Mục tiêu đưa công nghiệp hỗ trợ thành ngành kinh tế "tỉ đô"

Đây là một chiến lược đầy tham vọng, không chỉ nhằm nâng cao năng lực nội tại, mà còn đưa thành phố vươn lên, định vị mình trong chuỗi giá trị toàn cầu, hướng đến một nền kinh tế tự chủ và bền vững với giá trị sản xuất "tỉ đô".

Bức tranh tổng thể

Trong bức tranh kinh tế sôi động của Việt Nam, Hải Phòng nổi lên như một điểm sáng với những bước chuyển mình mạnh mẽ. Từ một thành phố cảng truyền thống, Hải Phòng đang vươn mình trở thành trung tâm công nghiệp, thương mại và dịch vụ hàng đầu của khu vực phía Bắc.

Được biết, quy mô kinh tế của Hải Phòng sau hợp nhất với Hải Dương nằm trong “top 3” địa phương dẫn đầu cả nước với GRDP đạt 658.400 tỷ đồng, dân số hơn 4.664.000 người, trong đó lực lượng lao động ước tính lên tới 2.600.000người – tạo ra thị trường tiêu dùng nội địa lớn và sức hấp dẫn vượt trội đối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành một "thành phố công nghiệp hiện đại, thông minh, bền vững", việc phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT) không chỉ là một chiến lược, mà đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn mang tính quyết định. Đây là con đường tất yếu để Hải Phòng nâng cao năng lực nội tại, tăng giá trị gia tăng, và tạo dựng vị thế vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo ông Phạm Hồng Điệp – CTHDDQT Công ty CP Shinec: Một trong những giải pháp mang tính nền tảng và chiến lược để thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ tại Hải Phòng là việc ban hành nghị quyết riêng của thành phố về phát triển công nghiệp hỗ trợ đến năm 2030. Việc xây dựng và thực thi nghị quyết này không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền thành phố trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp, mà còn đóng vai trò như một khung chính sách dài hạn, có tính chỉ đạo và giám sát rõ ràng nhằm bảo đảm tính hiệu lực và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.

Nghị quyết cần đặt ra mục tiêu rõ ràng về nội địa hóa chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực doanh nghiệp DDI, trong đó quy định các chỉ tiêu cụ thể như: tỷ lệ nội địa hóa theo từng ngành công nghiệp trọng điểm (điện tử, cơ khí, ô tô...), số lượng doanh nghiệp DDI đạt chuẩn cung ứng FDI, số đơn hàng kết nối thực tế mỗi năm. Đây là cơ sở để đánh giá hiệu quả và tiến độ thực hiện theo từng giai đoạn, tránh tình trạng các chương trình hỗ trợ chỉ mang tính hình thức. Đồng thời, nghị quyết cũng phải phân công nhiệm vụ cụ thể và giao KPI cho từng sở, ban, ngành, bảo đảm sự phối hợp đồng bộ và chịu trách nhiệm đến cùng.

Nghị quyết riêng kỳ vọng sẽ tạo ra một cơ chế điều hành thống nhất, rõ ràng về trách nhiệm, có công cụ theo dõi và đánh giá định lượng, từ đó chuyển hướng phát triển công nghiệp hỗ trợ tại Hải Phòng từ tự phát sang bài bản, có chiến lược và gắn kết thực tiễn. Đây chính là bước đệm quan trọng để Hải Phòng trở thành trung tâm công nghiệp hỗ trợ mạnh của vùng và cả nước, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu trong tương lai.

Triển khai các sáng kiến nêu trên không chỉ là hành động chiến lược trong phát triển công nghiệp hỗ trợ tại Hải Phòng, mà còn là mô hình mẫu có thể nhân rộng ra các tỉnh, thành khác.

Khi các giải pháp đi kèm cơ chế vận hành rõ ràng, có sự tham gia của cả ba bên (chính quyền – hiệp hội – doanh nghiệp), Hải Phòng hoàn toàn có thể trở thành “cứ điểm” sản xuất và cung ứng nội địa hàng đầu phía Bắc, góp phần nâng cao năng lực công nghiệp quốc gia.

