Dự báo nợ xấu có xu hướng giảm, mặt bằng rủi ro cải thiện vào 2026

Theo kết quả điều tra của Vụ Dự báo Thống kê, Ổn định Tiền tệ Tài chính (NHNN), các TCTD nhận định nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng (gồm nhu cầu gửi tiền, sử dụng dịch vụ thanh toán, thẻ và vay vốn) của khách hàng tiếp tục “cải thiện” trong quý III/2025, tuy nhiên vẫn thấp hơn so với kỳ vọng tại kỳ điều tra trước.

Thanh khoản cải thiện, lãi suất vay có xu hướng giảm nhẹ

Trong đó, nhu cầu vay vốn và nhu cầu tiền gửi được nhận định “cải thiện” ở mức cao hơn quý trước và cao hơn nhu cầu sử dụng dịch vụ thanh toán, thẻ trong cùng kỳ. Nhu cầu vay vốn của nhóm khách hàng doanh nghiệp trong quý III/2025 được nhận định “cải thiện” hơn nhu cầu vay vốn của nhóm khách hàng cá nhân và các TCTD khác. Trong quý IV/2025 và cả năm 2025, các TCTD kỳ vọng nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng sẽ tiếp tục “cải thiện” hơn so với quý III/2025 và năm trước, trong đó nhu cầu vay vốn tiếp tục được kỳ vọng “cải thiện” nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán.

Trong quý III/2025, các TCTD cho biết tiếp tục xu hướng điều chỉnh giảm giá bình quân các sản phẩm dịch vụ, chủ yếu là giảm lãi suất biên, tuy nhiên tốc độ giảm đã chậm lại đáng kể so với quý trước. Xu hướng giảm giá sản phẩm dịch vụ được dự báo sẽ tiếp tục thu hẹp trong quý IV và cả năm 2025 so với năm 2024.

Theo nhận định của các TCTD, thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý III/2025 tiếp tục duy trì trạng thái “tốt”. Các TCTD dự báo tình hình thanh khoản sẽ tiếp tục cải thiện trong quý IV/2025 và cả năm 2025 so với năm 2024.

Theo ước tính của các TCTD, trong quý III/2025 và cả quý IV/2025, mặt bằng lãi suất huy động vốn VND duy trì ổn định trong khi mặt bằng lãi suất cho vay VND tiếp tục xu hướng giảm nhẹ. Tính đến cuối năm 2025 so với cuối năm 2024, các TCTD dự báo mặt bằng lãi suất huy động duy trì tương đối ổn định và mặt bằng lãi suất cho vay được kỳ vọng giảm nhẹ đối với cả lãi suất cho vay ngắn hạn và lãi suất cho vay trung, dài hạn.

Các TCTD kỳ vọng huy động vốn toàn hệ thống tăng bình quân 3,8% trong quý IV/2025 và tăng 13,8% trong năm 2025, thấp hơn tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn hệ thống 5,1% trong quý IV/2025 và 16,8% trong năm 2025. Kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng huy động vốn theo năm duy trì xu hướng tăng từ kỳ điều tra quý III/2024, tuy nhiên đến kỳ điều tra này đã có sự điều chỉnh giảm nhẹ nhưng vẫn cao hơn so với cùng kỳ các năm trước. Kết quả điều tra cho thấy kỳ vọng thấp hơn dự kiến nhà điều hành vừa công bố mới đây, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng có thể đạt tới 19-20% trong năm 2025 nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng.

Điều chỉnh giảm dự báo về tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng

Mặt bằng rủi ro (MBRR) tổng thể của các nhóm khách hàng được các TCTD nhận định và dự báo tiếp tục tăng nhẹ trong quý III/2025 và quý IV/2025. Tuy nhiên, tỷ lệ TCTD nhận định rủi ro KH tổng thể ở thời điểm hiện tại là “cao” và “khá cao” đã giảm rõ rệt so với kỳ điều tra trước. Tính đến cuối năm 2025, các TCTD dự báo MBRR về cơ bản chưa có cải thiện so với cuối năm 2024, nhưng kỳ vọng sẽ được cải thiện vào năm 2026.

