Năng lượng tái tạo: “Điểm sáng” thu hút đầu tư tại Bà Rịa - Vũng Tàu (TP HCM)
Năng lượng tái tạo tại TP HCM đã và đang trở thành một “điểm sáng” thu hút đầu tư, nhờ những chính sách ưu đãi và cơ sở hạ tầng phát triển, góp vào sự chuyển đổi năng lượng xanh của cả nước.
Năng lượng tái tạo tại TP HCM (khu vực tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây) đang trở thành một “điểm sáng” thu hút đầu tư, nhờ vào những chính sách ưu đãi và cơ sở hạ tầng phát triển, đóng góp vào sự chuyển đổi năng lượng xanh của cả nước.
Theo Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh, TP HCM (khu vực tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây) sở hữu tiềm năng lớn về gió, mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Sự phát triển này vừa góp phần vào mục tiêu bền vững của Thành phố, vừa mở ra cơ hội giảm phát thải và bảo vệ môi trường cho kinh tế Việt Nam.
Vai trò của công nghiệp sản xuất điện năng
Không chỉ nổi tiếng với ngành công nghiệp dầu khí, TP HCM (khu vực tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây) từ lâu đã là “thủ phủ năng lượng” của cả nước, khi đóng góp khoảng 13% tổng sản lượng điện quốc gia. Vị trí cửa ngõ ra biển Đông Nam Bộ, sở hữu hệ thống cảng trung chuyển quốc tế Cái Mép – Thị Vải, càng làm gia tăng vai trò trung tâm năng lượng – công nghiệp của địa phương này.
Các chuyên gia cho rằng, vai trò của công nghiệp sản xuất điện năng ở đây mang tính chiến lược không chỉ đối với kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, mà còn đối với an ninh năng lượng quốc gia. Trong định hướng sắp tới, các dự án điện khí tiếp tục giữ vai trò chủ lực, song song với việc phát triển mạnh mẽ điện gió ngoài khơi – nguồn năng lượng sạch, ổn định và tiết kiệm quỹ đất.
Dự án Kho LNG Thị Vải của PV Gas là ví dụ điển hình cho sự chuyển mình này. Giai đoạn 1 đã hoàn thành với sức chứa 180 nghìn m³ và công suất trung bình 1 triệu tấn/năm, trong khi giai đoạn 2 hướng tới công suất tới 3 triệu tấn/năm. Theo các chuyên gia, điện khí LNG có ưu thế vượt trội: phát thải thấp hơn nhiều so với nhiệt điện than, vận hành linh hoạt và thân thiện môi trường. Việc hình thành hệ thống kho chứa LNG quy mô lớn giúp bảo đảm nguồn cung nhiên liệu ổn định, củng cố ngành điện khí như trụ cột của năng lượng Việt Nam.
Song song với điện khí, điện gió ngoài khơi được xem là “chìa khóa” mở ra kỷ nguyên mới cho năng lượng tái tạo. Với tiềm năng khảo sát đầu tư khoảng 14.000MW, khu vực Bà Rịa – Vũng Tàu đang được đánh giá là vùng biển chiến lược để triển khai các dự án quy mô lớn. Gần đây, liên danh PTSC – Sembcorp (Singapore) đã được cấp phép khảo sát, tiến hành đo gió, khảo sát biển và địa chất để chuẩn bị triển khai dự án điện gió ngoài khơi. Những dự án như vậy không chỉ mang lại nguồn điện sạch mà còn kéo theo nhu cầu khổng lồ về thép, thiết bị và dịch vụ hỗ trợ, tạo cơ hội lan tỏa cho chuỗi cung ứng công nghiệp trong nước.
Thu hút đầu tư vào năng lượng tái tạo
Để khai thác hiệu quả tiềm năng và thu hút dòng vốn bền vững, giới chuyên gia cho rằng cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp mang tính đột phá.
Thứ nhất, cải cách thủ tục hành chính. Một môi trường đầu tư minh bạch, quy trình cấp phép nhanh gọn, dễ tiếp cận sẽ tạo niềm tin và động lực cho doanh nghiệp, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương so với các thị trường trong khu vực.
Thứ hai, hoàn thiện hạ tầng năng lượng. Các dự án điện gió và điện mặt trời chỉ có thể phát huy hết hiệu quả khi được kết nối ổn định vào lưới điện quốc gia. Vì vậy, việc đầu tư mở rộng, hiện đại hóa hệ thống truyền tải, cùng với nâng cấp cảng biển, đường giao thông để phục vụ vận chuyển thiết bị siêu trường siêu trọng, là yếu tố then chốt để bảo đảm tính khả thi và hiệu quả của các dự án.
Thứ ba, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng công nghệ. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, nhà đầu tư quốc tế thường ưu tiên điểm đến có môi trường công nghệ đổi mới, có khả năng tiếp nhận và ứng dụng giải pháp kỹ thuật tiên tiến. Việc hợp tác giữa TP HCM với các trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước sẽ tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao hiệu suất và giảm chi phí sản xuất năng lượng tái tạo.
Thứ tư, tăng cường hỗ trợ tài chính. Việc thiết lập các quỹ đầu tư, tín dụng ưu đãi, gói vay dài hạn lãi suất thấp và cơ chế bảo hiểm rủi ro cho các dự án năng lượng tái tạo là giải pháp thiết thực để doanh nghiệp yên tâm triển khai dự án.
Cuối cùng, khuyến khích mô hình hợp tác công - tư (PPP). Đây được coi là giải pháp tối ưu để huy động nguồn lực, chia sẻ rủi ro và đẩy nhanh tiến độ. Khi Nhà nước, doanh nghiệp cùng đồng hành, ngành năng lượng tái tạo tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển bền vững.
Các chuyên gia nhấn mạnh, trong bối cảnh Việt Nam cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, việc biến TP HCM (khu vực tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây) thành trung tâm năng lượng tái tạo hàng đầu là bước đi chiến lược, vừa đáp ứng nhu cầu trong nước, vừa gia tăng sức hấp dẫn trên bản đồ năng lượng toàn cầu.