Còn ông Phạm Quang Việt – Phó Chủ tịch Hiệp hội Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp Hải Phòng cho rằng: Hải Phòng có những lợi thế vượt trội để phát triển CNHT. Thứ nhất, với vị trí địa lý chiến lược, nằm ở cửa ngõ giao thương quốc tế với cảng biển nước sâu Lạch Huyện, hệ thống đường cao tốc liên tỉnh và sân bay quốc tế Cát Bi, Hải Phòng có khả năng kết nối và luân chuyển hàng hóa thuận lợi. Thứ hai, là sự hiện diện của các "đại bàng" công nghiệp. Thành phố đã thu hút được các tập đoàn sản xuất lớn như VinFast, LG, Pegatron, Bridgestone… tạo ra một nhu cầu khổng lồ về linh kiện, phụ tùng, và các dịch vụ sản xuất.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm cả các doanh nghiệp tại Hải Phòng, vẫn đang ở vị trí thấp trong chuỗi cung ứng, chủ yếu đảm nhận khâu gia công, lắp ráp. Tỷ lệ nội địa hóa trong nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn vẫn còn khiêm tốn. Đây không chỉ là một thách thức mà còn là một cơ hội lớn. Việc phát triển CNHT sẽ giúp các doanh nghiệp nội địa tham gia sâu hơn, dịch chuyển từ các công đoạn có giá trị thấp sang những công đoạn có hàm lượng công nghệ cao hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và sự tự chủ của nền kinh tế.

Biến CNHT thành động lực tăng trưởng

Để biến CNHT thành ngành kinh tế mũi nhọn, Hải Phòng đang triển khai một chiến lược toàn diện, tập trung vào ba trụ cột chính: chính sách đột phá, xây dựng hệ sinh thái và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Từ nền tảng thu hút đầu tư, Hải Phòng đã và đang xây dựng các chính sách ưu đãi vượt trội nhằm thu hút các dự án CNHT. Thành phố tập trung vào các chính sách về thuế, tín dụng, và đất đai. Các dự án CNHT công nghệ cao, có quy mô lớn sẽ được hưởng các ưu đãi đặc biệt như miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ lãi suất vay, và ưu tiên bố trí quỹ đất sạch. Bên cạnh đó, việc cải cách thủ tục hành chính, xây dựng một môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi là yếu tố then chốt để các nhà đầu tư an tâm rót vốn.

Ông Lê Trung Kiên – Trưởng BQL Khu kinh tế Hải Phòng cho biết: Một trong những giải pháp quan trọng là hình thành các cụm công nghiệp CNHT chuyên sâu. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp vệ tinh dễ dàng tiếp cận với các "công ty mẹ" mà còn tạo điều kiện để họ liên kết, chia sẻ công nghệ và tối ưu hóa chi phí.

Cùng với đó, thành phố đóng vai trò "cầu nối", tổ chức các sự kiện xúc tiến thương mại, hội thảo kết nối cung – cầu, giúp các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa tìm được tiếng nói chung, tạo ra các chuỗi cung ứng khép kín và bền vững. Việc xây dựng một cơ sở dữ liệu số về năng lực sản xuất của các doanh nghiệp CNHT sẽ giúp các tập đoàn lớn dễ dàng tìm kiếm đối tác tin cậy.

Ngoài ra, thành phố chú trọng phát triển nguồn nhân lực. Sự phát triển của CNHT đòi hỏi một lượng lớn nhân lực có trình độ cao, đặc biệt là kỹ sư, kỹ thuật viên và công nhân lành nghề. Hải Phòng đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào các chương trình đào tạo nghề chất lượng cao, hợp tác với các trường đại học, cao đẳng để xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật, cơ khí, điện tử, và tự động hóa. Việc khuyến khích các doanh nghiệp thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), tổ chức các khóa huấn luyện nâng cao kỹ năng cho người lao động cũng là một phần quan trọng của chiến lược này.

Việc biến CNHT thành ngành kinh tế mũi nhọn không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp Hải Phòng giảm sự phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn rất dễ bị tổn thương trước các biến động địa chính trị và kinh tế. Khi các doanh nghiệp nội địa có thể cung ứng phần lớn linh kiện và phụ tùng, nền kinh tế sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn.

Hơn nữa, sự phát triển của CNHT sẽ tạo ra hàng ngàn việc làm chất lượng cao, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp phụ trợ khác như logistics, dịch vụ kỹ thuật, tài chính… Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng này sẽ giúp Hải Phòng không chỉ tăng trưởng về quy mô mà còn nâng cao chất lượng tăng trưởng, hướng tới một nền kinh tế bền vững, tự chủ và thịnh vượng.

Con đường phát triển CNHT thành ngành kinh tế mũi nhọn của Hải Phòng đang mở ra một chương mới đầy hứa hẹn. Đây là một hành trình dài và đòi hỏi sự đồng lòng, quyết tâm cao từ chính quyền, doanh nghiệp và toàn xã hội. Bằng cách tận dụng các lợi thế sẵn có, thực thi các chính sách đột phá, xây dựng hệ sinh thái vững mạnh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Hải Phòng đang từng bước khẳng định vị thế của mình, không chỉ là một trung tâm công nghiệp lớn của Việt Nam, mà còn là một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Thành công của Hải Phòng sẽ là minh chứng sống động cho việc một địa phương có thể bứt phá và vươn lên mạnh mẽ nhờ vào chiến lược đúng đắn và sự kiên trì bền bỉ.

Minh Huệ