Việt Nam vẫn vững vàng trước biến động toàn cầu
Giữa bối cảnh địa chính trị phức tạp, Việt Nam vẫn duy trì dòng vốn FDI tốt và có nhiều nền tảng vững chắc cho việc duy trì này.
Nền kinh tế Việt Nam đang chứng minh khả năng phục hồi đáng kể trước những biến động toàn cầu và căng thẳng địa chính trị, một hiện tượng được các nhà đầu tư quốc tế công nhận. Theo ông Joseph Low - Trưởng đại diện Keppel tại Việt Nam – nhận định tại Diễn đàn “Vietnam Future Economy Summit 2025” do Bloomberg Businessweek Vietnam tổ chức tại TPHCM, thì điều tuyệt vời mà ông nhận thấy là đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam vẫn đang tăng với tốc độ chưa từng có. Ông Joseph ví Việt Nam như điểm đến cho đầu tư nước ngoài giữa những bất ổn toàn cầu.
Nhận định này được củng cố bằng các chỉ số vĩ mô. Ông Joseph Low chỉ ra rằng tâm lý nhà đầu tư đã thay đổi mạnh mẽ chỉ trong vòng 12 đến 18 tháng qua, khi GDP đang ở mức khoảng 8%, là một trong những mức cao nhất (nếu không muốn nói là cao nhất) trong khu vực ASEAN. Thậm chí, ngay cả trước áp lực về thuế quan, ông Michael Chan - Phó Tổng giám đốc BW Industrial Development, công ty bất động sản công nghệp cho thuê ở Việt Nam - khẳng định Việt Nam rất kiên cường, và công ty ông không ghi nhận bất kỳ trường hợp khách thuê nào rút hợp đồng hoặc thu hẹp hoạt động trong năm 2025. Trái lại, rất nhiều khách thuê muốn mở rộng dấu ấn hoạt động tại Việt Nam.
Ông Bruno Jaspaert - Tổng giám đốc Tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C - cũng đồng tình với nhận định này, tin rằng Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng "8% vào cuối năm nay".
Các nhà đầu tư lựa chọn Việt Nam không chỉ vì triển vọng tăng trưởng mà còn vì các lợi thế cấu trúc bền vững. Ông Bruno Jaspaert nhận định các nhà đầu tư thường tìm kiếm các yếu tố dễ dự đoán như lao động có tay nghề với chi phí thấp nhất có thể, đất đai, năng lượng và một chính phủ hỗ trợ.
Trong số đó, Việt Nam sở hữu lợi thế rõ rệt về năng lượng, khi là quốc gia có chi phí năng lượng rẻ nhất (ngoại trừ Indonesia do trợ cấp khí đốt), rẻ hơn gần 20% so với các nước khác. Ông Bruno đưa ra ví dụ cụ thể rằng một công ty cỡ trung ở Trung Quốc phải trả chi phí cao hơn "25% so với ở Việt Nam".
Hơn nữa, tốc độ phát triển cơ sở hạ tầng đã tạo ra một lợi thế cạnh tranh khó bị đánh bại. Ông Bruno Jaspaert chia sẻ dữ liệu cho thấy tốc độ trung bình của xe tải đã tăng từ 27 km/h cách đây bảy năm lên 56 km/h ngày nay, và được dự đoán đạt 81 km/h trong hai năm tới, điều này đặt Việt Nam vào vị trí “đáng nể” trong 5 đến 7 năm tới.
Về mặt cấu trúc công nghiệp, theo ông Michael Chan, ngành sản xuất tại Việt Nam bao gồm nhiều ngành công nghiệp khác nhau, từ điện tử, thiết bị điện, ô tô cho đến các ngành thâm dụng lao động như may mặc hay đồ nội thất. Sự đa dạng này tạo ra rất nhiều khả năng phục hồi cho Việt Nam, bởi vì các sản phẩm khác nhau có chu kỳ phát triển khác nhau.
Tuy nhiên, sự tăng trưởng với tốc độ nhanh chóng này đang đi kèm với những thách thức về mặt cấu trúc và pháp lý. Một trong những rào cản dài hạn là sự thiếu hụt lao động. Ông Michael Chan lưu ý rằng việc thiếu lao động có tay nghề cao vẫn là một bài toán khó. Việc này buộc các công ty phải khá phụ thuộc vào chuyên gia nước ngoài để đào tạo nhân viên tuyến đầu.
Do có quá nhiều công ty lớn thiết lập nhà máy tại các khu vực trọng điểm và người lao động Việt Nam chưa có tính cơ động cao, vấn đề tuyển dụng vẫn là một thách thức, khiến tiền lương tăng nhanh chóng, khoảng 8% đến 9% hằng năm.
Về mặt cơ sở hạ tầng, vấn đề năng lượng không nằm ở nguồn cung mà là phân phối. Ông Bruno Jaspaert chỉ ra rằng có rất nhiều năng lượng ở những nơi không cần, và ngược lại, do mạng lưới điện cũ và dài. Việc cải tạo lưới điện sẽ rất tốn kém đến hàng tỷ USD và chắc chắn sẽ đòi hỏi đầu tư tư nhân.
Để đảm bảo quỹ đạo tăng trưởng bền vững, các chuyên gia đã đưa ra các khuyến nghị chính sách và chiến lược cụ thể. Ông Michael Chan đề xuất Việt Nam cần các chính sách dễ đoán hơn và minh bạch hơn đối với FDI. Ông nhấn mạnh rằng các ưu đãi hoặc chính sách hỗ trợ dành cho các ngành công nghệ cao hoặc giá trị cao nếu rõ ràng hơn sẽ thuận lợi hơn cho nhà đầu tư nước ngoài.
Ông Bruno Jaspaert có quan điểm không nên quá tập trung vào những câu chuyện “quá đẹp” về AI mà quên đi việc xây dựng nền tảng kinh tế cơ bản, đảm bảo sản xuất hàng hóa từ A đến Z, và nguồn nhân lực có kỹ năng phù hợp cho bước đi tiếp theo. Cuối cùng, ông Joseph Low cho rằng các nhà đầu tư cần lưu ý rủi ro và cơ hội luôn đi đôi với nhau, do đó, việc liên tục cập nhật các chính sách và quy định đang thay đổi là điều cần thiết để nắm bắt cơ hội tại Việt Nam.