Truyền thống và hiện đại trong xây dựng thương hiệu

Doanh Nhân đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Tiến Thắng – Phó Tổng Thư ký Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam, về cách doanh nghiệp Việt khai thác sức mạnh văn hoá trong hành trình xây dựng và phát triển thương hiệu.

- Thưa ông, từ góc độ Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam, vai trò của yếu tố văn hoá truyền thống trong việc hình thành và phát triển thương hiệu hiện nay được nhìn nhận như thế nào?

Trong suốt chiều dài lịch sử, văn hoá Việt Nam đã kết tinh nên những giá trị cốt lõi – vừa là sức mạnh tinh thần, vừa là nền tảng phát triển. Theo tôi, có hai giá trị nổi bật mà doanh nghiệp có thể kế thừa và chuyển hóa thành bản sắc thương hiệu: tinh thần yêu nước – tự lực, tự cường và hệ giá trị Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín.
Tinh thần yêu nước ngày nay không chỉ thể hiện ở ý chí vươn ra thế giới mà còn ở những hành động cụ thể: tạo việc làm, đóng góp ngân sách, đồng hành cùng cộng đồng. Mỗi sản phẩm xuất khẩu, mỗi cửa hàng tại nước ngoài chính là “đại sứ văn hoá”, khẳng định trí tuệ và bản lĩnh Việt.

Bên cạnh đó, giá trị đạo đức truyền thống cũng là kim chỉ nam trong quản trị hiện đại: coi trọng con người (Nhân), hành xử có trách nhiệm (Nghĩa), ứng xử văn minh (Lễ), đổi mới sáng tạo (Trí) và giữ chữ tín (Tín). Khi được áp dụng thực chất, những giá trị này sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin, củng cố uy tín và phát triển bền vững.

- Trong quá trình hội nhập, doanh nghiệp Việt đang chuyển mình theo mô hình quản trị hiện đại. Theo ông, thách thức lớn nhất khi kết hợp hai yếu tố truyền thống và hiện đại là gì?

Thách thức lớn nhất chính là tư duy của người đứng đầu. Khi lãnh đạo quá lệ thuộc vào kinh nghiệm cũ hoặc chưa sẵn sàng tiếp cận công nghệ, việc áp dụng các mô hình quản trị tiên tiến sẽ gặp khó khăn.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp truyền thống vẫn quản lý thủ công, thiếu ứng dụng công nghệ, dẫn đến chậm đổi mới và tụt hậu so với đối thủ FDI – nơi mọi khâu từ bán hàng, kho bãi đến chăm sóc khách hàng đều được số hoá.

Chìa khóa để dung hòa hai yếu tố chính là sự chuyển biến nhận thức. Lãnh đạo cần kế thừa giá trị truyền thống đồng thời mạnh dạn ứng dụng công nghệ, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Khi đó, doanh nghiệp không chỉ giữ được bản sắc mà còn đủ năng lực cạnh tranh trong môi trường toàn cầu.

- Thực tế có nhiều thương hiệu thành công nhờ biết “kể câu chuyện văn hoá” bằng ngôn ngữ quản trị hiện đại. Ông có thể chia sẻ một vài mô hình điển hình?

Một ví dụ tiêu biểu là chữ “TRÍ” của Trung Nguyên. Thương hiệu này xây dựng hình ảnh người Việt bản lĩnh, giàu tri thức thông qua mô hình “cà phê sách”, nơi khách hàng vừa thưởng thức cà phê vừa tiếp cận tri thức. Khi vươn ra quốc tế, thông điệp “TRÍ” tiếp tục được duy trì, khẳng định bản sắc Việt. Để làm được điều đó, Trung Nguyên kết hợp nhiều công cụ hiện đại: quản trị tri thức, phát triển nhân lực, phân tích dữ liệu khách hàng… từ đó vừa giữ giá trị truyền thống, vừa nâng cao hiệu quả vận hành.

Một mô hình khác là chữ “TÍN” của Bảo Tín Minh Châu. Sự minh bạch, chuẩn xác trong sản phẩm, dịch vụ tận tâm và uy tín với khách hàng là nền tảng giúp thương hiệu giữ vững vị thế hàng đầu trong ngành vàng. “TÍN” không chỉ là giá trị đạo đức mà còn là lợi thế cạnh tranh tạo nên sự khác biệt của BTMC trên thị trường.

- Nhìn từ góc độ chiến lược, xu hướng phát triển thương hiệu Việt trong 5-10 năm tới sẽ ra sao khi yếu tố văn hoá được coi là “tài sản mềm”?

Việc khai thác văn hoá như một lợi thế cạnh tranh là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, để văn hoá thực sự trở thành “tài sản mềm” bền vững, cần hội tụ hai yếu tố cốt lõi.

Thứ nhất, văn hoá phải chuyển hoá thành giá trị kinh tế thực – được tích hợp vào DNA thương hiệu, từ chiến lược kinh doanh đến trải nghiệm khách hàng. Khi đó, văn hoá trở thành rào cản cạnh tranh và công cụ nâng cao “sức mạnh mềm” quốc gia.

Thứ hai, văn hoá phải được khai thác có trách nhiệm – tạo lợi ích thực cho người tiêu dùng và cộng đồng. Người tiêu dùng ngày nay muốn lựa chọn sản phẩm góp phần bảo tồn di sản và tạo sinh kế cho nghệ nhân.

Hai yếu tố này tạo nên “vòng tuần hoàn giá trị văn hoá”: doanh nghiệp đầu tư vào bảo tồn và hợp tác với cộng đồng, ứng dụng quản trị hiện đại để chuyển hóa văn hoá thành sản phẩm chất lượng cao, tạo doanh thu bền vững, tái đầu tư vào cộng đồng và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Trong tương lai, khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên giá trị văn hoá và tính bền vững, những thương hiệu xây dựng được vòng tuần hoàn này sẽ có lợi thế vượt trội. Tuy nhiên, để hiện thực hóa, cần sự đồng hành từ ba phía: doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn, Nhà nước hỗ trợ chính sách, và cộng đồng tham gia công bằng vào chuỗi giá trị.

Khi ba yếu tố đó hội tụ, văn hoá sẽ thực sự trở thành “tài sản mềm” quốc gia – giúp thương hiệu Việt không chỉ cạnh tranh mà còn dẫn dắt xu hướng trên thị trường toàn cầu.

Khi văn hoá truyền thống được chuyển hoá thành giá trị kinh tế và được kể bằng ngôn ngữ quản trị hiện đại, doanh nghiệp Việt sẽ sở hữu bản sắc độc đáo, lợi thế cạnh tranh bền vững và năng lực vươn ra thế giới.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Minh Châu thực hiện