Các TCTD cũng nhận định tỷ lệ nợ xấu tiếp tục chiều hướng giảm nhẹ trong quý III/2025 đúng như kỳ vọng, và dự báo tiếp tục giảm mạnh hơn trong quý IV/2025, trái ngược với nhận định “tăng” của cùng kỳ năm trước. Tại kỳ điều tra này, các TCTD đã điều chỉnh giảm dự báo về tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng tính đến cuối năm 2025 so với kết quả ghi nhận tại cuộc điều tra kỳ trước.

Dự báo này cũng được xem là phù hợp với mục tiêu đưa tỷ lệ nợ xấu của toàn hệ thống về dưới 3% đến cuối 2025; và có các điều kiện thuận lợi tiếp ứng như: Hệ thống đã xử lý chuyển giao bắt buộc hoàn tất 4 ngân hàng yếu kém với một số ngân hàng đi vào vận hành, tăng trưởng doanh thu sau tái cơ; Luật các TCTD sửa đổi 2025 có hiệu lực từ 15/10/2025 với các điều kiện Luật hóa Nghị quyết 42 hỗ trợ cho xử lý thu hồi nợ của các ngân hàng.

Theo kết quả điều tra, tình hình kinh doanh tổng thể và lợi nhuận trước thuế của hệ thống ngân hàng trong quý III/2025 được các TCTD nhận định có sự cải thiện so với quý trước nhưng thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng. Các TCTD dự báo xu hướng cải thiện sẽ tiếp tục diễn ra trong quý cuối của năm 2025.

Trong quý III, “Chính sách và dịch vụ chăm sóc khách hàng của đơn vị” được đa số các TCTD đánh giá là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng tích cực tới tình hình kinh doanh của đơn vị. Tuy nhiên xét tổng thể cả năm 2025, nhân tố “Chính sách lãi suất, tín dụng, tỷ giá của đơn vị” mới là nhân tố được các TCTD lựa chọn nhiều nhất (77,8% TCTD lựa chọn). Chỉ có 2,8% TCTD lo ngại tổng thể các nhân tố nội tại làm “suy giảm” tình hình kinh doanh của đơn vị trong năm 2025, chủ yếu là do các nhân tố “Nguồn lực của đơn vị”, “Khả năng ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số của ngân hàng” và “Khả năng sáng tạo và cải tiến sản phẩm của đơn vị”. Theo đó có thể thấy yếu chính sách lãi suất, tín dụng, tỷ giá vẫn đã và đang tác động đến hoạt động của toàn hệ thống.

Ngoài ra, các TCTD cũng nhận định “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị” là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng tích cực đến tình hình kinh doanh trong quý III/2025, tiếp theo là nhân tố “Điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng”. Xu hướng này cũng được nhận định cho tổng thể năm 2025 so với năm 2024. Bên cạnh đó, vẫn có 12,04% TCTD cùng lo ngại các nhân tố khách quan ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình kinh doanh của TCTD trong quý III/2025, tuy nhiên, dự kiến cho tổng thể năm 2025, tỷ lệ này được điều chỉnh giảm xuống còn 10,19%. Nhân tố “Sự cạnh tranh từ các TCTD khác” tiếp tục được nhiều TCTD lựa chọn nhất (24,07%-21,3%) tác động tiêu cực tới tình hình kinh doanh trong quý III/2025 và dự kiến cho năm 2025.

Tại kết quả điều tra, các TCTD cũng kỳ vọng tình hình lao động việc làm tiếp tục khả quan với 38,3-48,6% TCTD dự kiến tuyển dụng thêm lao động và 6,4-20,6% TCTD dự kiến cắt giảm lao động, theo Vụ Dự báo Thống kê, Ổn định Tiền tệ Tài chính.

Lê Mỹ