Kinh tế địa phương

Những năm gần đây, Hải Phòng đang khoác lên mình diện mạo mới khi liên tục triển khai các dự án lấn biển, vừa mở rộng diện tích đất tự nhiên, vừa mở ra tầm vóc mới cho thành phố Cảng.

“Vươn ra biển lớn”

Dự kiến đến năm 2030, tổng diện tích tự nhiên của Hải Phòng tăng hơn 5.600 ha so với năm 2024. Trong đó, phần lớn diện tích này được bổ sung từ lấn biển, mở ra hàng loạt các cơ hội mới trong xây dựng phát triển kinh tế.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Dương Đình Ổn cho biết, phát triển quỹ đất có ý nghĩa quan trọng với mọi quốc gia bởi diện tích đất tự nhiên không tăng thêm. Do đó, thực hiện dự án lấn biển để tạo lập quỹ đất có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển của thành phố. Luật Đất đai năm 2024 có những bước đột phá để mở rộng cơ hội các dự án lấn biển.

Tại kỳ họp thứ 29 diễn ra tháng 7/2025, HĐND thành phố thông qua kế hoạch sử dụng đất 5 năm giai đoạn 2021 - 2025. Tổng diện tích đất tự nhiên của thành phố được điều chỉnh tăng thêm 930,41 ha do lấn biển. Trong đó, hơn 728 ha đất làm khu công nghiệp, hơn 201 ha đất giao thông, phần diện tích còn lại được sử dụng vào đất di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh.

Điển hình, tại khu vực Lạch Huyện, nay đã trở thành cảng cửa ngõ quốc tế với những cần cẩu vươn cao hiện đại, bãi container rộng mênh mông. Hàng ngày, những con tàu biển cao hàng chục mét vào ra tấp nập. Cát Hải đang khẳng định vị thế, là điểm nhấn trên hành trình Hải Phòng vươn ra biển lớn, sánh vai với các cảng biển lưu thông nhiều hàng hóa nhất thế giới.

Hay khu công nghiệp Xuân Cầu tại Cát Hải với hơn 90% diện tích là đất lấn biển. Đây là khu công nghiệp gắn với cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện, thuận lợi để phát triển mô hình logistics “cảng - khu công nghiệp - đô thị” đồng bộ, hiện đại.

Bên cạnh đó, Hải Phòng cũng tập trung xây dựng các tuyến đường giao thông kết nối với Cảng như tuyến đường sau cảng Tân Vũ - Lạch Huyện, các trục chính nối từ bến cảng số 3, 4, 5, 6 với mạng lưới đường cao tốc quốc gia cũng đang được gấp rút triển khai. Bên cạnh đó, một phần diện tích được bố trí cho hạ tầng văn hóa, lịch sử như khu vực Bến Nghiêng, Vụng Xéc phục vụ phát triển du lịch và bảo tồn giá trị truyền thống.

Với mục tiêu chuyển dịch kinh tế theo hướng công nghiệp, dịch vụ và logistics, thành phố đang đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội ven biển, lấn biển. Trong đó, 4 dự án lấn biển đã được giao khu vực biển và đang thực hiện.

Đại diện Sở Xây dựng Hải Phòng chia sẻ: “Một trong tiềm năng, thế mạnh nổi bật phát triển đô thị Hải Phòng trong nhiệm kỳ mới đó là tận dụng lợi thế đô thị ven biển, bao quanh bởi các dòng sông lớn. Lấn biển để mở rộng diện tích, không gian phát triển đang được thành phố triển khai và đẩy mạnh trong thời gian tới với định hình phát triển hệ thống cảng biển tại Lạch Huyện, cảng Nam Đồ Sơn, khu kinh tế ven biển phía Nam…”

Đáng chú ý, việc mở rộng không gian phát triển cũng là nền tảng để các “ông lớn” đặt chân tìm kiến cơ hội, đầu tư xây dựng.

