Mexico tính áp thuế ô tô Trung Quốc trước cuộc rà soát USMCA
Mexico chuẩn bị áp mức thuế quan lên tới 50% đối với ô tô và hơn 1.400 loại hàng hóa từ Trung Quốc cùng nhiều nước châu Á khác.
Động thái này vừa nhằm bảo vệ ngành công nghiệp nội địa, vừa gửi đi tín hiệu chính trị rõ ràng trước cuộc rà soát Hiệp định thương mại Bắc Mỹ (USMCA) vào năm 2026.
Hơn 1.400 mặt hàng trong tầm ngắm
Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard cho biết, chính phủ nước này đã đưa đề xuất tăng thuế vào dự thảo ngân sách 2026 để trình Quốc hội nước này.
Theo kế hoạch, mức thuế nhập khẩu mới dao động từ 10% đến 50% sẽ áp dụng với hơn 1.400 danh mục sản phẩm đến từ các quốc gia không có hiệp định thương mại với Mexico. Danh mục này trải rộng từ ô tô, linh kiện, thép cho tới đồ chơi và nội thất.
Những quốc gia bị ảnh hưởng gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi đó, các đối tác có FTA như Mỹ, Canada, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Malaysia, Việt Nam và Singapore sẽ được miễn trừ.
Ông Ebrard nhấn mạnh rằng, việc áp thuế cao là cần thiết bởi nhiều sản phẩm, đặc biệt là ô tô, đang vào Mexico với giá thấp hơn mức tham chiếu. “Chúng tôi sẽ nâng thuế lên tới 50%, mức WTO cho phép. Mục tiêu chính là để bảo vệ việc làm,” ông nói bên lề một sự kiện tại bang Mexico.
"Đòn đau" với xe Trung Quốc
Sự điều chỉnh thuế quan này diễn ra trong bối cảnh Mexico nổi lên là thị trường xuất khẩu ô tô lớn nhất của Trung Quốc.
Theo Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc (CPCA), chỉ trong nửa đầu năm 2025, lượng xe Trung Quốc vào Mexico đã tăng gần 25% so với cùng kỳ năm ngoái, đưa nước này vượt Nga để trở thành điểm đến số một.
Điều đáng nói, động thái trên được đưa ra khi Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) (ký năm 2020) sắp bước vào kỳ rà soát vào năm 2026. Bởi vậy, nhiều chuyên gia cho rằng kế hoạch áp thuế của Mexico mang ý nghĩa chính trị nhiều hơn kinh tế.
Bà Gabriela Siller, Giám đốc phân tích kinh tế tại Banco Base, nhận xét: “Đây là một biện pháp bảo hộ mang phong cách tương tự Tổng thống Mỹ Donald Trump, như một gợi ý về khối liên minh chống Trung Quốc. Nó vừa giúp Mexico xoa dịu Washington, vừa tăng nguồn thu ngân sách, nhưng cái giá phải trả sẽ rơi vào cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.”
Tác động đến thị trường và doanh nghiệp nội địa
Tại Mexico, các hiệp hội doanh nghiệp bày tỏ lo ngại về những hệ quả trực tiếp. Ông Guillermo Rosales, Giám đốc Hiệp hội đại lý ô tô Mexico (AMDA), cho rằng giá xe trên thị trường nội địa chắc chắn sẽ tăng.
Khi lượng hàng tồn kho hiện tại cạn dần, giá bán lẻ buộc phải điều chỉnh. Ông cảnh báo sự cạnh tranh trong nước sẽ giảm sút, người tiêu dùng có ít lựa chọn hơn, trong khi chi phí sở hữu xe điện, xe hybrid và xe plug-in cũng sẽ tăng.
Điều đáng chú ý là các công ty phân phối trong nước đã đầu tư hơn 60 tỷ peso, tương đương 3,2 tỷ USD, để xây dựng hơn 800 điểm bán xe mang thương hiệu Trung Quốc.
Mạng lưới này tạo ra hơn 32.000 việc làm trực tiếp. Việc áp thuế cao sẽ ảnh hưởng tới khả năng thu hồi vốn và lợi nhuận của khối phân phối, đồng thời gây sức ép lên kế hoạch phổ cập xe điện tại Mexico.
Không chỉ dừng lại ở ô tô, nhiều ngành khác cũng có thể chịu rủi ro từ làn sóng bảo hộ mới của Mexico.
Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Mexico, với thặng dư thương mại năm 2024 lên tới 71 tỷ USD nghiêng về Bắc Kinh.
Chính phủ Mexico đã kêu gọi doanh nghiệp tìm kiếm thêm nguồn cung trong nước, song giới chuyên gia cho rằng quá trình này sẽ mất nhiều năm để xây dựng đủ năng lực sản xuất.
Ông Diego Marroquin, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington, nhận định: “Để thay thế nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc, Mexico cần có vốn và năng lực công nghiệp mạnh. Đây là quá trình nhiều năm, chứ không thể thực hiện trong vài tháng.”
Dự luật thuế quan mới nhiều khả năng sẽ được Quốc hội Mexico thông qua, bởi đảng cầm quyền đang nắm đa số tại cả hai viện. Theo kế hoạch, mức thuế sẽ có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày được công bố trên công báo chính thức.
Giới quan sát cho rằng đây là bước đi chiến lược nhằm củng cố quan hệ thương mại Bắc Mỹ, đặc biệt là trong bối cảnh chính quyền Trump đang gia tăng sức ép thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, về dài hạn, chính sách này có thể khiến Mexico đối mặt với những thách thức lớn trong cân bằng lợi ích: bảo vệ sản xuất trong nước, duy trì quan hệ với Mỹ và Canada, đồng thời kiểm soát chi phí cho người dân và doanh nghiệp.