Khủng hoảng Nexperia nghiêm trọng đến mức nào?
Các con chip do Nexperia sản xuất giữ vai trò then chốt trong quá trình lắp ráp ô tô và xe tải. Do đó, việc đình trệ chuỗi cung ứng này gây ra hệ lụy khó lường.
Theo các nhà phân tích, căng thẳng đang diễn ra giữa Trung Quốc và Hà Lan về nhà sản xuất chip Nexperia đã làm nổi bật những mâu thuẫn địa chính trị, kinh tế, công nghệ đến mức không thể hóa giải, có nguy cơ phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu.
Có trụ sở tại Nijmegen (Hà Lan), Nexperia là điển hình của một công ty bán dẫn đa quốc gia với các nhà sản xuất chip tại Hamburg (Đức) và Manchester (Anh) cũng như các cơ sở lắp ráp đầu ra trên khắp châu Á, bao gồm Đông Quan (Trung Quốc), Laguna (Philippines) và Negeri Sembilan (Malaysia).
Công ty đã xây dựng mạng lưới các văn phòng bán hàng và phòng thí nghiệm nghiên cứu trên toàn thế giới. Nhờ đó, Nexperia cung cấp hơn 110 tỷ sản phẩm mỗi năm cho các khách hàng lớn bao gồm Apple, Tesla và Samsung Electronics.
Chuỗi cung ứng này đã rơi vào tình trạng bất ổn vào tháng trước khi chính quyền Hà Lan nắm quyền kiểm soát Nexperia và miễn nhiệm CEO người Trung Quốc, Zhang Xuezheng khỏi công ty - cũng là người sáng lập Wingtech Technology, công ty mẹ của Nexperia.
Động thái mạnh mẽ này diễn ra sau khi Cục Công nghiệp và An ninh Hoa Kỳ mở rộng các hạn chế kiểm soát xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao đối với các thực thể có ít nhất 50% cổ phần thuộc sở hữu của các công ty nằm trong danh sách đen thương mại của Washington. Nexperia nằm trong số này.
Trung Quốc trả đũa bằng cách cấm Nexperia China và các nhà thầu phụ xuất khẩu linh kiện hoàn thiện được sản xuất tại Trung Quốc. Đồng thời, Nexperia China đã chỉ thị cho nhân viên địa phương không tuân thủ lệnh từ trụ sở chính tại Hà Lan, thay vào đó tuân thủ chỉ thị từ ban quản lý địa phương.
Zhou Chao, Viện nghiên cứu Anbound có trụ sở tại Bắc Kinh cho rằng: “Điều này phản ánh sự leo thang liên tục của căng thẳng địa chính trị và xu hướng toàn cầu hướng tới sự tách rời, phân rã trong ngành công nghệ và chuỗi cung ứng”.
Nhà máy lắp ráp tại Đông Quan của Nexperia, chiếm 70% sản lượng của công ty, đang phải đối mặt với những thách thức do nguồn cung wafer từ các nhà máy châu Âu bị thiếu hụt. Điều này dẫn đến giảm sản lượng, hạn chế giao hàng và yêu cầu một số nhân viên làm việc ít giờ hơn.
Một khách hàng ở Thâm Quyến đến thăm cơ sở Đông Quan ước tính rằng nhà máy đã ngừng giao hàng trong hơn một tuần và dự kiến nguồn nguyên liệu thô hiện tại chỉ đủ dùng cho đến cuối tháng 12/2025.
Khi rủi ro chuỗi cung ứng gia tăng, các tập đoàn công nghệ đa quốc gia phải tăng cường năng lực nghiên cứu, phát triển phù hợp với quy định mới để đảm bảo quyền tự chủ pháp lý kinh doanh tại Trung Quốc, Hoa Kỳ và Châu Âu.
Song song với đó, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp cần thiết kế lại các chiến lược tách rời chuỗi cung ứng để đạt được sự tự chủ và kiểm soát trong những thời điểm nhạy cảm. Ông Zhou cho biết, các công ty dự kiến sẽ chuyển sang mô hình nhiều trụ sở chính cộng với hoạt động độc lập.
Quyết định phong tỏa Nexperia của chính phủ Hà Lan được đưa ra trong bối cảnh lo ngại rằng chủ sở hữu người Trung Quốc có ý định chuyển hoạt động sản xuất tại châu Âu sang Trung Quốc.