Ông Nguyễn Thành Phương - Tổng giám đốc Tập đoàn Sao Đỏ: “Với sự đồng hành của thành phố cũng như tầm nhìn, quyết tâm của doanh nghiệp, khu công nghiệp Nam Đình Vũ đã hình thành chuỗi dịch vụ tương đối hoàn chỉnh với các dịch vụ cung ứng cảng biển, logistic, hậu cần và sản xuất, xử lý chất thải giúp tiết giảm chi phí sản xuất, thời gian vận chuyển… tạo điều kiện cho nhà đầu tư được kết nối, hỗ trợ tối đa và tìm thấy cơ hội kinh doanh mới”.

Hướng tới trung tâm logistics vùng

Với những lợi thế và vị trí chiến lược, cùng các quyết sách thận trọng, Hải Phòng đang nỗ lực chuyển mình phát triển công nghiệp, đô thị và dịch vụ có quy mô lớn. Từ đó, khẳng định vai trò trung tâm kinh tế biển, là cực tăng trưởng năng động của phía Bắc. Đồng thời, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm logistics quốc tế trong thời gian tới.

Theo điều chỉnh quy hoạch Hải Phòng giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, dự thảo, thành phố xác định mục tiêu tổng quát đến năm 2030 là tối ưu hóa cơ cấu sử dụng đất, chuyển dịch kinh tế theo hướng công nghiệp, dịch vụ và logistics. Qua đó nâng cao tỷ trọng đất phi nông nghiệp phù hợp với định hướng phát triển của thành phố.

Bên cạnh đó, huy động diện tích đất chưa sử dụng và diện tích bổ sung từ hoạt động lấn biển sẽ được triển khai phù hợp với quy hoạch, nhằm tạo thêm nguồn lực phục vụ phát triển bền vững trong dài hạn.

Đối với khu vực lấn biển, Hải Phòng mở rộng quỹ đất phục vụ công nghiệp, dịch vụ, logistics và du lịch tại các khu vực Lạch Huyện, Nam Đồ Sơn, Đồi Rồng... với diện tích lấn biển dự kiến đạt 5.600 ha vào năm 2030 và 7.400 ha vào năm 2050. Trong lĩnh vực công nghiệp, thành phố phát triển vành đai công nghiệp dọc các hành lang động lực, mở rộng khu, cụm công nghiệp gắn với logistics. Công nghiệp trong đô thị được di dời, chuyển đổi sang đất dịch vụ và không gian xanh.

Mặt khác, để bảo đảm hạ tầng đồng bộ với cảng biển, Hải Phòng đưa vào hoạt động và đang tiếp tục triển khai nhiều công trình giao thông kết nối như đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái, quốc lộ 5, quốc lộ 10 được nâng cấp, cải tạo, mở rộng. Xây dựng các cầu như Rừng, Lại Xuân, Quang Thanh, Dinh, Sông Hóa, Đồng Việt và cầu Nguyễn Trãi. Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không quốc tế Cát Bi…

Ông Nguyễn Tường Anh - Tổng Giám đốc Cảng Hải Phòng nhấn mạnh: Song song với đầu tư hạ tầng, Cảng đã đồng bộ nâng cấp trang thiết bị, hệ thống công nghệ và đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị, điều hành. Triển khai mô hình cảng thông minh - cảng xanh, góp phần rút ngắn thời gian giải phóng tàu, tối ưu chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị trong toàn hệ thống đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, giúp Cảng Hải Phòng nâng cao chất lượng dịch vụ, rút ngắn thời gian giải phóng tàu, tối ưu chi phí logistics và gia tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Việc mở rộng không gian phát triển ra biển không chỉ giải quyết bài toán khan hiếm quỹ đất công nghiệp mà còn thúc đẩy cảng biển, đưa Hải Phòng sớm trở thành trung tâm logistics lớn của cả nước. Đồng thời, tăng khả năng thu hút đầu tư FDI quy mô lớn. Hải Phòng đã và đang thực hiện dịch chuyển trung tâm phát triển hướng biển để tận dụng tối đa lợi thế cảng nước sâu, đưa kinh tế biển trở thành trụ cột phát triển bền vững.

Bùi Hiền