Vì sao quỹ vẫn kiên định giữa biến động và đầu tư dài hạn thắng thế?

Tại chương trình Fund Insider, ông Đinh Đức Minh, Giám đốc đầu tư cấp cao của VinaCapital và là người trực tiếp quản lý quỹ VinaCapital-VEOF gần tám năm, chia sẻ rằng trong suốt hơn một thập kỷ, các quỹ của VinaCapital đã trải qua nhiều biến động mạnh của thị trường tài chính, từ chu kỳ tăng lãi suất, chiến tranh thương mại, đại dịch COVID-19 cho đến các sự kiện trái phiếu doanh nghiệp hay biến động chính sách quốc tế. Dẫu vậy, theo ông Minh, điểm xuyên suốt là các quỹ đều vượt qua khó khăn và tạo ra giá trị bền vững cho nhà đầu tư, với chứng cứ rõ nhất nằm ở hiệu suất dài hạn.

Riêng với VinaCapital-VEOF, tỷ suất lợi nhuận 10 năm đạt 236%, nghĩa là khoản vốn 100 đồng của mười năm trước hiện có giá trị 336 đồng, cao hơn nhiều so với gửi tiết kiệm. Trong năm năm gần đây, VinaCapital -VEOF ghi nhận mức sinh lời 151%, trong khi VinaCapital- VESAF đạt 166% và VinaCapital-VIBF – quỹ cân bằng duy trì tỷ trọng 50% cổ phiếu, 50% thu nhập cố định – cũng mang lại mức tăng trưởng 92%, cao hơn cả VN-Index cùng kỳ. Ông Minh nhấn mạnh rằng việc đánh giá quỹ phải dựa trên giai đoạn dài hạn vì đây là khoảng thời gian đủ để chiến lược đầu tư thể hiện hiệu quả.

Trả lời câu hỏi về việc danh mục đôi khi có những lựa chọn trái ngược xu hướng thị trường, ông Minh cho biết quỹ không chủ đích “đi ngược dòng”. Trong nhiều giai đoạn trước đây, quỹ vẫn đầu tư vào các nhóm cổ phiếu được thị trường quan tâm. Vấn đề nằm ở sự phù hợp với triết lý đầu tư tăng trưởng của VinaCapital, tập trung vào doanh nghiệp tăng trưởng bền vững, định giá hợp lý và triển vọng rõ ràng. Quỹ ưu tiên những doanh nghiệp mà đội ngũ có thể tự tin về hiệu quả kinh doanh trong ba đến năm năm tới, có quản trị minh bạch, kiểm soát rủi ro tốt và tránh xa các doanh nghiệp có rủi ro tài chính lớn, định giá quá cao hoặc thông tin thiếu minh bạch.

"Trong số 1.600 đến 1.700 doanh nghiệp niêm yết, danh mục cuối cùng chỉ chọn khoảng 25 đến 30 cổ phiếu, buộc quỹ phải kiên định và nói không với những rủi ro dài hạn dù cổ phiếu đó có thể đang “nóng” trên thị trường", ông Đinh Đức Minh cho biết.

Ông Minh cũng cho rằng hiệu suất chỉ phản ánh một phần câu chuyện. Khi xem xét quỹ, nhà đầu tư nên lưu ý đến các chỉ số như P/E, P/B và ROE của danh mục so với thị trường. Ít nhất hai trong ba chỉ số này của quỹ phải ở mức tốt hơn thị trường thì chiến lược đầu tư mới được xem là hiệu quả. Thêm vào đó, chỉ số Sharpe Ratio – thước đo lợi nhuận theo rủi ro – của các quỹ VinaCapital thường dao động từ 0,9 đến 1,1, cao gấp đôi mức của VN-Index, phản ánh lợi nhuận dài hạn vượt trội dù rủi ro nằm trong vùng kiểm soát.

Về triển vọng thị trường, ông Minh đánh giá các rủi ro liên quan đến tỷ giá và lãi suất phần lớn đã phản ánh vào giá cổ phiếu. Ông cho rằng khi tác động của một số yếu tố mùa vụ qua đi và khả năng Fed giảm lãi suất sẽ giúp hạ nhiệt áp lực tỷ giá. Cùng với đó, ông cũng kỳ vọng cơ quan quản lý trong nước sẽ điều hành theo hướng cân bằng giữa ổn định vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng.

