Hiệp hội Thể thao người khuyết tật Việt Nam: 30 năm hành trình phát triển

Những bước tiến đầu tiên

Ngày 11/9/1995, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 554/QĐ-TTg cho phép thành lập Hiệp hội Thể thao Người khuyết tật Việt Nam, mở ra một chương mới cho phong trào thể thao cộng đồng. Đây là tổ chức xã hội duy nhất tập trung cho lĩnh vực thể thao người khuyết tật, tạo cơ hội để hàng chục nghìn người khuyết tật được tham gia luyện tập, nâng cao sức khỏe và hòa nhập cộng đồng.

Những năm đầu, phong trào phát triển mạnh ở Hà Nội, TP HCM, Quảng Trị rồi lan rộng ra 45 tỉnh, thành. Hơn 35.000 người tập luyện thường xuyên, hàng trăm câu lạc bộ thể thao người khuyết tật được thành lập. Từ năm 2001, đoàn Việt Nam chính thức góp mặt tại ASEAN Para Games, nhanh chóng vươn lên vị trí thứ hai toàn đoàn ngay lần thứ hai tham dự. Năm 2005, Hiệp hội vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba vì những đóng góp xuất sắc.

Khẳng định vị thế quốc tế

Giai đoạn 2008–2015, phong trào được mở rộng trên phạm vi cả nước. Thành tích thi đấu nâng lên rõ rệt: tại Asian Para Games 2010 ở Quảng Châu, đoàn Việt Nam xếp thứ 11/41; đến Asian Para Games 2014 tại Incheon, vươn lên thứ 10/45. Đây là những cột mốc quan trọng, đưa thể thao người khuyết tật Việt Nam vươn tầm châu lục.

Từ 2016 đến nay, phong trào bước vào giai đoạn bứt phá. Hiện có khoảng 490 cơ sở thể thao dành cho người khuyết tật trên cả nước, nhiều môn mới được đưa vào như judo khiếm thị, boccia, bóng đá khiếm thị 5 người, yoga, khiêu vũ thể thao, pickleball, thể thao điện tử...

Thành tích quốc tế liên tục được khẳng định: Paralympic 2016 giành 1 HCV, 1 HCB, 2 HCĐ; Asian Para Games 2018 giành 8 HCV; ASEAN Para Games 2023 đoạt 66 HCV, 59 HCB, 78 HCĐ; Paralympic 2021 giành 1 HCB; Paralympic 2024 có thêm 1 HCĐ. Những kết quả này đã khẳng định vị thế thể thao người khuyết tật Việt Nam trong khu vực và trên đấu trường quốc tế.

Hành trình tiếp nối

Dẫu đạt nhiều thành tựu, phong trào vẫn còn đối diện không ít thách thức: nhận thức chưa đồng đều ở một số địa phương, lực lượng VĐV trẻ thiếu hụt, cơ sở vật chất tập luyện còn hạn chế, đội ngũ HLV và chuyên gia y tế còn mỏng, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu quốc tế.

Để khắc phục, Hiệp hội đặt mục tiêu đến năm 2030 phát triển ít nhất 16 môn thể thao, thu hút khoảng 40.000 người tập luyện thường xuyên và hướng tới phục vụ 1 triệu người khuyết tật tham gia. Đồng thời, duy trì 55 - 60 VĐV trọng điểm, bổ sung 10 - 15 VĐV trẻ mỗi năm, phấn đấu giành huy chương tại Paralympic 2028 (Mỹ).

Trong hành trình 30 năm, nhiều gương mặt tiêu biểu đã trở thành biểu tượng nghị lực như Lê Văn Công (HCV Paralympic 2016), Châu Hoàng Tuyết Loan, Đặng Thị Linh Phượng, Võ Thanh Tùng... Họ không chỉ mang về thành tích quốc gia mà còn lan tỏa cảm hứng vượt khó đến cộng đồng.

Với nền tảng đã xây dựng, Hiệp hội Thể thao Người khuyết tật Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng hàng vạn người khuyết tật vượt qua giới hạn, khẳng định giá trị sống và đưa phong trào vươn xa hơn nữa trên trường quốc tế.

Gia Linh