Nhiệm kỳ 2021-2025: Bản lĩnh Chính phủ và những giá trị dài lâu
Có lẽ hiếm có nhiệm kỳ nào trong lịch sử Chính phủ Việt Nam phải bắt đầu trong hoàn cảnh nhiều thử thách như vậy.
Khi Chính phủ nhiệm kỳ 2021–2025 nhận trọng trách, đại dịch COVID-19 đang ở đỉnh điểm; chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy; kinh tế thế giới rơi vào suy thoái; biến đổi khí hậu gay gắt, xung đột địa chính trị, năng lượng và an ninh lương thực trở thành những thách thức hiện hữu.
Nhưng cũng chính trong hoàn cảnh ngặt nghèo ấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự đồng hành, vào cuộc, phối hợp của các cơ quan trong hệ thống chính trị, sự ủng hộ của người dân và doanh nghiệp, sự hợp tác của bạn bè, đối tác quốc tế, bản lĩnh quốc gia và năng lực điều hành của Chính phủ đã được thử lửa. Từ một chiến dịch tiêm chủng "thần tốc" đưa đất nước thoát khỏi đại dịch, đến quyết sách mở cửa đúng thời điểm nhưng sớm so với thế giới đã giúp phục hồi kinh tế nhanh nhất khu vực, Chính phủ đã hành động bằng một tinh thần nhất quán: lấy nhân dân làm trung tâm, lấy ổn định làm nền, lấy đổi mới làm động lực.
Như Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần nhấn mạnh: "Làm hết việc chứ không phải hết giờ; làm vì dân chứ không vì mình". Chính nhờ bản lĩnh ấy, tinh thần ấy, Việt Nam không chỉ vượt qua khủng hoảng, mà còn tạo thế và tạo đà cho giai đoạn phát triển mới.
Ổn định để bứt phá – sức mạnh của điều hành và niềm tin
Trong suốt nhiệm kỳ, dù thế giới liên tục biến động, Việt Nam vẫn giữ được ổn định vĩ mô – điều mà nhiều đại biểu Quốc hội đánh giá là "thành công nổi bật nhất của Chính phủ".
Lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, tỷ giá ổn định, nợ công an toàn, và tăng trưởng GDP năm sau cao hơn năm trước để dự kiến năm 2025 này đạt trên 8% – đó không chỉ là con số, mà là chứng chỉ của niềm tin. Bởi trong thời đại bất định, ổn định chính là năng lực cạnh tranh, là nền tảng để phát triển.
Từ điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt đến các gói tài khóa hỗ trợ phục hồi kinh tế; từ việc tháo gỡ thủ tục đầu tư công đến chính sách tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ – tất cả phản ánh một Chính phủ thực tiễn, dấn thân và linh hoạt. Nhiều đại biểu Quốc hội nhận định: "Điều hành kinh tế của Chính phủ hiện nay không chỉ là kỹ thuật, mà còn là nghệ thuật giữ niềm tin".
Chuyển đổi trong tư duy – từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ
Nếu phải tìm một từ khóa để mô tả nhiệm kỳ này, thì đó chính là "chuyểnđổi" – chuyển đổi trong tư duy, trong cách hành động và trong văn hóa công vụ.
Hơn 45 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật được tổ chức – con số nhiều nhất trong lịch sử. Nhưng điều quan trọng hơn cả là tư duy làm luật đã thay đổi: từ chỗ "soạn luật để quản", nay là "làm luật để tạo điều kiện, làm luật để kiến tạo, làm luật để phát triển".
Cải cách thể chế không chỉ nằm ở văn bản, mà còn ở cách Chính phủ thực hành quyền lực công một cách minh bạch, gần dân và có trách nhiệm hơn. Các chuyến công tác cơ sở, đối thoại với doanh nghiệp, lắng nghe người dân – đó là hình ảnh của một Chính phủ hành động, liêm chính và kiến tạo.
Tinh thần hành động ấy cũng thể hiện qua nỗ lực tinh gọn bộ máy, đổi mới phương thức quản trị và triển khaimô hình chính quyền địa phương hai cấp, mở đường cho một nền hành chính hiện đại, linh hoạt và phục vụ tốt hơn, gần dân hơn.
Như Thủ tướng từng nói: "Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm" – và tinh thần đó đang lan tỏa mạnh mẽ xuống từng cấp, từng ngành. Nhiều cán bộ từ chỗ sợ sai, sợ trách nhiệm đã bắt đầu dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Đó là dấu hiệu rõ ràng của một văn hóa quản trị mới – văn hóa chuyểnđổi.
Kiến tạo trong hành động – tạo thế, tạo đà, tạo lực cho tương lai
Trên nền tư duy ấy, hành động của Chính phủ mang tầm kiến tạo rõ nét.
Hạ tầng chiến lược là một điểm sáng, ấn tượng sâu sắc: hàng nghìn km cao tốc hoàn thành, những cây cầu nối đôi bờ phát triển, những tuyến metro và sân bay đang dần hiện hình, hoàn thành tuyến đường ven biển... Không chỉ là công trình vật chất, đó là biểu tượng của tầm nhìn – "hạ tầng đi trước một bước để mở không gian phát triển".
Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo được xem là động lực tăng trưởng mới. Kinh tế số đã chiếm hơn 16% GDP; Chính phủ số và dữ liệu mở đang dần hình thành; các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia trở thành "vườn ươm" cho thế hệ doanh nghiệp tri thức Việt Nam.