Hai yếu tố quan trọng giúp thị trường tích cực trong một đến hai năm tới là mức định giá của thị trường chứng khoán đang ở vùng hợp lý, gần với trung bình của mười năm và tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp duy trì ở mức cao, khi kết quả chín tháng vượt kỳ vọng và cả năm được dự báo tăng trên 20%, còn năm sau có thể đạt trên 15%.

Trong bối cảnh đó, danh mục của VinaCapital-VEOF tập trung vào bốn nhóm chính: Ngân hàng chiếm khoảng 30% danh mục nhờ vai trò dẫn dắt khi kinh tế tăng trưởng; tiêu dùng chiếm khoảng 16% với lợi thế thị phần và biên lợi nhuận cải thiện của các chuỗi bán lẻ lớn; nhóm hưởng lợi từ FDI và xuất khẩu chiếm khoảng 15% khi định giá trở nên hấp dẫn sau các thông tin về thuế quan; và xây dựng – hạ tầng – vật liệu chiếm khoảng 10% nhờ triển vọng từ đầu tư công, nhà quản lý quỹ cho biết.

Đối với câu hỏi về việc thị trường thường bị dẫn dắt bởi một vài cổ phiếu trụ, ông Minh thừa nhận điều này tạo ra thách thức cho người quản lý quỹ. Nếu cổ phiếu trụ có định giá quá cao hoặc triển vọng ba đến năm năm tới không đủ rõ ràng, quỹ sẽ không mua, dù những cổ phiếu này đang tăng. Tuy nhiên, khi cổ phiếu bị định giá đắt, giá càng tăng thì rủi ro sẽ càng lớn, ông khẳng định rằng sự kiên định với giá trị doanh nghiệp và triển vọng dài hạn là điều cần thiết để tránh rủi ro lớn cho nhà đầu tư.

Ở góc độ các yếu tố phi tài chính như ESG hay quản trị doanh nghiệp, theo ông Đinh Đức Minh, quỹ luôn loại bỏ những doanh nghiệp có công bố thông tin thiếu minh bạch, vẽ ra viễn cảnh tích cực giả tạo, có giao dịch nội bộ ảnh hưởng đến cổ đông hoặc có dấu hiệu thao túng giá. Những rủi ro từ các hành vi này gây thiệt hại nặng nề và quỹ buộc phải tránh ngay từ đầu.

Với nhà đầu tư có vốn nhỏ và đang sở hữu nhiều quỹ, ông Minh cho rằng gom về ít quỹ là hợp lý. Các quỹ đầu tư được vận hành bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp nhìn chung đều có hiệu suất dài hạn tích cực, dù trong một số giai đoạn có thể quỹ này cao hơn quỹ khác.

Theo ông, tiêu chí lựa chọn quỹ nên là định giá của danh mục hấp dẫn, dự báo tăng trưởng tốt. Các chỉ số này được nêu rõ trong các báo cáo của quỹ. Còn nếu nhà đầu tư thấy khó hiểu với các chỉ số tài chính, một cách dễ dàng là có thể chọn luôn quỹ nào nắm giữ nhiều doanh nghiệp mà nhà đầu tư thấy quen thuộc và tin tưởng.

Khi được hỏi nên DCA vào cổ phiếu hay vào quỹ, ông Minh bày tỏ quan điểm nghiêng về quỹ, vì một doanh nghiệp tốt vẫn có thể là khoản đầu tư không hiệu quả nếu mua ở mức giá quá cao. Nhà đầu tư không có chuyên môn dễ bị cuốn vào biến động thị trường, trong khi quỹ có bộ máy phân tích, có chiến lược cơ cấu danh mục và biết khi nào cần giảm tỷ trọng cổ phiếu đắt để mua cổ phiếu rẻ. Ngay cả bản thân tôi, khi về hưu, nhiều khả năng cũng chọn đầu tư vào quỹ thay vì tự đầu tư, vì đội ngũ chuyên môn sẽ luôn có hệ thống và kỷ luật tốt hơn một cá nhân", ông Đinh Đức Minh chia sẻ.

Lê Mỹ