“Động lực kép” cho tăng trưởng cuối năm 2025

Số liệu mới nhất từ Bộ Công Thương và Bộ Tài chính tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8 chiều 6/9/2025 cho thấy nền kinh tế không chỉ đang duy trì đà phục hồi mạnh mẽ mà còn mở ra triển vọng bứt phá trong những tháng cuối năm.

Xuất khẩu duy trì mức tăng trưởng ấn tượng

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, trong tháng 8, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 83,06 tỉ USD, tăng 16%. Tính chung 8 tháng, con số này đạt 597,93 tỉ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ, đồng thời duy trì trạng thái xuất siêu. Riêng xuất khẩu 8 tháng ước đạt 306 tỉ USD, vượt chỉ tiêu tăng trưởng. Bình quân hằng tháng đạt khoảng 38,2 tỉ USD, song riêng tháng 7 và 8 đã vượt ngưỡng 42 tỉ USD - mức cao kỷ lục từ trước đến nay.

Đáng chú ý, nhiều nhóm hàng tỉ USD ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Ngành nông sản và thủy sản khẳng định vai trò trụ cột: cà phê đạt 1,4 triệu tấn với kim ngạch 6,5 tỉ USD; hạt tiêu ước 3,3 tỉ USD, tăng 17,9%; thủy sản đạt 7,16 tỉ USD, tăng 13,5%. Ở nhóm công nghiệp chế biến chế tạo, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện ước đạt 66,9 tỉ USD; nhựa, đồ chơi, dụng cụ thể thao và bộ phận đạt khoảng 5,5 tỉ USD, tăng tới 121,8%. Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng cũng tăng trưởng ấn tượng với 37,4 tỉ USD, tăng 13,8%.

Các ngành hàng chủ lực như dệt may (26,5 tỉ USD, tăng 8,5%), giày dép (16,1 tỉ USD, tăng 7,2%), phương tiện vận tải và phụ tùng (11,4 tỉ USD), gỗ và sản phẩm gỗ (11,1 tỉ USD) tiếp tục khởi sắc. Những kết quả này giúp tổng mức tăng trưởng đạt 14,8%, bám sát mục tiêu xuất khẩu đã đề ra.

Thứ trưởng Tân nhấn mạnh, với mục tiêu tăng trưởng bình quân 12%/năm, mỗi tháng cần đạt khoảng 37,9 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu. Thực tế, con số hiện tại đã cao hơn mức này, tạo dư địa tích cực cho những tháng cuối năm. Bộ Công Thương đặt trọng tâm vào việc thúc đẩy doanh nghiệp khai thác hiệu quả các thị trường truyền thống, đồng thời mở rộng sang thị trường mới nổi.

Cụ thể, các biện pháp sẽ bao gồm đa dạng hình thức xúc tiến thương mại, tăng cường cả hoạt động xúc tiến nhập khẩu nhằm ổn định nguồn nguyên liệu. Song song đó là cảnh báo sớm rủi ro, hỗ trợ doanh nghiệp khi phát sinh các vụ kiện phòng vệ thương mại ở trong và ngoài nước. “Chúng ta sẽ gắn xúc tiến với đàm phán quốc tế, từng bước xóa bỏ rào cản phi thuế quan, tạo thêm cơ hội cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu rộng hơn”, ông Tân cho biết.

Giải ngân đầu tư công tăng tốc nhưng còn vướng mắc

Cùng với tín hiệu tích cực từ xuất khẩu, giải ngân đầu tư công cũng ghi nhận bước chuyển mạnh mẽ. Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương thông tin, trong 8 tháng đầu năm, tổng số vốn thực hiện đạt gần 410.000 tỉ đồng, cao hơn hẳn so với cùng kỳ năm 2024, khi tỷ lệ giải ngân mới đạt 40,4%. Ước tính mức chênh lệch khoảng 135.000 tỉ đồng, phản ánh tốc độ giải ngân đã cải thiện đáng kể.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch cả năm, vẫn còn nhiều thách thức. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là sự vướng mắc trong triển khai mô hình chính quyền hai cấp. Ở một số địa phương, việc kiện toàn bộ máy chậm khiến tiến độ dự án bị ảnh hưởng. Thêm vào đó, nhiều dự án cấp huyện phải chuyển giao cho đơn vị khác do thay đổi mô hình quản lý, dẫn đến chậm phê duyệt.

Hiện vẫn còn khoảng 38.500 tỉ đồng vốn ngân sách Trung ương chưa được phân bổ. Cụ thể, 18/42 bộ, ngành và 29/34 địa phương vẫn chưa phân bổ hết vốn, kéo theo nhiều dự án chưa thể khởi động. Bên cạnh đó, việc sắp xếp lại bộ máy hành chính làm phát sinh nhu cầu rà soát danh mục, thay đổi chủ đầu tư hoặc chuyển đổi công năng dự án, gây chậm trễ trong thủ tục.

Ngoài ra, còn nhiều yếu tố khách quan khác như vướng mắc thể chế, yêu cầu hoàn thiện hướng dẫn thực thi Luật Đầu tư công, khó khăn trong giải phóng mặt bằng, biến động giá nguyên vật liệu hay ảnh hưởng thời tiết. Những rào cản này nếu không được tháo gỡ kịp thời sẽ làm giảm hiệu quả vốn đầu tư công – một trong những động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.

Chính phủ đã có chỉ đạo cụ thể nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Bộ Tài chính đề nghị các địa phương rà soát lại đội ngũ cán bộ, tối ưu quy trình thủ tục, đồng thời tăng cường phối hợp giữa các cấp, ngành để không bỏ lỡ thời cơ. “Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là câu chuyện chi tiêu ngân sách mà còn là đòn bẩy để kích thích đầu tư xã hội, thúc đẩy tăng trưởng”, ông Phương nhấn mạnh.

Cần sự phối hợp chặt chẽ của bộ, ngành, địa phương

Có thể thấy, sự bứt phá của xuất khẩu cùng với giải ngân đầu tư công đang hình thành động lực kép cho nền kinh tế. Xuất khẩu tăng trưởng mạnh không chỉ khẳng định năng lực sản xuất, khả năng mở rộng thị trường của doanh nghiệp Việt Nam mà còn giúp duy trì cán cân thương mại ổn định. Trong khi đó, giải ngân vốn đầu tư công nếu đạt mục tiêu sẽ tạo cú hích lớn cho hạ tầng, góp phần lan tỏa hiệu ứng tích cực đến khu vực tư nhân.

Thời gian từ nay đến cuối năm được dự báo còn nhiều thuận lợi, nhất là khi nhu cầu tiêu dùng thế giới có dấu hiệu phục hồi, các hiệp định thương mại tự do tiếp tục phát huy hiệu quả. Song để tận dụng được cơ hội, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương trong việc tháo gỡ vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp và đẩy mạnh cải cách thủ tục.

Xuất khẩu và đầu tư công chính là hai “đầu kéo” quan trọng của nền kinh tế. Việc cả hai lĩnh vực này cùng lúc khởi sắc không chỉ là tín hiệu vui mà còn là nền tảng để Việt Nam vững vàng hơn trên hành trình hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Nguyễn Thu Hà