Công nghệ tăng sức cạnh tranh cho dệt may Việt
Khoa học – công nghệ, chuyển đổi số chính là chìa khóa để doanh nghiệp dệt may nâng cao năng suất, rút ngắn thời gian, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe.
Đó là chia sẻ của ông Đỗ Nam Hải – Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần May Hai với Diễn đàn Doanh nghiệp xoay quanh việc ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất của ngành dệt may.
- Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về vai trò của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững của ngành dệt may nói chung, phía doanh nghiệp nói riêng?
Trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động liên tục, chi phí nhân công tăng cao, đơn hàng nhỏ dần và thời gian giao hàng ngày càng gấp rút, thì khoa học công nghệ và chuyển đổi số không chỉ là một công cụ hỗ trợ mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để ngành dệt may tồn tại và phát triển. Đây chính là chìa khóa để nâng cao năng suất, rút ngắn lead time, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe, đồng thời giảm phụ thuộc vào lao động thủ công.
Với doanh nghiệp, chuyển đổi số giúp tối ưu hóa chuỗi vận hành – từ thiết kế, nguyên liệu, sản xuất đến logistics. Qua đó, gia tăng giá trị, nâng cao sức cạnh tranh và tạo nền tảng phát triển bền vững.
Riêng với Công ty Cổ phần May Hai, trong chiến lược dài hạn để đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ số, công nghệ xanh, thông minh vào sản xuất và kinh doanh, công ty đã xác định chiến lược trọng tâm là thiết lập một hệ thống vận hành trơn tru, mạnh mẽ, tự động và linh hoạt, trong đó chuyển đổi số và công nghệ xanh được lồng ghép song hành trong mọi hoạt động.
Cụ thể, chúng tôi đã ứng dụng tự động hóa ở các khâu cắt, may, quản trị kho và đóng gói. Tích hợp hệ thống quản trị sản xuất, quản trị đơn hàng và nhân sự trên nền tảng số. Đầu tư công nghệ thiết kế 3D, số hóa rập mẫu, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường. Chú trọng tiêu chuẩn “sản xuất xanh”: sử dụng nguyên liệu tái chế, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải. Đặc biệt coi trọng đào tạo nhân lực số, liên tục nâng cao năng suất và hiệu suất làm việc.
- Thưa ông, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã tạo ra những cơ hội cụ thể nào cho ngành dệt may?
Nghị quyết số 57 khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược hàng đầu. Với ngành dệt may, điều này mở ra cơ hội rất lớn khi Nhà nước định hướng đầu tư mạnh vào hạ tầng số, dữ liệu, công nghệ chiến lược, R&D và nhân lực chất lượng cao.
Với Công ty Cổ phần May Hai, những nội dung tác động trực tiếp nhất là: Hoàn thiện thể chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ mới; ưu tiên phát triển hạ tầng số và dữ liệu; có chính sách đặc thù về nhân lực công nghệ. Đồng thời, Nhà nước thông qua Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) làm đầu mối kết nối giữa doanh nghiệp công nghệ số, tự động hóa với doanh nghiệp dệt may.
- Nghị quyết số 57 nhấn mạnh đến việc hỗ trợ phát triển các mô hình kinh tế tập thể hiện đại, đổi mới sáng tạo. Theo ông, đây có phải là thời điểm tốt để ngành dệt may đẩy mạnh liên kết, hợp tác theo chuỗi giá trị không?
Đây là thời điểm chín muồi. Ngành dệt may Việt Nam đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ: Trung Quốc, Bangladesh, Campuchia. Chỉ khi liên kết chặt chẽ theo chuỗi giá trị – từ nguyên liệu, thiết kế, sản xuất đến phân phối, chúng ta mới đủ sức cạnh tranh. Liên kết còn giúp chia sẻ hạ tầng số, phòng thí nghiệm và nguồn dữ liệu dùng chung, giảm chi phí và tăng tốc ứng dụng công nghệ mới.
Ngoài ra, liên kết chuỗi giá trị mang lại nhiều lợi thế. Doanh nghiệp lớn có thể dẫn dắt tiêu chuẩn và đơn hàng lớn; doanh nghiệp vừa và nhỏ, HTX tham gia linh hoạt vào các công đoạn, gia tăng tốc độ và hiệu quả. Khi VITAS điều phối dùng chung hạ tầng số và R&D, chi phí đầu tư công nghệ được san sẻ. Đồng thời, toàn ngành có thể áp dụng đồng bộ các tiêu chuẩn xanh, dữ liệu truy xuất nguồn gốc. Đây cũng là cách để nâng cao vị thế cả hệ sinh thái thay vì mỗi doanh nghiệp đơn lẻ loay hoay trong cuộc chơi toàn cầu.
- Phía doanh nghiệp có kỳ vọng gì từ các chính sách cụ thể hóa Nghị quyết số 57 của Chính phủ và địa phương, để có thể tận dụng tối đa cơ hội về khoa học – công nghệ và chuyển đổi số đối với ngành dệt may nói chung, doanh nghiệp mình nói riêng?
Chúng tôi kỳ vọng ở ba khía cạnh. Thứ nhất là cơ chế tài chính – tín dụng ưu đãi cho chuyển đổi số, R&D và tự động hóa, bao gồm gói tín dụng lãi suất thấp, khấu trừ thuế cho chi phí đào tạo và nghiên cứu.
Thứ hai là chính sách mạnh mẽ về đào tạo và giữ chân nhân lực công nghệ, vì đây là điểm nghẽn lớn nhất hiện nay.
Thứ ba là hạ tầng số, dữ liệu và trung tâm R&D dùng chung để các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có thể tiếp cận công nghệ hiện đại.
Đặc biệt, chúng tôi mong Chính phủ giao nhiệm vụ rõ ràng cho VITAS làm đầu mối kết nối giữa doanh nghiệp công nghệ số, tự động hóa với doanh nghiệp dệt may, xây dựng sàn “tech-matching”, sandbox thí điểm, bộ tiêu chuẩn kỹ thuật số – xanh. Đây là “đòn bẩy” đã chứng minh hiệu quả tại Trung Quốc; nếu triển khai quyết liệt, Việt Nam hoàn toàn có thể rút ngắn khoảng cách và bật lên ở phân khúc giá trị cao.
Trân trọng cảm ơn ông!