Phát triển IR- "Hạ tầng mềm" của thị trường chứng khoán
Thống kê cho thấy những doanh nghiệp chú trọng công tác quan hệ nhà đầu tư (Investor Relation - IR) sẽ có cơ hội huy động vốn tốt hơn và giá cổ phiếu cũng được phản ánh tích cực hơn.
Theo ông Lê Nhị Năng, Trưởng Đại diện Văn phòng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tại TP.HCM, IR đóng vai trò cực kỳ quan trọng với công ty đại chúng, niêm yết trên thị trường chứng khoán. IR là cầu nối, truyền đạt chiến lược kinh doanh, tình hình tài chính đến nhà đầu tư (NĐT). Đồng thời, hoạt động IR không chỉ góp phần duy trì quan hệ với cổ đông, mà đối với các quỹ đầu tư lớn khi tìm hiểu doanh nghiệp, lúc này, công tác IR tốt sẽ hỗ trợ quá trình huy động vốn dễ dàng hơn.
Có thể ví công tác IR như "hạ tầng mềm" cho thị trường chứng khoán, ông Nguyễn Như Hùng - Tổng Biên tập Tạp chí Fili cho biết. Phát biểu tại lễ vinh danh các doanh nghiệp trong chương trình IR Award 2025 do Vietstock phối hợp với Hiệp hội Các nhà Quản trị Tài chính Việt Nam (VAFE), Tạp chí điện tử Tài chính và Cuộc sống (FiLi) đồng tổ chức, ông Hùng cho biết, trong bối cảnh kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam đang vươn mình, vai trò của hoạt động quan hệ nhà đầu tư ngày càng trở nên quan trọng. Quản lý tốt sự kỳ vọng của nhà đầu tư thông qua việc truyền đạt một câu chuyện kinh doanh nhất quán, thuyết phục sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng huy động vốn với chi phí hợp lý, từ đó tối đa hóa giá trị doanh nghiệp".
Đối với thị trường chứng khoán, hoạt động IR hiệu quả giúp giảm thiểu bất cân xứng thông tin, minh bạch hóa thông tin công bố, hỗ trợ cơ quan quản lý giám sát thuận lợi hơn. Nói cách khác, hoạt động IR chuyên nghiệp chính là một trong những "hạ tầng mềm" quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu nâng hạng thị trường.
"Có thể khẳng định, IR không chỉ là một chức năng thông tin đơn thuần mà đã trở thành công cụ chiến lược không thể thiếu, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa giá trị và tiếp cận nguồn vốn; đồng thời góp phần xây dựng một thị trường chứng khoán minh bạch, công bằng và đủ tầm vóc để vươn ra khu vực', ông Nguyễn Như Hùng nhấn mạnh.
Nhìn ở góc độ cơ quan quản lý thị trường, ông Lê Nhị Năng cho rằng IR yêu cầu phải minh bạch thông tin, truyền thông nhất quán, hiểu rõ nhà đầu tư muốn gì và quản lý khủng hoảng ra sao; sự hỗ trợ của ban điều hành cho ban IR cũng là yếu tố cực kỳ quan trọng. Lấy ví dụ câu chuyện xử lý khủng hoảng, trên thị trường có một ngân hàng cho vay vài ngàn tỷ xong bỏ trốn, khi đó IR là bên đứng ra trả lời nhà đầu tư. Tóm lại, qua thống kê, các bên làm tốt IR thì giá cổ phiếu đều cao hơn bình quân các doanh nghiệp cùng ngành, doanh nghiệp cũng có thể huy động vốn với chi phí rẻ hơn, ông Lê Nhị Năng nêu.
Chia sẻ về công tác IR lĩnh vực ngân hàng, theo TS. Đàm Nhân Đức - Kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), trong ngành Ngân hàng Việt Nam, luôn có các chỉ số PE, PB tương đối thấp so với khu vực, mấu chốt nằm ở khâu bán hàng. "Tôi nghĩ rằng các Doanh nghiệp Việt Nam, ngoài VN30 và ngân hàng luôn tiên phong trong IR thì các doanh nghiệp nhỏ chưa chú ý đến", ông Đức cho biết. Theo ông phát huy vai trò của hoạt động IR, cần: thứ nhất, cần đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý, thứ hai là phần tạo ra khác biệt chính là sự chủ động. Có rất nhiều việc chủ động, kể đến sự kiện tiếp xúc nhà đầu thường xuyên: thành phần làm sao các lãnh đạo cấp cao nhất (Chủ tịch, TGĐ) chủ trì để tạo sự gắn kết, thông điệp mạnh; Nội dung truyền tải là gì; cùng với đó tần suất cũng rất quan trọng. Không bắt buộc nhưng có thể làm hàng quý, hình thức có thể tách riêng hoặc gộp lại, miễn sao có sự nhất quán. Doanh nghiệp cũng cần chú ý đến đến các ấn phẩm, tài liệu dành cho NĐT. Thiết kế các ấn phẩm cũng đảm bảo sao cho để truyền tải thông tin hiệu quả nhất, ông Đức lý giải.