Cùng lúc đó, chính sách an sinh xã hội, giáo dục, y tế, văn hóa được chú trọng hơn bao giờ hết. Đến nay, mục tiêu xóa 100% nhà tạm, nhà dột nát đã cơ bản hoàn thành trước 5 năm 4 tháng– một dấu mốc nhân văn thể hiện tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau". Đây được đánh giá như một kỳ tích, dấu ấn nổi bật, cũng thể hiện tính nhân văn của chế độ.
Từ chương trình nhà ở xã hội, cải cách tiền lương, đến chiến lược phát triển con người toàn diện – tất cả phản ánh một Chính phủ coi con người là mục tiêu tối thượng của phát triển.
Về đối ngoại, Chính phủ tiếp tục kiên định đường lối độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa. Vị thế quốc gia được nâng cao, Việt Nam trở thành bạn, là đối tác tin cậy, và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
Những chuyến thăm cấp cao liên tiếp, những hiệp định thương mại thế hệ mới, những diễn đàn quốc tế Việt Nam chủ trì – tất cả tạo nên "thế" mới cho đất nước trong trật tự toàn cầu đang định hình lại.
Nhìn thẳng để tiến xa – những vấn đề Chính phủ đang quan tâm xử lý
Một nhiệm kỳ chuyển đổi bao giờ cũng đi cùng "độ trễ" của hệ thống. Chính phủ đã nhận biết rõ điều này và đang tập trung chỉ đạo để khắc phục từng bước, bảo đảm mọi chính sách đổi mới đều đi vào thực tiễn cuộc sống một cách hiệu quả.
Một số vấn đề nổi lên như: một số bộ, ngành, địa phương còn chậm ban hành văn bản hướng dẫn; chất lượng phối hợp chính sách có nơi, có lúc chưa thật đồng bộ; năng lực của đội ngũ cán bộ, nhất là ở cấp xã, còn cần tiếp tục được nâng lên để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.
Thị trường bất động sản vẫn tiềm ẩn khó khăn ; công tác quy hoạch và quản lý đầu tư công còn cần được đồng bộ hóa hơn với yêu cầu phát triển vùng và hạ tầng chiến lược. Cùng với đó, chuyển đổi năng lượng và thích ứng biến đổi khí hậu đang đặt ra nhiều thách thức về vốn, công nghệ và thể chế.
Tuy nhiên, đây là những vấn đề khách quan trong quá trình chuyển đổi mô hình quản trị, khi chúng ta bước từ nền hành chính mệnh lệnh sang nền hành chính phục vụ, kiến tạo, từ quản lý theo quy trình sang quản trị theo kết quả.
Điều đáng ghi nhận là Chính phủ đã và đang chủ động tháo gỡ từng điểm nghẽn, với hàng loạt biện pháp cụ thể: siết kỷ luật công vụ, đẩy mạnh chuyển đổi số, công khai dữ liệu, minh bạch ngân sách, cải thiện môi trường đầu tư, phát triển thị trường vốn và bất động sản lành mạnh, cũng như xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số.
Cải cách thể chế chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng như một đại biểu Quốc hội đã nói rất chí lý: "Nếu không dám bước ra khỏi vùng an toàn, chúng ta sẽ mãi chỉ có một Chính phủ quản lý, chứ không bao giờ có một Chính phủ kiến tạo".
Di sản của một nhiệm kỳ – niềm tin và năng lực mới của quốc gia
Nhiệm kỳ 2021–2025 đang dần khép lại, nhưng những giá trị Chính phủ để lại sẽ còn dài lâu. Ba di sản lớn có thể nhận thấy rất rõ là:
1. Một nền tảng ổn định vĩ mô vững chắc – bảo vệ thành quả Đổi mới suốt gần bốn thập kỷ.
2. Một luồng tư duy thể chế mới – coi pháp luật là động lực chứ không chỉ là công cụ quản lý.
3. Một niềm tin xã hội đang được phục hồi – nơi người dân cảm thấy Chính phủ gần gũi và hành động vì họ.
Hầu như suốt nhiệm kỳ, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ chưa có ngày nghỉ trọn vẹn, bởi họ hiểu rằng phía sau mỗi quyết sách là đời sống của hàng triệu người dân. Riêng năm 2025, tính đến ngày 20/10, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng chủ trì hơn 1.900 hội nghị, cuộc họp, làm việc, đi công tác địa phương, cơ sở, gấp gần 2 lần so với cùng kỳ năm trước. Tinh thần "làm hết việc chứ không phải hết giờ" đã trở thành biểu tượng của văn hóa công vụ mới.
Từ bản lĩnh vượt qua khủng hoảng đến sự chuyển đổi trong tư duy và hành động, Chính phủ nhiệm kỳ này đã góp phần quan trọng tạo thế, tạo đà, tạo lực cho đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển bền vững, sáng tạo và nhân văn hơn.
Bản lĩnh là nền, chuyển đổi là động lực
Chính phủ nhiệm kỳ 2021–2025 không chỉ để lại dấu ấn trong con số hay công trình, mà quan trọng hơn là trong cách tư duy về quyền lực, về phát triển và về con người.
Và nếu phải rút ra một thông điệp cho tương lai, thì có lẽ đó là điều giản dị này: Bản lĩnh giúp ta vượt qua thử thách. Chuyển đổi giúp ta vươn tới tương lai.
Chỉ khi dám đối diện với thử thách bằng bản lĩnh, và dám thay đổi bằng tư duy mới, một quốc gia mới có thể trưởng thành – không chỉ về quy mô, mà còn về tầm vóc. Đó chính là tinh thần mà Chính phủ nhiệm kỳ 2021–2025 đã khơi dậy – tinh thần của một Việt Nam tự tin, sáng tạo và bền bỉ vươn lên trong kỷ nguyên mới.