Kỳ 2: Công nghiệp và Khu kinh tế Nghi Sơn – Đầu tàu phát triển

“Cú hích” từ những dự án tỷ USD

Nằm ở phía Nam tỉnh, Khu kinh tế Nghi Sơn (KTNS) được Chính phủ thành lập năm 2005, định hướng là khu kinh tế trọng điểm quốc gia. Sau gần 20 năm, KTNS đã thay đổi diện mạo Thanh Hóa, trở thành điểm đến của nhiều dự án lớn, trong đó tiêu biểu là Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) với tổng vốn hơn 9 tỷ USD – một trong những dự án FDI lớn nhất Việt Nam.

Ông Kazutaka Yamato – Tổng Giám đốc NSRP nhấn mạnh, tại Hội thảo phát triển doanh nghiệp và nhà cung cấp địa phương, ông Kazutaka Yamato nhấn mạnh, nhờ sự hỗ trợ sát sao của lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa, các thủ tục hành chính liên quan được giải quyết nhanh chóng, tạo điều kiện để doanh nghiệp duy trì vận hành ổn định, đóng góp lớn cho ngân sách và tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng chính quyền và các doanh nghiệp địa phương, tạo cơ hội hợp tác và phát triển bền vững.

Theo báo cáo của UBND tỉnh, riêng năm 2024, NSRP đã đóng góp khoảng 14.000 tỷ đồng vào ngân sách, chiếm trên 25% tổng thu nội địa toàn tỉnh. Đây là minh chứng rõ rệt về vai trò đầu tàu của KTNS trong cơ cấu kinh tế.

Thu hút FDI và lan tỏa công nghiệp hỗ trợ

Không chỉ có NSRP, KTNS còn thu hút nhiều dự án lớn trong lĩnh vực nhiệt điện, vật liệu xây dựng, dệt may và công nghiệp hỗ trợ. Hệ thống cảng biển nước sâu Nghi Sơn với 23 bến cảng hiện đại cho phép tiếp nhận tàu trọng tải 100.000 tấn, tạo lợi thế vượt trội về logistics.

Đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết, tỉnh đã xác định, phát triển Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp là một trong những động lực tăng trưởng chủ yếu, là trụ cột để Thanh Hóa sớm trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại.

Nhờ chính sách khuyến khích đầu tư, giai đoạn 2020–2024, KTNS đã thu hút thêm hơn 200 dự án mới, với tổng vốn đăng ký gần 100.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, các dự án công nghiệp phụ trợ cho lọc hóa dầu, cơ khí chế tạo và dệt may đang phát triển mạnh, hình thành chuỗi giá trị liên kết.

Ông Vũ Văn Yên, Giám đốc Trạm nghiền xi măng Long Sơn, Bãi Ngọc, nhận định, Nghi Sơn có lợi thế cảng nước sâu và hạ tầng kết nối tốt, giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí logistics. Chính quyền tỉnh thường xuyên đối thoại, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đó là điểm cộng rất lớn. Đối với Long Sơn khi đưa vào cảng khai thác, chúng tôi đã tiếp nhận được tàu 70 nghìn wt và sản lượng qua cảng chứng minh được mật độ tàu, đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp và phát triển kinh tế đề ra. Hiện Long Sơn đang xuất khẩu xi măng và clinke đi Mỹ, Australia, Singapore…

Động lực tăng trưởng và khát vọng vươn xa

Sự phát triển của KTNS đã mang lại hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ cho kinh tế - xã hội Thanh Hóa. Nhiều doanh nghiệp địa phương tham gia cung ứng dịch vụ, nguyên liệu, vận tải… tạo thêm hàng chục nghìn việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Cùng với đó, hạ tầng đô thị Nghi Sơn được đầu tư đồng bộ, nhiều khu đô thị, dịch vụ, thương mại hình thành, từng bước biến khu vực này thành trung tâm kinh tế – công nghiệp – đô thị phía Nam tỉnh.

Theo tính toán của Sở Công Thương, giá trị sản xuất công nghiệp của KTNS chiếm tới hơn 70% giá trị sản xuất toàn tỉnh. Đây là con số khẳng định vai trò “đầu tàu” không thể thay thế của khu kinh tế này trong tiến trình công nghiệp hóa Thanh Hóa.

Tỉnh đang tiếp tục quy hoạch mở rộng KTNS lên hơn 100.000 ha, với định hướng phát triển công nghiệp nặng, công nghiệp hỗ trợ, dịch vụ logistics và cảng biển quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030, KTNS trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại, có sức cạnh tranh khu vực.
Khu kinh tế Nghi Sơn đã và đang trở thành “đầu tàu” phát triển, tạo động lực đưa Thanh Hóa bứt phá. Với những dự án tỷ USD, hạ tầng đồng bộ và chính sách thu hút đầu tư quyết liệt, KTNS không chỉ mang lại nguồn thu ngân sách khổng lồ mà còn tạo cú hích để Thanh Hóa hiện thực hóa mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại.

Kỳ 3: Doanh nghiệp nội địa – Trụ cột song hành cùng FDI

Kiều Phiên