Kích hoạt vốn đầu tư công nghệ cao

Nguồn lực quan trọng cho phát triển

Trong xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng, Lumi Smart Factory - doanh nghiệp công nghệ nội địa gần đây được nhiều đối tác nước ngoài tìm hiểu và đặt vấn đề hợp tác. Tuy nhiên, ông Đàm Đắc Quang - CEO của Lumi Smart Factory đã không ít lần phải đắn đo, suy nghĩ. Với quy mô không lớn, vốn nhỏ, doanh nghiệp khó trong việc đáp ứng yêu cầu đầu tư lớn cho hạ tầng thiết bị trong thời gian ngắn. Trong khi đó, việc tiếp cận nguồn vốn vay của doanh nghiệp không dễ. Hiện, Lumi Smart Factory đã vay vốn từ Quỹ đổi mới khoa học công nghệ quốc gia nhưng chưa nhiều, quy trình thủ tục cũng như tính bảo đảm đòi hỏi rất cao. Do vậy, nguồn vốn được cung ứng từ Quỹ chưa đủ lớn để hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư cho hạ tầng công nghệ, thiết bị hiện đại phục vụ yêu cầu sản xuất.

Trong khi tài chính công dành cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo còn hạn chế và thiếu tập trung thì dòng vốn tư nhân - được định vị giữ vai trò then chốt trong thúc đẩy các ý tưởng đột phá, mô hình kinh doanh mới và phát triển sản phẩm công nghệ tiên phong - đang chờ đưa vào thị trường.

Ông Vinnie Lauria, sáng lập Quỹ Golden Gate Ventures với tổng tài sản lên đến hơn 300 triệu USD cho biết: với nhiều lợi thế, Việt Nam đang trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn. Golden Gate Ventures dành 1/3 danh mục đầu tư trong tương lai cho thị trường Việt Nam. Con số này dự báo tiếp tục tăng với mục tiêu huy động được 35 tỷ USD vào năm 2035, đưa Việt Nam dẫn đầu khu vực về đầu tư tư nhân. Cùng với Golden Gate Ventures, nhiều tập đoàn đa quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm trong ASEAN và thế giới đang tích cực mở rộng sự hiện diện tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao như AI, fintech, chuỗi cung ứng thông minh...

Khơi dòng vốn lớn

Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia thành công trên thế giới cho thấy, để đáp ứng nhu cầu vốn cho tăng trưởng dựa trên công nghệ cao và đổi mới sáng tạo, các quỹ đầu tư có vai trò quan trọng, được xác định là “nhà bảo trợ” cho phát triển và tăng trưởng. Trong đó, ngoài sự chủ động và linh hoạt của khu vực tư nhân là sự đồng hành và định hướng từ Nhà nước, được thể hiện trên một số khía cạnh quan trọng là đảm bảo thể chế minh bạch, rõ ràng và đầu tư dẫn dắt.

Trên cơ sở đó, đại diện các quỹ đầu tư tư nhân nhấn mạnh Việt Nam tiếp tục hoàn thiện thể chế với tư duy cởi mở trong ban hành các cơ chế, chính sách khuyến khích, bảo đảm, tạo điều kiện thuận lợi cũng như củng cố niềm tin cho các quỹ đầu tư tư nhân trong và ngoài nước hoạt động.

Là lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro và cần nhiều thời gian, sự kiên trì trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm và triển khai, không ít tập đoàn, bao gồm các doanh nghiệp trong nước có tâm lý thận trọng, e ngại khi đầu tư vào các hoạt động đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, đẩy mạnh đầu tư dẫn dắt. Các nhà khoa học tại Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng, để có đủ nguồn lực tài chính cho các dự án đầu tư công quy mô lớn mang tính lan toả trong lĩnh vực công nghệ mới, cần thực hiện đồng thời nhiều giải pháp quyết liệt về tài khóa. Đó là thu hẹp đáng kể chi thường xuyên, tinh gọn bộ máy hành chính để tạo nguồn lực tái phân bổ cho đầu tư phát triển hạ tầng; đồng thời mạnh dạn thoái vốn khỏi các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả, nhất là trong những ngành mà Nhà nước không cần nắm giữ. Nguồn thu có được từ hoạt động này có thể sử dụng để tham gia cùng các doanh nghiệp tư nhân vào các dự án trọng điểm thông qua PPP.

Hạnh Lê