Yếu tố then chốt để Việt Nam giữ đà tăng trưởng
Đầu tư công hiệu quả là yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng, trong khi đó xuất khẩu và FDI tiếp tục là động lực.
Tại Báo cáo mới nhất, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2025 lên mức 6,7% và giảm còn 6,0% trong năm 2026.
Trước đó, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6% trong năm 2025, nhờ nửa đầu năm đạt tốc độ bứt phá 7,5%.
Đặc biệt, các tổ chức quốc giá đều đồng nhận định, sau đà tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm, kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ tăng chậm lại trong phần còn lại của năm khi xuất khẩu dần trở về quỹ đạo bình thường và ảnh hưởng từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.
“Là nền kinh tế định hướng xuất khẩu, Việt Nam tiếp tục chịu tác động từ triển vọng tăng trưởng toàn cầu suy yếu và nhu cầu giảm từ các đối tác thương mại lớn. Bên cạnh đó, những bất định về chính sách thương mại có thể ảnh hưởng tới niềm tin tiêu dùng và doanh nghiệp”, chuyên gia nhận định.
Cụ thể, chuyên gia từ ADB đánh giá, tăng trưởng kinh tế trong nửa đầu năm 2025 của Việt Nam được thúc đẩy bởi xuất khẩu tăng mạnh trước khi các mức thuế quan mới của Hoa Kỳ có hiệu lực và các chính sách mở rộng trong nước.
Cụ thể, báo cáo phân tích, nền kinh tế của Việt nam vẫn sẽ vững vàng trong giai đoạn 2025–2026, nhờ có chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng. Các mức thuế đối ứng của Hoa Kỳ có hiệu lực từ ngày 7/8/2025 (20% đối với hàng nhập khẩu và 40% đối với hàng trung chuyển) có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng ngắn hạn, song các chính sách kích thích kinh tế được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ tác động này.
Các chuyên gia ADB đánh giá, thuế quan có thể khiến tăng trưởng chậm lại trong nửa cuối năm 2025. Mặc dù nền kinh tế trong nước nhiều khả năng vẫn vững vàng, tăng trưởng dự kiến sẽ giảm nhịp so với sự bứt phá mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025.
Về tổng thể, dự báo tăng trưởng cho năm 2025 được điều chỉnh tăng nhẹ so với báo cáo ADB hồi tháng 4/2025, nhưng thấp hơn cho năm 2026, bởi những bất ổn toàn cầu và cả yếu tố trong nước.
Cụ thể, ABD điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2025 lên mức 6,7% và giảm còn 6,0% trong năm 2026.
Trong đó, cụ thể với từng lĩnh vực, ADB cho rằng, sản lượng công nghiệp dự kiến tăng 7,7% trong năm 2025 nhờ xuất khẩu hàng chế biến, chế tạo cao hơn. Tuy nhiên, triển vọng toàn cầu bất định cũng như mức thuế cao của Hoa Kỳ có khả năng thắt chặt sản xuất công nghiệp trong nửa cuối năm 2025. Trong khi đó, ngành xây dựng được kỳ vọng sẽ lấy lại đà tăng nhờ Chính phủ đẩy nhanh triển khai các dự án hạ tầng lớn.
Tăng trưởng dịch vụ được dự báo tiếp tục khả quan, đạt mức 7,4%, bởi được hưởng lợi từ sự tăng trưởng liên tục trong các lĩnh vực tài chính - ngân hàng, logistics và vận tải, truyền thông, bán lẻ, và đặc biệt là du lịch cùng các ngành liên quan.
Nông nghiệp dự báo có khả năng đạt mức tăng trưởng 3,4% trong năm 2025, bởi nhu cầu toàn cầu đối với thực phẩm chất lượng cao và bền vững, cùng với việc áp dụng rộng rãi công nghệ canh tác thông minh sẽ thúc đẩy lĩnh vực này.
Trong khi đó, tiêu dùng trong nước tiếp tục được thúc đẩy bởi chính sách tiền tệ và tài khóa mang tính hỗ trợ. Việc mở rộng mạng lưới bán lẻ, gia tăng mức độ thâm nhập của thương mại điện tử, và sự phục hồi của các dịch vụ liên quan đến du lịch sẽ củng cố nhu cầu trong nước.
Tuy nhiên, ADB cũng đánh giá, lĩnh vực sản xuất chế biến chế tạo và xuất khẩu suy yếu do thuế quan của Hoa Kỳ có thể làm giảm nhu cầu đối với logistics, tài chính và các dịch vụ kinh doanh trong nửa cuối năm 2025. "Nếu căng thẳng thương mại kéo dài, đầu tư có thể chậm lại, ảnh hưởng đến tăng trưởng trong các ngành dịch vụ giá trị cao vào năm 2026", ADB phân tích.
Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, nhấn mạnh: “Đầu tư công hiệu quả là yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng và tháo gỡ các nút thắt hạ tầng hiện nay”.
Theo ông Hùng, Việt Nam đang trong giai đoạn bùng nổ nhu cầu về hạ tầng giao thông, năng lượng và đô thị. Nếu giải ngân vốn đầu tư công nhanh và hiệu quả hơn, điều này không chỉ kích thích tổng cầu ngắn hạn mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.
"Với tỷ lệ nợ công dưới 34% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trần 60% theo quy định, Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa tài khóa cho các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng. Cải cách thể chế sâu rộng sẽ giúp tinh giản môi trường pháp lý, nâng cao hiệu quả giải ngân và thúc đẩy kinh tế nội địa", ông Hùng nêu rõ.
Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa và tiền tệ. Trong bối cảnh lợi nhuận ngân hàng suy giảm và nợ xấu gia tăng, dư địa cho nới lỏng tiền tệ là khá hạn chế. Do đó, theo ADB, chính sách tài khóa đặc biệt là chi tiêu công cần phát huy vai trò dẫn dắt, tránh tạo áp lực quá mức lên chính sách tiền tệ. Điều này sẽ giúp đảm bảo ổn định tài chính vĩ mô và duy trì niềm tin thị trường.
Xuất khẩu, FDI tiếp tục là động lực. Trong 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tăng 14,8% lên 306 tỷ USD, với Hoa Kỳ dẫn đầu mức tăng trưởng (26,4%), tiếp theo là Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản. Hàng chế biến chế tạo chiếm gần 89% kim ngạch. Nhập khẩu đạt 292 tỷ USD, tăng 17,9%, khiến thặng dư thương mại giảm còn 14 tỷ USD, thấp hơn cùng kỳ 2024.
Giải ngân FDI đạt 15,4 tỷ USD, cao nhất 5 năm, chủ yếu vào chế biến chế tạo (81%) và bất động sản công nghiệp (8%). Tổng vốn đăng ký đạt 26,1 tỷ USD, tăng 27,3%, nhưng vốn mới giảm 8,1% do lo ngại bất ổn toàn cầu.