Vì sao Internet ngày một "mong manh" nhìn từ Cloudflare?

Giữa tháng 11/2025, một lỗi kỹ thuật tại Cloudflare — công ty cung cấp hạ tầng an ninh và DNS hàng đầu thế giới — đã khiến hàng loạt trang web toàn cầu đồng loạt ngừng hoạt động.

ChatGPT, X chập chờn, hệ thống giao thông công cộng ở một số nơi tê liệt. Chỉ trong vài phút, sự cố ở một nhà cung cấp duy nhất đã tạo ra hiệu ứng domino trên phạm vi toàn cầu.

Đây không còn là chuyện hy hữu. Chỉ riêng năm 2025, hàng triệu người dùng nhiều lần rơi vào cảnh “mất mạng” bất đắc dĩ. Một sự cố kéo dài 15 giờ tại trung tâm dữ liệu Amazon Web Services vào tháng 10 từng khiến trẻ em Anh không thể vào Roblox và buộc kỹ sư ở Ấn Độ hủy kế hoạch nghỉ lễ Diwali. Internet — hạ tầng trung tâm của kinh tế toàn cầu — đang bộc lộ mức độ mong manh đáng lo ngại.

Những mắt xích tập trung

Sự cố Cloudflare cho thấy, internet hiện đại vận hành dựa trên một chuỗi hạ tầng liên kết phức tạp, và một trục trặc nhỏ ở bất kỳ mắt xích nào cũng có thể gây ra gián đoạn diện rộng.

Khi người dùng tìm kiếm trên “google.com”, thiết bị sẽ gửi yêu cầu qua WiFi hoặc dữ liệu di động, đi xuyên qua router, cáp quang, switch, trung tâm dữ liệu, thậm chí cáp ngầm dưới biển, trước khi đến đúng máy chủ Google.

Hệ thống này phụ thuộc vào Domain Name System (DNS) — “danh bạ” của toàn bộ Internet. Cloudflare chính là một trong những đơn vị vận hành DNS lớn nhất thế giới. Khi DNS gặp lỗi, thiết bị không thể tìm thấy đường đến website.

Sự phức tạp của luồng dữ liệu — cùng tốc độ xử lý tính bằng phần nghìn giây — khiến nhiều người ngạc nhiên rằng Internet không sập thường xuyên hơn. Nhưng điều khiến mọi thứ dễ vỡ hơn trước nằm ở một thay đổi căn bản: sự bùng nổ của điện toán đám mây.

Điện toán đám mây: tiện lợi, mạnh và rủi ro

Từ thập niên 1990 đến đầu 2000, các công ty thường tự vận hành máy chủ của mình. Nếu một máy chủ gặp sự cố, phạm vi ảnh hưởng cũng giới hạn trong văn phòng đó.

Sau đó, Amazon nhận ra họ tiêu tốn quá nhiều nhân lực vào việc giải quyết các vấn đề giống nhau về hạ tầng và lưu trữ, họ chuẩn hóa và thương mại hóa mô hình này thành Amazon Web Services (AWS). Microsoft Azure và Google Cloud nhanh chóng tham gia, hình thành ba trụ cột của điện toán đám mây toàn cầu.

Ngày nay, từ mạng xã hội, trò chơi trực tuyến, thanh toán, thương mại điện tử, tới AI… tất cả chạy trên cloud. Các trung tâm dữ liệu chứa hàng triệu máy chủ được tổ chức thành các vùng xử lý dữ liệu theo khu vực.

Sự phụ thuộc vô hình càng đáng sợ hơn khi nhiều công ty không biết dịch vụ của họ được định tuyến qua những khu vực mà họ không kiểm soát. Một sự cố ở Virginia có thể khiến người dùng tại châu Á hoặc châu Âu bị ảnh hưởng — đúng như những gì đã xảy ra trong năm nay.

Internet không chỉ là các gói dữ liệu mà còn là cáp quang, máy chủ, bộ xử lý, switch, nhiệt độ trung tâm dữ liệu, và vô số lớp phần mềm. Một trung tâm dữ liệu quá nóng, một dây cáp bị mòn hoặc một bản cập nhật lỗi đều có thể làm gián đoạn toàn bộ hệ thống.

Rủi ro mang tính toàn cầu

Tại Anh, AWS và Microsoft Azure chiếm hơn 70% thị trường điện toán đám mây. Sự thống trị này đến từ lợi thế người đi đầu, hệ sinh thái doanh nghiệp đã quen thuộc với Microsoft, và nguồn vốn khổng lồ đổ vào hạ tầng. Nhưng càng tập trung vào một số ít nhà cung cấp, internet càng dễ tổn thương.

Các hyperscaler như AWS, Azure hay Google Cloud còn bị chỉ trích vì khiến doanh nghiệp mới khó chen chân, và khiến khách hàng khó chuyển sang nhà cung cấp khác. Sự khác biệt về kiến trúc công nghệ giữa các cloud khiến việc “đổi nhà” tốn kém và phức tạp. Kỹ sư cloud cũng thường chỉ được đào tạo theo chứng chỉ của một hệ sinh thái duy nhất, càng làm tăng sự phụ thuộc.

Sự cố CrowdStrike năm 2024 là minh họa khác cho tính mong manh này. Một bản cập nhật lỗi được triển khai đồng loạt qua cloud khiến hàng triệu máy Windows lập tức rơi vào “màn hình xanh”, làm tê liệt sân bay, bệnh viện và doanh nghiệp ở nhiều quốc gia — dù bản thân cloud không hề gặp sự cố. Vấn đề nằm ở việc cập nhật theo thời gian thực đã trở thành tiêu chuẩn, khiến một lỗi nhỏ có thể gây hậu quả tức thì trên diện rộng.

Internet ngày nay đã trở thành hạ tầng thiết yếu, tương tự điện, nước hay giao thông. Nhưng khác với các hệ thống đó, hạ tầng internet phần lớn nằm trong tay doanh nghiệp tư nhân. Khi một trong số họ gặp vấn đề, tác động lan ra toàn cầu nhanh chóng hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh thanh toán, chăm sóc sức khỏe, giao thông, giáo dục, truyền thông và AI đều chạy trên Internet, sự mong manh của mạng toàn cầu sẽ tiếp tục gây lo ngại.

Đối với doanh nghiệp, việc chuẩn bị trước kịch bản sự cố — như có máy chủ dự phòng, dùng đa đám mây, hoặc phân tán rủi ro — trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nhưng phần lớn người dùng cá nhân không thể làm gì ngoài việc chờ nhà cung cấp khắc phục.

Sự cố Cloudflare là lời cảnh báo rằng, nền tảng số mà thế giới phụ thuộc đang được xây dựng trên một cấu trúc phức tạp, tập trung và dễ tổn thương. Và khi nền kinh tế số tiếp tục mở rộng, mối quan tâm lớn hơn không phải là tốc độ, mà là khả năng chống chịu trước các rủi ro ít ngờ.

Nam Trần