Kiến tạo sức bật mới

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, TS Trần Thị Hồng Minh- Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược (Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương) nhấn mạnh: Cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá vươn lên trở thành chủ thể tham gia kiến tạo của nền kinh tế phát triển năng động, đổi mới, hội nhập.

- Ngày Doanh nhân Việt Nam năm nay đúng ở thời điểm Nghị quyết 68 đang được triển khai vào thực tiễn, góp phần khơi dậy niềm tin và động lực kinh doanh cho doanh nhân, doanh nghiệp trong giai đoạn phát triển mới, thưa bà?

Nghị quyết 68 được ban hành đã khẳng định khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Vai trò, vị trí của doanh nghiệp tư nhân được xác lập từ thực tiễn khách quan, từ sự đóng góp rất hiệu quả của khu vực kinh tế quan trọng này cho nền kinh tế, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong thời gian tới và phù hợp với xu thế của toàn cầu.

Hiện kinh tế tư nhân đóng góp vào GDP của kinh tế thế giới ở mức bình quân là 84%, tại Mỹ con số này còn đạt tới 89% GDP. Trong khi đó, đóng góp của kinh tế tư nhân tại Việt Nam khoảng 50%, Nghị quyết 68 với những đột phá về thể chế không chỉ khẳng định đóng góp quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân mà được chờ đợi tạo những cơ hội lớn để khu vực kinh tế này bứt phá và trở thành một trong những trụ cột chính của nền kinh tế. Động lực của Nghị quyết 68, đã được ghi nhận bước đầu.

Những tháng gần đây, tổng số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường đã cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường cho niềm tin kinh doanh đã được củng cố, tinh thần khởi nghiệp đang được thúc đẩy.

- Tuy nhiên, để “nuôi dưỡng” doanh nghiệp lớn mạnh và phát triển hệ sinh thái đủ lớn, cộng đồng doanh nghiệp chờ đợi những quyết sách được thực thi hiệu quả trong thời gian tới, thưa bà?

Một hệ sinh thái doanh nghiệp lớn mạnh gắn liền với việc tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, tăng trưởng bền vững. Trong thời gian qua, chúng ta đã có những tiến bộ trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm các điều kiện kinh doanh và công việc này tiếp tục được đẩy mạnh hơn nữa trong thời gian tới theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 68. Như tôi đã từng chia sẻ, xây dựng thể chế tốt, các cơ quan quản lý Nhà nước mới có thể thực thi tốt và doanh nghiệp, người dân tuân thủ tốt. Ngược lại, thể chế không tốt sẽ trở thành lực cản, triệt tiêu các động lực phát triển của nền kinh tế. Không xây dựng được thể chế tốt, chúng ta đang bỏ lỡ, bỏ phí những nguồn lực.

Đặc biệt, liên quan đến cải thiện môi trường kinh doanh để nuôi dưỡng doanh nghiệp, thực hiện Nghị quyết 68 và các quy định pháp luật, chúng ta đang thực hiện từng bước để doanh nghiệp hoá loại hình hộ kinh doanh. Đây là vấn đề đã được đề cập nhiều năm qua. Từ những khảo sát của chúng tôi tại nhiều quốc gia, việc chuyển đổi cơ chế vận hành của hộ kinh doanh thông qua việc cải cách thủ tục liên quan đến chế độ kế toán, tài chính; thủ tục gia nhập thị trường theo hướng đơn giản nhất… là cần thiết. Có như vậy chúng ta mới nuôi dưỡng doanh nghiệp, xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp đồng bộ, từ doanh nghiệp quy mô lớn đến doanh nghiệp vừa, nhỏ; xa hơn nữa là cho mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 mà Nghị quyết số 68 đã đề ra.

Để đạt được mục tiêu này, quan trọng nhất là thực thi hiệu quả Nghị quyết 68 và việc thực thi này liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó, cốt lõi nằm ở con người - đội ngũ cán bộ công chức phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp. Đây là vấn đề đã từng được Quốc hội, Chính phủ đề cập. Khi trách nhiệm của đội ngũ cán bộ thực thi công việc được đề cao, gắn với KPI cụ thể thì các Nghị quyết, trong đó có Nghị quyết 68 sẽ đi vào cuộc sống hiệu quả hơn.

- Cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính là vấn đề lớn. Theo bà, vấn đề quan trọng cần bắt đầu từ đâu?

Với vấn đề lớn liên quan đến thể chế sẽ rất khó thực hiện cải cách nếu chỉ đề cập một cách chung chung. Tôi cho rằng, cải cách thể chế nên bắt đầu từ những thủ tục xuất phát từ thực tế hoạt động của doanh nghiệp để đảm bảo tính thực thi trên thực tiễn. Thời gian qua, qua khảo sát, có một số tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được ban hành vô hình trung trở thành các điều kiện kinh doanh, điều kiện tuân thủ gây khó khăn cho doanh nghiệp gia nhập thị trường, phát triển bền vững. Tương tự, với những vấn đề khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, nếu thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong việc chia sẻ dữ liệu, thông tin, chẳng hạn chia sẻ thông tin giữa cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế hay cơ quan bảo hiểm xã hội thì doanh nghiệp sẽ phải chịu tốn kém về thời gian, tiền bạc.

Tôi cho rằng những cải cách cần xuất phát từ những thứ rất cụ thể. Vì vậy, các doanh nghiệp, đại diện hiệp hội doanh nghiệp, các tổ chức cần có tiếng nói khi triển khai các quy định pháp luật để truyền tải những vấn đề khó khăn, vướng mắc kịp thời để các cơ quan chức năng có liên quan kịp thời nắm bắt, sửa đổi hoặc bổ sung theo tinh thần đổi mới tư duy, kiến tạo phát triển.

- Trân trọng cảm ơn bà!

Đức Hạnh thực hiện