn liền với các yếu tố liên quan như: nguồn cung nhà ở xã hội; thu nhập của đối tượng chính sách và giá nhà ở xã hội; công tác thông tin truyền thông…. Các yếu tố này được cải thiện, cùng với sự điều chỉnh điều kiện thu nhập sẽ là động lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhà ở xã hội và giải ngân các gói tín dụng ưu đãi.

Bên cạnh đó, công tác truyền thông và tư vấn tài chính cá nhân cũng có ý nghĩa quan trọng. “Làm tốt công tác truyền thông về chính sách, về điều kiện đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội; về thủ tục hành chính và giao dịch với ngân hàng; về tư vấn tài chính cá nhân… là giải pháp hữu hiệu, thiết thực để đưa cơ chế chính sách về nhà ở xã hội đi vào cuộc sống có hiệu quả. Đồng thời giúp cho các đối tượng chính sách thuận lợi trong tiếp cận chính sách cũng như sử dụng hiệu quả tài chính cá nhân trong quá trình vay vốn, tạo lập nhà ở”, ông Lệnh nhấn mạnh.

Khẳng định căn hộ nên được xem là mục tiêu – lựa chọn đích đến phù hợp cho người thu nhấp thập, đặc biệt người trẻ đi làm được một thời gian, các hộ gia đình chuẩn bị hoặc vừa kết hôn để xây dựng “tổ ấm” an cư và tự đầu tư ngay trên tài sản tích lũy – vay mua trả góp, TS Đinh Thế Hiển, Chuyên gia Kinh tế cho rằng, đến nay, vấn đề lớn nhất là cung nhà ở xã hội xét trên số lượng dự án thì nhiều, nhưng số lượng căn hộ hoàn thành chưa có bao nhiêu.

“Trong giai đoạn trước, không ít dự án NƠXH được triển khai nhưng lại phải bốc thăm cùng nhiều điều kiện, thủ tục phức tạp đi kèm. Kết quả, người có nhu cầu ở thật sự không tiếp cận được hoặc giá bị đẩy lên cao, suất mua NƠXH lại thuộc về người mua để đầu cơ. Hiện nay, một loạt chính sách ưu đãi về tín dụng và chỉ đạo mạnh mẽ từ Chính phủ, NHNN và các bộ, ngành đang tạo xu hướng mới kích thích nhu cầu đầu tư, xây dựng dự án NƠXH của các doanh nghiệp. Khi có nhiều dự án NƠXH đáp ứng nhu cầu thực chất của người vay, các gói tín dụng cũng sẽ được hấp thụ tốt hơn”, ông Hiển phân tích.

Tuy nhiên, ông Hiển cũng nhấn mạnh với người vay mua nhà, đặc biệt người trẻ, lựa chọn “ôm nợ” để chọn căn hộ có thể phù hợp với kỳ vọng trong giai đoạn tích lũy, an cư ban đầu sẽ quan trọng không kém so với đặt lên bàn cân so sánh các mức ưu đãi nhưng căn hộ lại ở vị trí quá xa, đi lại không thuận tiện, tiện ích hoặc chất lượng kém… Giới trẻ ngày nay cùng với đời sống xã hội cải thiện, cũng đặt ra các tiêu chuẩn, nhu cầu sống cao hơn. Một khi họ được cải thiện điều kiện tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn (từ chính sách điều chỉnh của Nhà nước), lẫn cải thiện thu nhập, thì cạnh cơ hội tín dụng, tiêu chuẩn sống cũng là điều mà chủ đầu tư phát triển các dự án – đồng hành là các nhà tài trợ tín dụng, cần sự quan tâm đúng mức, chuyên gia lưu ý.

“

Theo Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Quang Dũng, hiện NHNN được giao thực hiện 3 chương trình tín dụng liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội. Chương trình thứ nhất là chương trình 120.000 tỷ đồng, đến nay đã có 9 ngân hàng đăng ký tham gia với số tiền 145.000 tỷ đồng, vượt mức quy định 120.000 tỷ đồng. Chương trình thứ hai đang triển khai là chương trình tín dụng cho người dưới 35 tuổi. Chương trình thứ ba là chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Về kết quả giải ngân, các ngân hàng thương mại cam kết 8.300 tỷ đồng cho 41 dự án nhà ở xã hội, tức mới đạt khoảng 5,7%. Ngoài ra, Ngân hàng Chính sách xã hội, dư nợ cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100 đạt con số hơn 19.000 tỷ đồng. Đối với nhóm người dưới 35 tuổi có hai chương trình.

Được biết, 9 NH tham gia chương trình tín dụng dành cho nhà ở xã hội trị giá 145 nghìn tỷ bao gồm gồm: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank), Công Thương Việt Nam (VietinBank), Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Phát triển TP HCM (HDBank), Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank), Tiên Phong (TPBank) và Quân đội (MB).

9 NH này có chính sách ưu đãi riêng đối với người dưới 35 tuổi khi vay tiền mua NƠXH với lãi suất ưu đãi, phổ biến thấp hơn 1 điểm % so với lãi suất cho vay trung - dài hạn bình quân bằng VND của 4 NH thương mại nhà nước Agribank, BIDV, Vietcombank và VietinBank và theo yêu cầu, chính sách NHNN đặt ra (6 tháng công bố lại lãi suất 1 lần).

Với chương trình ưu đãi cho khách hàng dưới 35 tuổi và người có nhu cầu vay mua, xây/sửa chữa nhà ở, các NHTM đang tham gia tích cực gồm MB, HDBank, BIDV, Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), Sài Gòn - Hà Nội (SHB), Á Châu (ACB)….

Lê Mỹ