AI nâng CFO thêm lên vị trí chiến lược
CFO không còn là người ghi nhận số liệu lịch sử mà đã chuyển dịch sang vai trò chiến lược gia tài chính và đối tác kinh doanh, đóng góp vào dẫn dắt sự tăng trưởng
Theo ông Lê Hồng Quang – Tổng Giám đốc Misa – việc ứng dụng AI được coi là đang ở trong làn sóng thứ 2. Lần thứ nhất là làn sóng xây dựng AI và bây giờ là làn sóng triển khai AI. Với AI, vai trò của Giám đốc Tài chính (CFO) đã thay đổi căn bản. CFO không còn là người ghi nhận số liệu lịch sử mà đã chuyển dịch sang vai trò chiến lược gia tài chính và đối tác kinh doanh, đóng góp vào dẫn dắt sự tăng trưởng. Sự chuyển đổi này đòi hỏi khả năng xử lý lượng dữ liệu khổng lồ với tốc độ "siêu tốc", đáp ứng kỳ vọng báo cáo tài chính phải nhanh hơn, từ T+10 hoặc T+7 xuống T+5, thậm chí là T+2.
Theo ông Will Ross - CFA, Giám đốc tiếp thị và phân phối, Dragon Capital - thì đổi mới trong doanh nghiệp giống như một tam giác, cần đủ ba yếu tố để có thể ứng dụng được: khả năng tăng doanh thu, khả năng giảm chi phí, và khả năng làm sâu sắc thêm mối quan hệ khách hàng. AI là công cụ giúp thực hiện ba yếu tố này hiệu quả hơn, nhanh hơn và có tác động sâu sắc hơn.
Ông Will Ross khẳng định rằng, các CFO là người quản lý bộ dữ liệu quan trọng nhất trong công ty, đó là dữ liệu chi phí, doanh thu, tác động, đầu vào. Đây là nguồn dữ liệu nền tảng làm cho bất kỳ ứng dụng AI nào cũng trở nên có ý nghĩa.
Một trong những vấn đề cốt lõi mà AI giải quyết là sự theo dõi rõ của lãnh đạo về chi phí. Ông Will Ross giải thích rằng, hiểu biết truyền thống về chi phí thường hướng về quá khứ. Lãnh đạo doanh nghiệp chỉ nhận ra tác động thực sự của chi phí khi nó đã trở nên “thảm khốc”. AI giúp mô hình hóa tác động của chi phí, giúp CFO hiểu được đâu là chi phí đầy đủ (fully loaded cost) và biên lợi nhuận thực (true margins). Điều này vốn đòi hỏi việc tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, gây quá tải với sức người nhưng AI lại có thể xử lý được.
Về tăng trưởng doanh thu, AI tăng tốc độ phân tích kịch bản kế hoạch, vượt trội so với việc dùng các công cụ cũ như Excel macros với Visual Basic. Khả năng này cho phép CFO đi sâu dựa trên hành vi khách hàng để xác định các biến số thực sự trong kinh doanh.
Ông Phạm Linh - Phó Tổng Giám đốc Viet Bank - chia sẻ rằng yếu tố quan trọng nhất đối với người làm tài chính là định lượng và dự báo. Dự báo phải có tầm nhìn của người quản lý tài chính và đặc biệt là sự linh hoạt để đối phó với bối cảnh kinh tế bất ổn. Ông Phạm Linh cho biết, ngân hàng đã ứng dụng AI để phân tích chỉ số DuPont (ROE), chia nhỏ thành hàng trăm chỉ số nhỏ. AI giúp phân tích từng chỉ số để tìm ra chỗ nào đang "đỏ" (chưa tốt) để con người dồn lực điều chỉnh thành "xanh" (tốt lên). Ông Phạm Linh nhấn mạnh, nếu không có công nghệ, việc điều chỉnh một chỉ số có thể mất nhiều tháng, nhưng với AI thì điều đó có thể được thực hiện rất nhanh.
Ông Lê Hồng Quang giới thiệu khái niệm AI Twin (Bản sao AI có trí tuệ) như một trợ lý 24/7, có thể chạy hàng triệu kịch bản mô phỏng và đưa ra cảnh báo rủi ro hoặc tham mưu chiến lược. Điều này giúp giải phóng con người khỏi các tác vụ thủ công lặp đi lặp lại, cho phép họ tập trung vào giám sát, xử lý ngoại lệ và tham mưu sâu hơn vào chiến lược doanh nghiệp.
Tuy nhiên, sức mạnh của AI phụ thuộc hoàn toàn vào dữ liệu đầu vào. Ông Will Ross cảnh báo, nếu dữ liệu đi vào nếu chất lượng bị kém thì kết quả của AI cũng sẽ không có giá trị.
Ông Lê Hồng Quang cho biết, để triển khai AI thành công, doanh nghiệp cần tập trung vào ba năng lực cốt lõi: tổ chức lại dữ liệu (chuẩn hóa theo tiêu chuẩn); xử lý lại hệ thống (tích hợp các hệ thống hiện có), và năng lực đội ngũ (hiểu cách áp dụng công nghệ). Việc chuẩn hóa dữ liệu là cần thiết vì nếu dữ liệu ở các phòng ban bị phân mảnh, AI sẽ không thể học và đưa ra kết quả chính xác.
Kỹ năng cốt lõi cho CFO bây giờ không phải là lập trình, mà là Prompt Engineering (kỹ năng "ra lệnh" cho đội quân AI), tức là biết đặt câu hỏi với độ chính xác cao và thách thức câu trả lời đầu tiên của AI.
AI sẽ là công cụ tăng cường năng lực cho CFO, giúp họ chuyển sang vai trò sang vai trò tham mưu chiến lược. “AI có thể mô hình hóa thế giới, nhưng chính những quyết định mà CFO đưa ra mới thay đổi thế giới”, ông Will Ross đã kết luận.