Doanh nhân không xin ưu đãi, chỉ xin công bằng…

Chuỗi Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025) đã diễn ra xuyên suốt tại nhiều địa phương trên cả nước. Chương trình nhằm đưa ra các kiến nghị kịp thời và phù hợp liên quan đến chính sách pháp luật thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, góp phần hiện thực hóa các mục tiêu lớn được nêu trong các Nghị quyết của Bộ Chính trị và các văn bản của Chính phủ triển khai về các nghị quyết phát triển kinh tế tư nhân.

Trong khuôn khổ vòng đối thoại địa phương/đơn vị thuộc các đơn vị, ban ngành, các chuyên gia đến từ các Hiệp hội ngành nghề, các trường Đại học… trên địa bàn TP HCM. Ngày 25/8/2025, tại TP HCM, Hội thảo khoa học với chủ đề “Thể chế kiến tạo - Khơi thông dòng chảy phát triển” đây cũng là Phiên chuyên đề pháp lý. Hội thảo tập trung thảo luận ba nhóm vấn đề lớn: Thể chế và chính sách khơi thông dòng chảy phát triển kinh tế tư nhân - nhận diện điểm nghẽn pháp lý, cải cách thủ tục, cơ chế bảo vệ doanh nhân và doanh nghiệp; Đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững - bàn về sandbox FinTech, hệ sinh thái ESG, cải cách thuế, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp; Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh - xu thế tất yếu gắn với quản trị tài sản số, thị trường carbon, bảo hộ sở hữu trí tuệ, phát triển đô thị và công trình xanh…

Điểm nhấn của Hội thảo chính là tính chất cầu nối trực tiếp giữa cộng đồng doanh nhân tư nhân và giới nghiên cứu - hoạch định chính sách pháp lý. Các đại biểu tham gia hội thảo đã thẳng thắn nêu những khó khăn thực tiễn như: rủi ro pháp lý, thủ tục chồng chéo, chi phí tuân thủ cao, thủ tục hành chính rườm rà, thuế phức tạp và thiếu minh bạch trong tiếp cận nguồn lực dẫn đến chi phí kinh doanh cao, khó khăn trong những năm đầu phát triển… Những hạn chế này khiến khu vực tư nhân chưa thể bứt phá về quy mô, năng lực cạnh tranh và đổi mới sáng tạo. Các nhà khoa học, chuyên gia pháp lý đưa ra khuyến nghị và giải pháp. Đại diện cơ quan quản lý cũng lắng nghe, chia sẻ. Qua đó, phiên thảo luận trở thành diễn đàn cởi mở, nơi tiếng nói của doanh nghiệp không đứng ngoài mà trực tiếp tham gia vào tiến trình kiến tạo chính sách.

Theo ThS Lưu Thị Thanh Mẫu - Tổng Giám đốc Phúc Khang Corporation, Phó trưởng Ban tổ chức VPSF 2025 cho rằng: Trong NQ 68-NQ/TW có đề cập đến chính sách chuyển đổi xanh và kinh tế xanh… Vì vậy, Nhà nước cần rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách tín dụng cho kinh tế tư nhân. Cần có chính sách ưu tiên một phần nguồn tín dụng thương mại để dành cho doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vay để đầu tư máy móc, thiết bị, công nghệ mới, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và tín dụng xuất khẩu, tín dụng theo chuỗi cung ứng; Có cơ chế hỗ trợ lãi suất ưu đãi, khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân vay để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG); Cho phép các doanh nghiệp được tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp đối với hoạt động nghiên cứu và phát triển bằng 200% chi phí thực tế của hoạt động này. Có chính sách hỗ trợ chi phí đầu tư mua sắm máy móc, đổi mới công nghệ, chi phí thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh doanh bền vững, tuần hoàn thông qua cơ chế khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc tài trợ qua các quỹ…

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Thị Ánh Hồng - Trường ĐH Luật TP HCM cho rằng: Để khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững, Nhà nước cần xây dựng và thực thi chính sách pháp luật hình sự theo hướng pháp luật hình sự không chỉ phòng chống tội phạm mà còn là công cụ thúc đẩy phát triển bền vững. Bên cạnh đó, cần hài hòa giữa trừng trị và hỗ trợ, hình sự hóa hợp lý những hành vi gây hại thật sự cho xã hội, đồng thời hỗ trợ tái cấu trúc, khắc phục sai phạm trong doanh nghiệp. Đồng thời phù hợp với điều ước quốc tế, cần học hỏi mô hình xử lý tội phạm kinh tế và bảo vệ doanh nghiệp…

“Trong hành trình kiến tạo thể chế, vai trò của cộng đồng doanh nghiệp tư nhân càng trở nên quan trọng. Chúng ta cần xác định rằng, bản thân không chỉ là người thụ hưởng chính sách, mà còn là người đồng kiến tạo chính sách. Bà Phạm Thị Bích Huệ - Phó chủ tịch Hội doanh nhân trẻ Việt Nam - Trưởng Ban tổ chức VPSF 2025 cho hay. Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đã và đang xây dựng các cơ chế tham vấn, lắng nghe và bảo vệ hội viên, để tiếng nói của doanh nghiệp được lắng nghe kịp thời, đầy đủ và mạnh mẽ hơn, bà Phạm Thị Bích Huệ muốn nhấn mạnh một thông điệp: “Doanh nhân không xin ưu đãi, doanh nhân chỉ xin công bằng. Và công bằng chỉ có được khi pháp luật minh bạch và được thực thi công tâm”.

Theo ban tổ chức VPSF 2025, kết quả của Hội thảo sẽ được tổng hợp, chắt lọc thành những kiến nghị chính sách cụ thể và thiết thực, gửi tới Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền. Đây là bước quan trọng nhằm hình thành cơ chế pháp lý hiện đại, minh bạch và hội nhập, góp phần khơi thông dòng chảy phát triển, bảo vệ và đồng hành cùng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam trên con đường đổi mới sáng tạo và hội nhập toàn cầu.

Phương Nhi