Ý tưởng kinh doanh

Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập và chuyển đổi số mạnh mẽ, những giá trị cốt lõi của làng nghề truyền thống - linh hồn văn hóa bản địa - đang đứng trước nguy cơ mai một. Những làng nghề vang danh một thời ở xứ Nghệ như gốm Trù Sơn, mây tre đan Quỳ Châu, võng gai Giai Xuân hay dệt thổ cẩm của đồng bào Thái từng là niềm tự hào, dấu ấn sức lao động và ký ức cộng đồng.

Tuy nhiên, những giá trị này đang đối mặt với thực tế là thế hệ trẻ ít học nghề, nghệ nhân giữ lửa vật lộn trong thời đại công nghệ khó tiếp cận; sản phẩm tinh xảo, tâm huyết nhưng không vượt được rào cản quảng bá và kết nối thị trường hiện đại - nơi khách hàng đòi hỏi trải nghiệm trực quan, thông tin minh bạch và tiện ích số.

Từ những chuyến đi thực tế, nhóm Dự án Craftverse nhận thấy sự đối lập rõ rệt: với đôi tay chai sạn âm thầm giữ nghề, các lò nung đang phải dần tắt lửa, bởi sản phẩm không tìm được đầu ra. Sự đối lập giữa nghệ nhân và công nghệ đã hun đúc nhóm tìm kiếm giải pháp sử dụng công nghệ kết hợp với nghệ nhân trong bảo tồn sản phẩm truyền thống để sản phẩm được tồn tại trong thời đại số.

Craftverse tạo nền tảng kết nối văn hóa và công nghệ

Tên gọi Craftverse kết hợp giữa HandiCRAFT (thủ công mỹ nghệ) và MetaVERSE (vũ trụ ảo), gợi mở không gian ảo để quảng bá, trải nghiệm và giao thương sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam.

Dự án ra đời với khát vọng dùng công nghệ để níu giữ những giá trị đang phai dần, kể câu chuyện làng nghề theo cách thời đại số có thể lắng nghe. Craftverse là nền tảng VR/AR số hóa sản phẩm, tái hiện không gian làng nghề và kết nối giao thương trong “vũ trụ số” thủ công mỹ nghệ Việt Nam, được giới chuyên môn đánh giá là mô hình tiên phong kết hợp văn hóa - công nghệ - kinh tế.

Điểm khác biệt của Craftverse là biến hành trình mua sắm thành trải nghiệm đa giác quan:

• Showroom 3D: Người dùng “bước vào” làng nghề Nghệ An trong không gian thực tế ảo.
• Sản phẩm số hóa 3D: Xoay lật, tùy chỉnh màu sắc, thử đặt trong không gian thực tế qua AR.
• Câu chuyện sống động: Thông tin về nghệ nhân, quy trình chế tác, lịch sử làng nghề, video 360°, giữ trọn “hồn cốt” sản phẩm và nhịp lao động truyền thống.

Minh bạch nguồn gốc - Bảo tồn tri thức bản địa

Trong thương mại quốc tế, minh bạch nguồn gốc và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ là ưu tiên hàng đầu. Craftverse cam kết tuân thủ nghiêm ngặt quyền sở hữu trí tuệ và hướng tới tích hợp công nghệ Blockchain để xác thực nguồn gốc sản phẩm thủ công.

Qua số hóa và gắn mã định danh, Craftverse giúp nghệ nhân bảo vệ quyền lợi, xây dựng thương hiệu bền vững, tránh bị “trôi vào lãng quên” trên thị trường cạnh tranh. Khác với các sàn thương mại điện tử như Etsy hay Amazon Handmade, Craftverse tập trung chuyên biệt vào làng nghề Việt Nam, tạo nên giá trị văn hóa và câu chuyện sản phẩm, thay vì chỉ mua bán nhanh.

Giá trị văn hóa - xã hội và tầm nhìn lan tỏa

Craftverse phù hợp với chiến lược Chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt trong văn hóa, du lịch và thương mại. Việt Nam có hơn 5.000 làng nghề, giá trị xuất khẩu thủ công mỹ nghệ đạt 2,5 tỷ USD/năm; toàn cầu, thị trường eco-handicrafts đạt 40 tỷ USD/năm. Đây là cơ hội để sản phẩm Việt Nam bước ra thế giới qua con đường công nghệ.

Craftverse mang lại giá trị cộng đồng và văn hóa mạnh mẽ:

• Gìn giữ tri thức bản địa: Lưu trữ dữ liệu và tạo thư viện số, tránh thất truyền nghề.
• Phát triển du lịch bền vững: Trải nghiệm số kết hợp du lịch văn hóa.
• Khơi dậy sáng tạo: Tạo động lực khởi nghiệp cho thế hệ trẻ.
• Rút ngắn khoảng cách chuyển đổi số: Đưa công nghệ về nông thôn, gắn kết truyền thống và hiện đại.

Giai đoạn 2025-2027, Craftverse đặt mục tiêu:

• Số hóa 300 sản phẩm, 7 làng nghề tiêu biểu Nghệ An
• Xây dựng thư viện số 2.000 sản phẩm, 200 câu chuyện nghệ nhân
• Kết nối 500.000 lượt khách du lịch đến làng nghề ảo và thực

Dự án Craftverse sẽ là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, nơi bàn tay nghệ nhân chạm đến không gian số, văn hóa Việt được kể bằng ngôn ngữ công nghệ, khẳng định bản sắc Việt trên bản đồ thế giới. Đây không chỉ là giải pháp kinh doanh, mà còn là sứ mệnh văn hóa - xã hội.

Võ Uyển My