Dự kiến nâng trạng thái vàng cuối ngày của một số ngân hàng lên 5% vốn tự có
Dự thảo Thông tư quy định về trạng thái vàng của các tổ chức tín dụng đang được Ngân hàng Nhà nước lấy ý kiến, dự kiến giới hạn trạng thái vàng cuối ngày của các TCTD không quá 5% vốn tự có.
Tại dự thảo Thông tư quy định về trạng thái vàng của các tổ chức tín dụng (TCTD), áp dụng quy định với các TCTD được phép sản xuất vàng miếng; kinh doanh mua, bán vàng miếng; xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu; trong đó hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng, mua, bán vàng nguyên liệu quy định tại Thông tư chỉ bao gồm giao dịch mua, bán vàng miếng, vàng nguyên liệu giao ngay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) dự kiến trạng thái vàng của tổ chức tín dụng sẽ được báo cáo chậm nhất vào 14h mỗi ngày.
Trạng thái vàng của các TCTD được cấp phép kinh doanh theo quy định (tại Nghị định 232/2025 và Thông tư 34/2025) bao gồm số dư vàng miếng, vàng nguyên liệu phát sinh từ các hoạt động: sản xuất vàng miếng; kinh doanh mua, bán vàng miếng; mua, bán vàng nguyên liệu của tổ chức tín dụng được quy đổi sang đồng Việt Nam theo giá vàng quy đổi trạng thái; Số dư vàng miếng, vàng nguyên liệu phát sinh từ các hoạt động: xuất khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu của tổ chức tín dụng được quy đổi sang đồng Việt Nam theo giá vàng giao dịch thực tế trong hợp đồng xuất khẩu, nhập khẩu và tỷ giá mua ngoại tệ chuyển khoản do tổ chức tín dụng công bố vào cuối ngày báo cáo; NHNN quy định:
Trạng thái vàng cuối ngày của TCTD không được vượt quá 5% so với vốn tự có của tổ chức tín dụng đối với các tổ chức tín dụng được phép sản xuất vàng miếng; xuất khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Không được vượt quá 2% so với vốn tự có của tổ chức tín dụng đối với các tổ chức tín dụng được phép kinh doanh mua, bán vàng miếng, trừ các tổ chức tín dụng quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.
Vốn tự có để tính giới hạn trạng thái vàng của tổ chức tín dụng là vốn tự có của tháng liền kề trước kỳ báo cáo của tổ chức tín dụng, được xác định theo quy định của Ngân hàng Nhà nước về tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng.
Tổ chức tín dụng không được duy trì trạng thái vàng âm.
Hiện trên thị trường có 8 TCTD đủ điều kiện về vốn theo Nghị định 24 (sửa đổi bởi Nghị định 234) để được xem xét cấp phép sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu, gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, Techcombank, MB, VPBank và ACB. Trong đó một số NH cho biết đã chuẩn bị để xem xét và nộp hồ sơ cấp phép sản xuất vàng miếng như ACB, Techcombank...
NHNN lý giải việc nâng "trần" trạng thái vàng của các TCTD sẽ cho phép họ cung ứng lượng vàng miếng đáng kể ra thị trường, từ đó giúp thu hẹp chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới.
Đồng thời, việc giới hạn 5% vẫn đảm bảo an toàn hoạt động, ổn định của hệ thống ngân hàng do quy mô trạng thái vàng không quá lớn so với quy mô vốn tự có và năng lực tài chính.
Theo tính toán sơ bộ của cơ quan quản lý, dựa trên vốn tự có của 8 ngân hàng thương mại này tại ngày 30/9, tỷ giá mua chuyển khoản Vietcombank ngày 6/11 là 26.135 đồng một USD và giá bán vàng quốc tế ngày 6/11 là 3.982 USD một ounce, 5% vốn tự có của cả 8 ngân hàng trên tương đương 2,56 tỷ USD và khoảng 20 tấn vàng.
NHNN cũng cho biết việc sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu, còn phụ thuộc vào hạn mức cho các ngân hàng thương mại.
Dự thảo của NHNN cũng quy định giao dịch mua, bán vàng miếng; mua, bán vàng nguyên liệu giao ngay là giao dịch hai bên thực hiện mua, bán với nhau số lượng vàng miếng, vàng nguyên liệu theo giá vàng được thỏa thuận tại thời điểm giao dịch và kết thúc thanh toán, giao, nhận vàng miếng, vàng nguyên liệu trong vòng 2 (hai) ngày làm việc tiếp theo.
Giá vàng quy đổi trạng thái là giá mua vàng miếng, vàng nguyên liệu tương ứng với từng loại vàng miếng, vàng nguyên liệu do TCTD công bố vào cuối ngày báo cáo.
Dự thảo này được giới chuyên môn đánh giá hướng đến mở ra quy định cho các ngân hàng thương mại tham gia rộng hơn nhưng phải tuân thủ theo các chế độ kiểm soát, báo cáo, giới hạn cụ thể trên thị trường vàng, sau khi Nghị định 232 xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng thương hiệu quốc gia. Đồng thời, việc giới hạn trạng thái vàng của các ngân hàng tham gia kinh doanh nghiệp vụ vàng và thiết lập chế độ báo cáo cụ thể là để giúp chính các ngân hàng có "khung" kiểm soát rủi ro cho tổ chức. Phía NHNN có thể giám sát luồng giao dịch, lượng vàng tồn và luân chuyển trong hệ thống. Qua đó, cơ quan quản lý cũng chủ động điều tiết cung – cầu vàng, phối hợp chính sách vàng – ngoại hối – tiền tệ hiệu quả hơn.
Trên thị trường, các quy định mới đang dần rõ nét cho hoạt động đa thương hiệu của vàng miếng tới đây, được kỳ vọng sẽ giúp thị trường vàng giảm biến động giá, bất ổn cung - cầu và chênh lệch quá cao so với giá vàng thế giới.
Hiện tại, dù giá vàng đang trong trạng thái không tìm đến các kỷ lục và vẫn ở trong dần phục hồi sau điều chỉnh, chuyên gia Nguyễn Thế Minh (Yuanta Việt Nam), vẫn cho rằng việc dòng vốn tìm đến vàng như một kênh tích sản an toàn khiến giá vàng SJC trong nước sẽ tiếp tục neo cao. Ông Minh dự báo giá vàng từ nay đến Tết 2026 có thể dao động trong khoảng 125 – 135 triệu đồng/lượng đối với vàng SJC. Nếu kịch bản lạc quan nhất của giá vàng thế giới xảy ra (chạm mốc 4.000 USD/ounce), giá vàng SJC hoàn toàn có thể chinh phục các đỉnh cao mới, thậm chí cán mốc 140–150 triệu đồng/lượng. Đối với vàng nhẫn, dù có mức giá sát hơn với thế giới, xu hướng tăng vẫn là chủ đạo, phản ánh đúng đà tăng của thị trường toàn cầu và nhu cầu tích trữ của người dân.
Các mốc dự báo trên đang thấp, có tính "bình ổn" so với giá vàng hiện tại. Trong phiên sáng 13/11, sau khi giá vàng quốc tế giao ngay vọt qua mốc 4.200 USD/oz, hiện giá vàng miếng SJC đang giao dịch trên thị trường quanh 149,5-151,5 triệu đồng/ lượng; giá vàng nhẫn 4 số 9 tùy thương hiệu đang trong vùng 148,8-151,8 triệu đồng/ lượng.