Đầu tư mạo hiểm ở châu Á chững lại do đâu?
Hoạt động đầu tư mạo hiểm ở châu Á đang chậm lại trong bối cảnh thiếu hụt thanh khoản và bất ổn thương mại toàn cầu.
Hoạt động giao dịch vốn đầu tư mạo hiểm (venture capital - VC) ở châu Á đã chậm lại kể từ đầu năm nay, do khu vực này phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt thanh khoản và sự bất ổn kéo dài từ các chính sách thuế quan không ổn định của Mỹ cùng các điều kiện thị trường rộng lớn hơn.
Theo dữ liệu mới nhất từ nhà cung cấp dữ liệu thị trường PitchBook, giá trị giao dịch vốn đầu tư mạo hiểm ở châu Á trong ba quý đầu năm 2025 đạt 48,9 tỷ USD, chỉ bằng hơn một nửa tổng số tiền đầu tư được thực hiện vào năm ngoái.
Đã có 7.589 giao dịch được thực hiện trong khu vực tính đến ngày 30 tháng 9 năm nay, khi hoạt động giao dịch tiếp tục giảm hàng quý. Châu Á đang trên đà chỉ đạt 60% số lượng giao dịch vốn đầu tư mạo hiểm của năm 2024 do các nhà đầu tư vẫn giữ tâm lý thận trọng.
Hoạt động huy động vốn toàn cầu đã trì trệ, một dấu hiệu của sự thiếu hụt thanh khoản. Các nhà phân tích cho rằng khả năng việc huy động vốn năm nay sẽ là mức thấp nhất kể từ năm 2015.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn đang rót hàng tỷ USD vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), với giá trị giao dịch trong ba quý đầu năm nay đạt 192,7 tỷ USD, vượt qua mức kỷ lục trước đó vào năm 2021.
Nhưng các quỹ tài sản quốc gia châu Á và các nhà đầu tư nước ngoài vốn có truyền thống tiếp xúc với thị trường châu Á đang tìm kiếm cơ hội ở nơi khác, đặc biệt chuyển đầu tư vốn sang Mỹ và Châu Âu, một xu hướng đã khiến các quỹ đầu tư mạo hiểm châu Á gặp khó khăn hơn trong việc huy động vốn.
So với các khu vực khác, tỷ lệ giao dịch AI ở châu Á vẫn là thấp nhất, ở mức 19,1%, khi khu vực phụ thuộc vào xuất khẩu này phải vật lộn với những thách thức theo các quy tắc thương mại toàn cầu mới.
Chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump năm nay đã áp đặt thuế quan sâu rộng đối với gần như tất cả các đối tác thương mại cũng như các mặt hàng cụ thể theo ngành. Ông Trump đã làm đảo lộn các quy tắc thương mại toàn cầu, với hậu quả dự kiến là tăng trưởng kinh tế chậm hơn đối với các quốc gia châu Á, nhiều quốc gia trong số đó đóng vai trò lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Những thay đổi này đã thúc đẩy các nhà đầu tư trong khu vực chuyển trọng tâm sang chuỗi cung ứng và năng lực sản xuất, cũng như đầu tư vào các ngành có thể được bảo vệ tốt hơn khỏi các chính sách thương mại và căng thẳng địa chính trị.
"Việc tập trung trở lại vào chuỗi cung ứng và những thay đổi trong năng lực sản xuất do việc tái cấu trúc thương mại toàn cầu có thể đã thúc đẩy hoạt động thị trường," Kyle Stanford, Giám đốc nghiên cứu đầu tư mạo hiểm Mỹ tại PitchBook, cho biết.
Trung Quốc, quốc gia đã chiếm hơn 60% các giao dịch vốn đầu tư mạo hiểm châu Á hàng năm trong thập kỷ qua, đã chứng kiến sụt giảm vốn đầu tư mạo hiểm trong ba năm liên tiếp. Căng thẳng địa chính trị cũng khiến các nhà đầu tư nước ngoài tránh xa việc đầu tư vào Trung Quốc.
Trong khi đó, các quốc gia Đông Nam Á đã có những động thái nhằm vực dậy lĩnh vực đầu tư mạo hiểm của mình, bắt đầu với các hướng dẫn khởi nghiệp mới được công bố vào tháng Tư. Malaysia đầu năm nay đã thông báo sẽ đầu tư vào các công ty đầu tư mạo hiểm thông qua quỹ tài sản quốc gia của mình và các ưu đãi thuế mới để thúc đẩy đầu tư giai đoạn đầu. Tuy nhiên, Stanford cho biết khu vực này được dự đoán sẽ có số lượng quỹ đầu tư mạo hiểm hàng năm thấp nhất trong 10 năm.