Dự án Luật An ninh mạng: Tránh để khoảng trống pháp lý
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn… đi kèm với đó là mối đe dọa về an ninh mang ngày càng lớn, một số ý kiến cho rằng, Dự án Luật An ninh mạng cần tránh để khoảng trống pháp lý.
Theo đó, Dự án Luật An ninh mạng được xây dựng trên cơ sở hợp nhất quy định của Luật An toàn thông tin 2015 và Luật An ninh mạng 2018. Dự thảo Luật gồm 9 Chương, 58 Điều, trong đó kế thừa 29 Điều của Luật An ninh mạng năm 2018; kế thừa 19 Điều của Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018); hợp nhất nội dung của 8 Điều của 2 Luật nêu trên và bổ sung 3 Điều.
Đồng thời, Dự thảo Luật cũng bổ sung một số quy định về những vấn đề cấp bách đang phát sinh, tác động lớn đến đời sống xã hội do sự phát triển vượt bậc của khoa học và công nghệ trong thời đại mới; bãi bỏ những quy định trùng lắp tại Luật An toàn thông tin mạng và Luật An ninh mạng năm 2018 và các văn bản pháp lý khác có liên quan, không làm thay đổi trách nhiệm quản lý Nhà nước của các bộ, ngành trong lĩnh vực và không làm thay đổi trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Dự thảo Luật An ninh mạng quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên không gian mạng; bảo đảm an ninh thông tin, an toàn hệ thống thông tin; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Qua đó, đẩy mạnh phân quyền cho Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy Nhà nước để cụ thể hoá các quy định của Luật, thực hiện phân cấp đảm bảo phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện của từng cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương, kịp thời đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn; khuyến khích sáng tạo, khơi thông mọi nguồn lực…
Theo cơ quan soạn thảo, Dự án Luật dự kiến áp dụng với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động bảo vệ an ninh mạng tại Việt Nam; tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động kinh doanh sản phẩm, dịch vụ an ninh mạng.
Tham gia góp ý Dự thảo Luật, đã số ý kiến bày tỏ đồng tình với sự cần thiết hợp nhất 2 Luật (Luật An toàn thông tin 2015 và Luật An ninh mạng 2018) thành Luật An ninh mạng để giới chuyên môn và người dân cũng dễ tiếp cận, nắm bắt, thể chế các nội dung trong các Nghị quyết của Bộ Chính trị để tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho việc triển khai thực hiện;...
Tuy nhiên, để hoàn thiện Dự án Luật này, các ý kiến cũng đề nghị, cần tiếp tục rà soát các nội dung trong Dự thảo Luật để đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật; đồng thời cân nhắc về các nội dung như: hệ thống thông tin cơ yếu, xử lý vi phạm pháp luật về an ninh mạng...
Góp ý xây dựng và hoàn thiện Dự án Luật trước đó, đại diện Bộ Tài chính cũng cho rằng, Dự thảo Luật cần thống nhất và tập trung giải thích từ ngữ rõ ràng, đảm bảo tường minh, đặc biệt là các khái niệm “an ninh mạng”, “an ninh thông tin”, “an ninh dữ liệu”; bổ sung báo cáo đánh giá tác động đối với ngân sách Nhà nước, quy định tiêu chí xác định hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.
Còn theo đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, Dự thảo Luật cần quy định rõ thẩm quyền xử lý, kiểm tra, giám sát để bảo đảm tính pháp lý khi phát sinh sự cố đối với các hệ thống, nền tảng có máy chủ đặt ở nước ngoài nhưng tác động lớn đến người dùng Việt Nam; bổ sung quy định bắt buộc sao lưu dữ liệu đối với dữ liệu quốc gia và dữ liệu cá nhân nhằm bảo đảm hoạt động trên không gian mạng được liên tục, không bị gián đoạn khi xảy ra sự cố hoặc bị tấn công.
Đồng thời, đề xuất xây dựng biện pháp bảo vệ cho người dân, đặc biệt là nhóm người cao tuổi và các đối tượng dễ bị tổn thương khác để hạn chế rủi ro, trước thực tế nhiều vụ lừa đảo trực tuyến với thiệt hại từ vài chục đến vài trăm triệu đồng.
Tại phiên họp thẩm tra sơ bộ các Dự án Luật trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 49 mới đây, cho ý kiến về Dự thảo Luật, Trung tướng Nguyễn Minh Đức - Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội cho rằng, Dự thảo Luật cần đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất trong hệ thống pháp luật. Ngoài ra, phân định rõ chức năng nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị, không để khoảng trống pháp lý về an ninh mạng, an toàn thông tin trên không gian mạng, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.