Chi tiết cách thức thực hành IR trong bối cảnh mới, làm sao doanh nghiệp kể câu chuyện “vươn mình” hiệu quả để tránh những sai lầm phổ biến khiến doanh nghiệp bị chiết khấu niềm tin, bà Vũ Ngọc Linh - Giám đốc Phân tích và nghiên cứu thị trường CTCP Quản lý Quỹ VinaCapital, cho rằng 2 yếu tố tiên quyết là minh bạch và chân thành. Đầu tiên là phải xác định được tầm nhìn là gì. Bước 2 là xây dựng được giá trị cốt lõi là gì, tăng trưởng, hiệu quả nằm ở đâu, giá trị bền vững là gì. Bước 3 là thực thi, truyền tải câu chuyện đến nhà đầu tư. Nhà đầu tư luôn quan tâm đến việc nhất quán, ban lãnh đạo phải thực hiện được điều đã nói, từ CEO đến bộ phận IR. Phải có số liệu chứ không chỉ là những lời bóng bẩy vì như vậy IR sẽ không mang tính minh bạch. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng phải cân bằng được lợi ích ngắn hạn và dài hạn, để khi thị trường biến động, nhà đầu tư vẫn thấy được giá trị của doanh nghiệp.
Còn theo ông Ngô Hoàng Long - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS), việc gặp những nhà đầu tư lớn và dài hạn thường không dễ dàng. Bạn sẽ khó đạt được theo kế hoạch ban đầu, thay vào các nhà đầu tư này sẽ xoáy sâu vào những chủ đề họ quan tâm. Lý do là họ không có người nghiên cứu thị trường Việt Nam trong thời gian dài. Kinh nghiệm là doanh nghiệp nên tập trung vào những yếu tố có thể dự đoán trước, còn những yếu tố không dự đoán được có thể dẫn đến sự mong lung, không chắc chắn cho nhà đầu tư, ông Long chia sẻ.
Nhận định chung hiện nay doanh nghiệp đã rất nỗ lực đối với công tác IR, ông Lê Nhị Năng cho rằng để phát triển, thúc đẩy công tác này mạnh mẽ hơn nữa, cùng với tiến trình nâng hạng, vẫn phải là sự chủ động của doanh nghiệp. Theo đại diện UBCKNN, doanh nghiệp theo quy định có nhiều thông tin quan trọng bắt buộc phải công bố, tuy nhiên phải lượng hóa được thông tin nào là quan trọng tránh có thể bị lợi dụng và bị tổn hại đến kinh doanh. Do đó, doanh nghiệp cũng cần có quy định rõ đâu là bí mật kinh doanh, cách thức bảo mật, chế tài xử phạt ra sao. Nếu doanh muốn bảo mật, doanh nghiệp có thể đề xuất với UBCKNN. Trong thời gian bảo mật thì không được công bố ra thị trường nếu không sẽ bị vi phạm.
Trong khuôn khổ sự kiện, BTC đã công bố kết quả bình chọn IR Awards. Vượt qua 691 doanh nghiệp niêm yết trên HoSE và HNX, bình chọn từ nhà đầu tư với nhóm Financial Large Cap (vốn hóa lớn) có hoạt động IR được yêu thích nhất 2025 có CTG, MBB, STB; nhóm Financial Large Cap (Phi tài chính vốn hóa lớn) có FPT, VIC và VNI; nhóm Mid Cap (vốn hóa vừa) có CTD, DBS, DGW; nhóm (Small Cap) vốn hóa nhỏ gồm CCL, CNG, NAF.
Financial Large Cap (vốn hóa lớn) có hoạt động IR được Định chế tài chính đánh giá cao nhất 2025 có CTG, TCD, VPB. Nhóm phi tài chính vốn hóa lớn: FPT, MWG, VNM; Nhóm vốn hóa vừa: CTD, DGW, PAN; nhóm vốn hóa nhỏ: CNG, NAF, ST8.
Tại kỳ khảo sát 2025, chương trình đánh giá 691 doanh nghiệp niêm yết cho thấy mức độ cải thiện rõ rệt về công bố thông tin trên toàn thị trường chứng khoán.
Có đến 460 doanh nghiệp niêm yết được công nhận danh hiệu “Doanh nghiệp đạt Chuẩn Công bố thông tin 2025” (Information Disclosure Best Practices 2025), chiếm 67% tổng số đơn vị khảo sát - Tỷ lệ cao nhất trong toàn bộ 15 năm lịch sử IR Awards (2011-2025). So với năm 2024, số lượng doanh nghiệp đạt Chuẩn tăng thêm 36 đơn vị (từ 424 lên 460), tỷ lệ cải thiện tăng từ mức 60% lên mức 67%. Điều này phản ánh xu hướng tích cực và nhận thức ngày càng cao của doanh nghiệp về vai trò, trách nhiệm trong công bố thông tin minh bạch.
Theo các chuyên gia thực hiện khảo sát, bức tranh tổng thể năm 2025 cho thấy sự dịch chuyển tích cực không chỉ ở các doanh nghiệp đầu ngành mà còn lan tỏa mạnh mẽ đến nhóm Mid Cap và Small Cap. Tỷ lệ đạt Chuẩn kỷ lục năm nay khẳng định công bố thông tin đã trở thành tiêu chuẩn thiết yếu trong quản trị doanh nghiệp minh bạch và thu hút nhà đầu tư, đồng thời là tiền đề quan trọng để nâng tầm chất lượng thị trường vốn Việt Nam.