Tín dụng - Ngân hàng
Thấy gì từ động thái nâng lãi suất OMO của Ngân hàng Nhà nước?
Lần đầu tiên sau 14 tháng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có động thái tăng lãi suất cho vay trên OMO từ 4% lên 4,5%.
Cụ thể, dữ liệu cho thấy phiên giao dịch 4/12, NHNN đã cho một thành viên vay gần 224 tỷ đồng qua kênh OMO với kỳ hạn 7 ngày; 6 thành viên vay hơn 8.095 tỷ đồng với kỳ hạn 14 ngày; 4 thành viên vay hơn 4.876 tỷ đồng với kỳ hạn 28 ngày; 4 thành viên vay hơn 4.292 tỷ đồng với kỳ hạn 91 ngày.
Khối lượng phát hành tổng cộng là hơn 17.488 tỷ đồng. Bên cạnh đó, có 14.277 tỷ đồng đáo hạn. NHNN không chào thầu tín phiếu NHNN. Theo đó, NHNN bơm ròng hơn 3.211 tỷ đồng ra thị trường trong phiên 4/12. Tổng cộng đến 4/12, có 361.407 tỷ đồng lưu hành trên kênh cầm cố.
Đáng chú ý, trong phiên giao dịch này, nhà điều hành đã chào thầu hoán đổi USD/VND kỳ hạn 14 ngày cho các ngân hàng (hiệu lực từ 5/12). Theo đó NHNN mua giao ngay USD ở mức 23.945 và bán kỳ hạn ở mức 23.955, với tổng quy mô chào thầu 500 triệu USD. Đồng thời, lãi suất cho vay trên OMO tăng từ 4% lên 4,5%. Lãi suất liên ngân hàng vẫn ở mức khoảng 7% (tính đến 4/12).
Hoán đổi nói trên có thể được hiểu đơn giản là NHNN cung cấp thanh khoản VND cho các ngân hàng (dùng USD làm tài sản bảo đảm) với “chi phí lãi 10 VND” cho 14 ngày.
Tính thêm lãi suất USD liên ngân hàng kỳ hạn 2 tuần khoảng 4%, cộng chênh lệch tỷ giá hoán đổi, có thể hiểu rằng chi phí vốn hiệu quả mà các ngân hàng phải trả khi vay từ NHNN khoảng 5,1%.
Công cụ hoán đổi này (không được sử dụng thường xuyên) mở rộng cửa vay thanh khoản cho nhiều ngân hàng hơn, vì không phải ngân hàng nào cũng có lượng lớn trái phiếu chính phủ để vay OMO với chi phí thấp, theo Chứng khoán Maybank.
Các chuyên gia nhìn nhận việc cho phép dùng các loại tài sản bảo đảm khác (như trái phiếu khác và nay là USD) giúp NHNN bơm thanh khoản cho nhiều ngân hàng hơn, dù chi phí vốn sẽ cao hơn.
Sự tăng nhẹ của lãi suất OMO phản ánh loại tài sản bảo đảm mới, đồng thời phần nào thể hiện ý định của NHNN muốn đưa mức lãi suất OMO tiệm cận hơn mặt bằng lãi suất chung của thị trường.
"Chúng tôi không cho rằng NHNN sẽ thay đổi lãi suất điều hành, nhưng lãi suất OMO có thể được điều tiết trong vùng 4–5% trong trung hạn, nhằm: phản ánh sự thay đổi của tài sản bảo đảm, phù hợp với mặt bằng các loại lãi suất khác, và sàng lọc nhu cầu vay mượn (chi phí vay cao hơn khiến tổ chức tín dụng và khách vay thận trọng hơn; các ngân hàng cũng chưa vội mở rộng tín dụng lúc này).
"Nhìn chung, NHNN vẫn duy trì chính sách nới lỏng mang tính hỗ trợ, sử dụng kết hợp các công cụ để bơm thanh khoản, đồng thời cân bằng tác động lên tỷ giá. Khi cửa sổ thanh khoản được mở rộng hơn, chúng tôi kỳ vọng nhu cầu thanh khoản sẽ được đáp ứng tốt hơn, từ đó giúp hạ nhiệt lãi suất liên ngân hàng, vốn đã tăng lên quanh 7% gần đây", Chứng khoán Maybank nhận định.
Đồng quan điểm, ông Huỳnh Hoàng Phương, chuyên gia phân tích tài chính độc lập nhấn mạnh: các động thái của nhà điều hành đều hướng đến hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống (không hẳn mục đích hạ nhiệt tỷ giá như một số nhận định).
Theo ông Phương, hiện nay quy mô tín dụng đã rất lớn và cơ quan điều hành cũng đã, đang tận dụng mọi dư địa để hỗ trợ hệ thống trong giai đoạn cần thiết tăng tốc hỗ trợ nền kinh tế về đích cuối năm. Tuy nhiên với lãi suất liên ngân hàng neo cao và quy mô hỗ trợ qua nghiệp vụ thị trường mở (OMO) đã rất lớn, xu hướng tăng lãi suất huy động trên thị trường là điều khó tránh khỏi khi dư địa hỗ trợ liên ngân hàng ngày càng hẹp đi.
Ông Huỳnh Hoàng Phương cho rằng trong cuối năm, khi nhu cầu thanh khoản của hệ thống lớn và các dư địa hỗ trợ từ OMO đã quá lớn thì việc NHNN triển khai hoán đổi để cung cấp thanh khoản VND bằng cách hút ròng USD trong 14 ngày với các ngân hàng dôi dư cho thấy động thái tiếp tục hỗ trợ của nhà điều hành.
"Các động thái, diễn biến, dữ liệu và mục tiêu đều cho thấy ít nhất trong thời gian ngắn tới, khó có động thái thắt chặt chính sách tiền tệ trừ một số giải pháp điều hành nhằm bảo đảm an toàn hệ thống", ông Phương dự báo.