Tín dụng - Ngân hàng

Thậm chí tín dụng tháng cuối năm cũng có thể tăng 2 - 4 lần so với các tháng bình thường.

Để đáp ứng nhu cầu tín dụng và đáp ứng chuẩn vốn mới, các ngân hàng thương mại đã được hỗ trợ thanh khoản và đẩy mạnh huy động vốn.

Động thái hỗ trợ thanh khoản

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thống kê tăng trưởng tín dụng đến cuối tháng 11 đã gần chạm 17%. Theo đó, tín dụng tháng cuối năm có thể tăng từ 1-3% theo quy luật mùa vụ thông thường, sẽ đưa tín dụng đạt tới 18-20%. Đây cũng là mức đã được Lãnh đạo NHNN dự báo vào kỳ họp quý III trong điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định, tỷ giá ổn định, lạm phát không đáng lo.

Với “đích nhắm” tăng trưởng tín dụng cao như vậy, đặt trong bối cảnh lãi suất vẫn đang tăng, lãi suất liên ngân hàng thậm chí neo vùng 7%/năm, một số ngân hàng nhỏ phụ thuộc vốn vào thị trường 2 theo dữ liệu VIS Rating thống kê, đặt ra câu hỏi về năng lực giải bài toán nguồn vốn nếu không tăng lãi suất.

Tuy nhiên, các động thái mới đây cho thấy định hướng bơm ròng hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng thương mại đang được thực hiện rất nhịp nhàng. Cụ thể ngày 8/12, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã phát đi thông báo về nhu cầu mua ngoại tệ từ ngân hàng thương mại với khối lượng dự kiến tối đa là 150 triệu USD.

Số ngoại tệ này đã được mua theo hình thức giao ngay trong ngày 9/12 vừa qua. Nếu sử dụng giá mua USD của Sở Giao dịch NHNN (23.948 VND/USD tại ngày 9/12), số tiền mà KBNN phải chi ra để thực hiện giao dịch trên ước tính vào khoảng 3.592 tỷ đồng.

Tính từ đầu năm đến nay, KBNN đã có 17 đợt chào mua ngoại tệ. Trong các đợt chào mua từ tháng 3/2025 đến nay, lượng ngoại tệ KBNN chào mua có quy mô khá lớn, dao động từ 100 - 300 triệu USD mỗi đợt.

Trước đó, NHNN cũng đã mở kênh hoán đổi ngoại tệ (FX swap) với quy mô 500 triệu USD, được xem như một “phép thử” thị trường. Chuyên gia tài chính Huỳnh Hoàng Phương nhận định có thể sẽ lặp lại và thực tế ngày 09/12/2025, NHNN đã tiếp tục thực hiện hoán đổi ngoại tệ 14 ngày với các tổ chức tín dụng với hình thức hoán đổi USD với VND (mua USD giao ngay, bán USD kỳ hạn) kỳ hạn 14 ngày, ngày giá trị là T+1, tỷ giá mua giao ngay là 23.948 VND/USD, tỷ giá kỳ hạn là 23.958 VND/USD. Khối lượng ngoại tệ tối đa được thực hiện hoán đổi tại phiên can thiệp là 500 triệu USD.

Như vậy trong chưa đầy 1 tuần từ 5-9/12/2025, NHNN đã thực hiện 2 đợt hoán đổi ngoại tệ quy mô 1 tỷ USD, tương đương bơm vào hệ thống bằng chính tài sản USD trong 1 kỳ hạn mua lại nhất định trị giá khoảng 26 nghìn tỷ VND.

Theo Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN Phạm Chí Quang, nghiệp vụ này giúp ổn định thị trường tiền tệ, đáp ứng nhu cầu thanh khoản cho thị trường, nhất là dịp cuối năm, bên cạnh kênh cung ứng tiền qua kênh nghiệp vụ thị trường mở.

Nhiều yếu tố hỗ trợ thanh khoản

Ngoài ra, theo Công ty chứng khoán HDS, huy động vốn toàn ngành duy trì tăng trưởng ổn định, trong khi mặt bằng lãi suất vẫn neo thấp nhờ thanh khoản dồi dào và điều hành linh hoạt của NHNN.

Bên cạnh huy động dân cư, tiền gửi nhàn rỗi CASA có tỷ trọng cao cũng hỗ trợ nhiều ngân hàng. Một số ngân hàng nhóm Big4 (Vietcombank, BIDV, Vietinbank) tiếp tục đóng vai trò chủ lực trong huy động, chiếm 50%, trong đó Vietcombank duy trì lợi thế CASA cao (gần 33%) và chi phí vốn thấp nhất hệ thống; BIDV và Vietinbank tăng huy động không kỳ hạn (22-27%) xét tại cuối quý III/2025.

Hiện nay, nhóm này vẫn giữ nguyên lãi suất các kỳ hạn dài, trừ Vietinbank có động thái nâng lãi suất nhẹ các kỳ hạn ngắn 3, 5, 6 đến 11 tháng. Nhóm này cũng có ưu đãi khuyến mãi để tăng cạnh tranh khi các nhà băng khối tư nhân như MBB, TCB, HDB, LPB, VPB vốn tăng trưởng huy động trên 20% tại cuối quý III nhờ mở rộng khách hàng SME và cá nhân, cũng đã điều chỉnh nhiều kỳ hạn lãi suất huy động. Trong khi đó, ACB duy trì chính sách thận trọng, tăng trưởng vừa phải nhưng kiểm soát tốt chi phí vốn và biên lãi ròng.

“Nhìn chung, nguồn vốn toàn ngành ngân hàng vẫn ổn định và chi phí huy động được giữ ở vùng thấp, hỗ trợ cho tín dụng tăng tốc cuối năm. Tuy nhiên, khi tín dụng tăng cao cuối năm, lãi suất nhích nhẹ đòi hỏi các ngân hàng duy trì cân bằng giữa tăng trưởng và hiệu quả sinh lời”, HDS nhận định.

Các chuyên gia cho rằng trong xu hướng tăng lãi suất hiện nay, kỳ cuối năm cũng là dịp của lương, thưởng, gửi tiền lấy may đầu năm giúp dòng tiền nhàn rỗi chảy vào ngân hàng, cân đối được với nhu cầu cho vay, bên cạnh sự hỗ trợ bơm ròng của NHNN. Qua đó, thanh khoản tháng cuối năm 2025 được dự báo vẫn thuận lợi.

Đặc biệt, việc FED hạ lãi suất trong kỳ họp vừa qua trong tháng 12 sẽ giúp “hạ nhiệt” tỷ giá, dù tín hiệu tiếp tục giảm lãi suất phát đi chưa bền vững, giúp cơ hội lặp lại và mở rộng kênh hoán đổi ngoại tệ tích cực hơn, cũng như giúp lãi suất liên ngân hàng “hạ nhiệt”.

PGS, TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Đại học Kinh tế TP HCM cho rằng, khi tiền bơm ra quá lớn, tác động lạm phát, việc kiểm soát dòng tiền vào các kênh đầu tư sẽ tránh các tác động vĩ mô. Trong bối cảnh NHNN đang tiếp tục vận dụng linh hoạt bộ đôi công cụ OMO và can thiệp FX, với trọng tâm vừa giữ đà tăng trưởng trong nước, vừa kiểm soát ổn định vĩ mô và niềm tin thị trường, các ngân hàng cũng sẽ phân hóa mở rộng tín dụng, hạn chế ưu tiên giải ngân với các kênh đầu cơ tăng “nóng”.

Lê M