Gỡ vướng pháp luật để kiến tạo, phục vụ người dân, doanh nghiệp
Pháp luật phải bám sát thực tiễn: quy định rõ, hiệu quả thì luật hóa; nội dung chưa chín, chưa rõ đưa vào văn bản dưới luật để thử nghiệm, từng bước hoàn thiện, tránh cầu toàn hay nóng vội.
Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhấn mạnh khi chủ trì phiên họp thứ sáu của Ban Chỉ đạo, ngày 20/9/2025.
Theo Thủ tướng Chính phủ, trong quá trình phát triển, nhiều vấn đề chưa dự báo hết, pháp luật cũng chưa phủ hết các góc cạnh của cuộc sống hoặc đã có quy định rồi nhưng thực tiễn vượt qua. Do đó, phải hoàn thiện theo phương châm "cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, đa số đồng tình, thực hiện có hiệu quả thì tiến hành luật hoá; cái gì chưa chín, chưa rõ thì đưa vào các văn bản dưới luật để quy định, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng, hoàn thiện dần, không cầu toàn, không nóng vội".
Thủ tướng Chính phủ cho biết, tại Phiên họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật ngày 5/8/2025, các cơ quan đã xác định với gần 40% kiến nghị là có cơ sở, với 834/2.092 kiến nghị tại 789 văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu, phải bám sát mục tiêu của Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, yêu cầu cơ bản phải hoàn thành việc tháo gỡ những "điểm nghẽn" do quy định pháp luật trong năm 2025 và "không thể chậm trễ hơn".
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh 3 mục tiêu quan trọng thời gian tới.
Thứ nhất, dứt khoát phải rà soát, xây dựng, hoàn thiện thể chế để chuyển đổi trạng thái từ quản lý là chính và "không quản được thì cấm" sang trạng thái kiến tạo phát triển và phục vụ nhân dân hiệu quả hơn, bảo đảm thông thoáng, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
Thứ hai, rà soát thật kỹ để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, các bộ ngành, các địa phương, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của các cấp và thiết kế công cụ để tăng cường giám sát, kiểm tra, cương quyết cắt giảm tối đa thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết, phiền toái, làm ách tắc phát triển.
Thứ ba, rà soát phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục cho việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, nâng cao năng lực kiến tạo phát triển, nâng cao năng lực phục vụ nhân dân thông qua hệ thống pháp luật.
Thủ tướng yêu cầu sau Phiên họp này, các Bộ, cơ quan ngang bộ bám sát Kế hoạch của Ban Chỉ đạo để triển khai Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Phiên họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật đối với kết quả rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, tổ chức thực hiện, với một số nhiệm vụ cụ thể.
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát, bảo đảm xác định chính xác nội dung, phương án xử lý và thời gian xử lý đối với những nội dung được xác định là khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, cho ý kiến về các nội dung liên quan được nêu tại Báo cáo số 76-BC/ĐU và chịu trách nhiệm về nội dung, phương án xử lý và ý kiến của Bộ, ngành mình để Bộ Tư pháp tổng hợp, báo cáo Ban Chỉ đạo tại Phiên họp tiếp theo.
Thứ hai, công khai ý kiến trả lời chính thức của Bộ, ngành mình trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, Cổng pháp luật quốc gia; đồng thời, gửi đến các cơ quan, tổ chức đã phản ánh, kiến nghị đối với các nội dung kiến nghị, phản ánh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của mình mà kết quả rà soát cho thấy không phải do quy định pháp luật.
Thứ ba, chủ động nghiên cứu, sử dụng kết quả rà soát tại Báo cáo số 76-BC/ĐU, Báo cáo số 287/BC-BTP phục vụ cho nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật theo lộ trình đã được đề xuất. Thủ tướng chỉ rõ, việc xem xét, thực hiện các phương án xử lý đối với nội dung bất cập, vướng mắc đã được phát hiện.
Thứ tư, đối với kết quả rà soát, phản ánh, kiến nghị của Đảng ủy các tỉnh, hiệp hội, doanh nghiệp được gửi sau khi Bộ Tư pháp có Báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương kết quả rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, Thủ tướng giao Bộ Tư pháp phân loại, chuyển đến các Bộ, cơ quan có trách nhiệm để nghiên cứu, tiếp thu, đề xuất phương án xử lý đối với những nội dung phản ánh, kiến nghị có cơ sở; đối với những nội dung phản ánh, kiến nghị chưa chính xác thì trả lời, hướng dẫn theo quy định.
Thứ năm, đối với kết quả rà soát các văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương chủ động và chịu trách nhiệm việc xử lý văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh; tập trung xử lý dứt điểm, hiệu quả các "điểm nghẽn" do quy định pháp luật trong năm 2025.
Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang bộ tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát văn bản, xác định cụ thể phương án và lộ trình xử lý kịp thời văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của mình, hoàn thành chậm nhất trước ngày 01/10/2025 để bảo đảm cơ sở pháp lý và thời gian cho các địa phương hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, thay thế, ban hành mới các văn bản của địa phương trước tháng 6/2026.
Dự kiến phương án xử lý và lộ trình xử lý các văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy; xây dựng Kế hoạch sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, thay thế, ban hành mới văn bản chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ, cơ quan mình; gửi Kế hoạch về Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ chậm nhất ngày 15/10/2025.