Kinh doanh đa cấp trá hình: Mối nguy tiềm ẩn trong cộng đồng

Hệ lụy gia đình và xã hội

Thực tế tại nhiều địa phương, trong đó có Thanh Hóa, cho thấy không ít người dân rơi vào cảnh “tiền mất, nợ mang” vì tham gia vào các mô hình đa cấp không phép. Ban đầu, các đối tượng thường đưa ra mức hoa hồng “khủng”, khuyến khích nộp tiền, mua sản phẩm với giá cao bất thường. Khi “dây chuyền” bị đứt gãy, người tham gia không những không thu hồi vốn mà còn rơi vào cảnh vay mượn, lâm vào vòng xoáy nợ nần.

Không ít trường hợp gia đình mâu thuẫn, vợ chồng lục đục, anh em bất hòa chỉ vì bị lôi kéo vào hoạt động đa cấp trá hình. Từ niềm tin mong làm giàu, họ trở nên mất cảnh giác, hoài nghi ngay cả với những cơ hội làm ăn chân chính.

Bà Phạm Thị Tâm, là một nạn nhân của mô hình kinh doanh đa cấp trá hình tại Thanh Hóa chia sẻ, ký ức về việc bị lừa đảo mất hàng trăm triệu đồng không bao giờ quên. Chúng tôi là người dân, số tiền có được là do lao động tích cóp mà có, thế nhưng các đối tượng lừa đảo vô cùng tinh vi, chúng tiếp cận, đối tượng chúng ngắm đến là các ông ở độ tuổi nghỉ hưu, có tiền dưỡng già sống xa con cháu.

Ông Phùng Đình Ảnh, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thanh Hóa cho biết, thời gian qua hoạt động bán hàng đa cấp bất chính vẫn còn diễn ra ở một số địa phương trong tỉnh, gây bức xúc trong Nhân dân. Có thể nói, bán hàng đa cấp là một phương thức kinh doanh hiện đại, mang lại hiệu quả cao ở nhiều nước trên thế giới.

Tuy nhiên, khi triển khai tại Việt Nam, đây cũng là mô hình kinh doanh dễ bị lợi dụng, biến tướng bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, đánh vào lòng tham và sự thiếu hiểu biết để lôi kéo, dụ dỗ người dân tham gia vào các hoạt động đa cấp trái phép nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Cảnh giác để bảo vệ chính mình

Không chỉ gây hệ lụy cho cá nhân, đa cấp trái phép còn tạo ra sự bất ổn trong môi trường kinh doanh. Các doanh nghiệp làm ăn chân chính bị ảnh hưởng nặng nề khi khách hàng mất lòng tin, e dè trước mọi hình thức bán hàng đa cấp. Điều này vô tình kìm hãm sự phát triển của những doanh nghiệp được cấp phép hoạt động hợp pháp, minh bạch.

Bà Nguyễn Thị Thắm, doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa chia sẻ, vẫn còn tồn tại mô hình kinh doanh đa cấp trá hình và sự lan rộng bên ngoài. Mô hình đa cấp bất hợp pháp được các nhà kinh doanh ví chẳng khác nào một “dịch bệnh xã hội” - len lỏi, bùng phát từng giai đoạn, nhưng rất khó kiểm soát nếu người dân thiếu kiến thức và cơ quan chức năng không kịp thời vào cuộc.

Luật sư Lê Quốc Hiền cũng nhận định, điểm nguy hiểm của các mô hình đa cấp trá hình là đánh trúng tâm lý ham lợi nhuận nhanh, ít rủi ro. Vì vậy, song song với việc xử lý nghiêm minh, điều quan trọng là nâng cao nhận thức pháp luật, giúp người dân biết cách phân biệt đâu là hợp pháp, đâu là chiêu trò lừa đảo.

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, để ngăn chặn đa cấp trái phép, cần tăng cường truyền thông, phổ biến kiến thức tài chính – pháp luật trong cộng đồng, đặc biệt là sinh viên, người lao động ở nông thôn – những đối tượng dễ bị lôi kéo nhất.

Qua nhiều vụ việc, có thể thấy kinh doanh đa cấp trái phép không đơn thuần là một hành vi vi phạm pháp luật, mà là mối nguy tiềm ẩn trong cộng đồng. Nếu không có sự cảnh giác của người dân, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và cơ quan chức năng, hoạt động này sẽ tiếp tục gây ra những hệ lụy nghiêm trọng, bào mòn niềm tin xã hội và cản trở sự phát triển kinh tế lành mạnh.

Kiều Phiên