Tháo gỡ “điểm nghẽn” pháp lý trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường
Nhiều ý kiến góp ý được đưa ra nhằm xóa bỏ chồng chéo, bất cập trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.
Nhằm tháo gỡ kịp thời những “điểm nghẽn” pháp lý đang cản trở hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, đồng thời đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội khóa XV Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 Luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường (Dự thảo) tại Kỳ họp thứ 10.
Dự thảo tập trung rà soát, sửa đổi và bổ sung các quy định tại 15 luật hiện hành gồm: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật Thủy sản và Luật Trồng trọt.
Chia sẻ về Dự thảo, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, phạm vi sửa đổi các “điểm nghẽn” lần này tập trung vào những nội dung đã “chín”, đã “rõ” cần thiết và có thể giải quyết ngay, đồng thời chú trọng hoàn thiện quy định về tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền giữa hai cấp chính quyền địa phương và cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh. Các nội dung này được xây dựng trên cơ sở kế thừa và luật hóa Nghị định 131/2025/NĐ-CP và Nghị định 136/2025/NĐ-CP để bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán trong hệ thống pháp luật.
Theo ông Phan Tuấn Hùng, nhiều quy định hiện hành còn chồng chéo, thiếu đồng bộ, gây khó cho doanh nghiệp và cơ quan thực thi. Điển hình như quy định về quản lý sinh vật ngoại lai trong Luật Đa dạng sinh học, hay việc công bố hợp quy đối với thuốc thú y đang trùng lặp giữa Luật Thú y và Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật. Dự thảo lần này sẽ đề xuất miễn công bố hợp quy đối với thuốc thú y để tránh trùng lặp, giảm gánh nặng chi phí và thủ tục cho doanh nghiệp.
Ở lĩnh vực lâm nghiệp, Dự thảo sửa đổi các quy định liên quan đến chuyển mục đích sử dụng rừng, cho phép mở rộng phạm vi sử dụng kinh phí trồng rừng thay thế, cũng như bổ sung nội dung về dịch vụ hấp thụ và lưu giữ carbon của rừng, góp phần thúc đẩy thị trường carbon và kinh tế xanh. Với Luật Bảo vệ môi trường, Dự thảo sẽ quy định rõ lộ trình và tỷ lệ nhập khẩu phế liệu nhằm ngăn chặn tình trạng dư thừa, ô nhiễm, đồng thời phù hợp với định hướng phát triển kinh tế tuần hoàn...
Đáng chú ý, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đã có văn bản góp ý Dự thảo, tập trung vào một số vấn đề cụ thể mà doanh nghiệp đang gặp vướng mắc.
Cụ thể, Dự thảo đã bãi bỏ quy định tại khoản 1 Điều 32 Luật Chăn nuôi, theo đó doanh nghiệp không còn phải công bố tiêu chuẩn áp dụng và công bố hợp quy đối với thức ăn chăn nuôi thương mại. Tuy nhiên, tại điểm d khoản 2 Điều của Luật này vẫn giữ nguyên quy định yêu cầu doanh nghiệp thực hiện hai thủ tục trên. Sự chưa thống nhất giữa các điều khoản có thể gây lúng túng trong quá trình thực thi. VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định này để đảm bảo sự thống nhất, minh bạch trong quy định pháp luật.
Về thời hạn sử dụng của nguyên liệu, điểm c khoản 2 Điều 48 Luật Chăn nuôi hiện quy định nguyên liệu sử dụng trong thành phẩm phải có thời hạn sử dụng tối thiểu bằng với thành phẩm. Theo phản ánh của doanh nghiệp, quy định này chưa phù hợp với đặc thù ngành sản xuất, bởi một số nguyên liệu như cám gạo tươi có hạn sử dụng rất ngắn (7-10 ngày), trong khi thành phẩm có thể bảo quản tới 60-90 ngày. Thực tế, doanh nghiệp chịu trách nhiệm đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng và đã có cơ chế kiểm soát, giám sát chất lượng. Bên cạnh đó, quy định này cũng tạo ra sự bất bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và hàng nhập khẩu, khi sản phẩm nhập khẩu chỉ bị kiểm tra chất lượng ở khâu thành phẩm, không kiểm soát nguyên liệu đầu vào. Do đó, VCCI kiến nghị sửa đổi theo hướng doanh nghiệp chỉ cần đảm bảo nguyên liệu còn hạn sử dụng tại thời điểm sản xuất.
Ngoài ra, VCCI đề xuất bổ sung quy định rõ ràng về sử dụng nguyên liệu có chứa tiền chất ma túy trong thức ăn chăn nuôi, như acid formic – một chất được dùng phổ biến để thay thế kháng sinh nhưng hiện chưa có hành lang pháp lý quản lý cụ thể. Về khảo nghiệm phân bón (Điều 39 Luật Trồng trọt), đề nghị thu hẹp số nhóm cây phải khảo nghiệm, rút ngắn thời gian khảo nghiệm diện hẹp, diện rộng, và với các loại phân bón như NPK, hữu cơ khoáng, khoáng hữu cơ, hữu cơ vi sinh, có thể chỉ yêu cầu khảo nghiệm diện rộng để có đủ căn cứ xây dựng hướng dẫn sử dụng.