Kinh tế địa phương

Vượt lên trên những khó khăn của dịch bệnh trên đàn gia súc, chính quyền và nhân dân xã đã biến thách thức thành cơ hội để tái cơ cấu sản xuất. Đây không chỉ là thắng lợi về những con số, mà là sự thay đổi hoàn toàn về hệ tư duy chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang làm kinh tế nông nghiệp bền vững.

Khi "vàng xanh" bén rễ và kết trái ngọt

Về Yên Châu vào những ngày cuối năm 2025, điều khiến người ta ấn tượng nhất không chỉ là con đường nhựa phẳng lì chạy xuyên qua các bản làng, mà là màu xanh ngút ngàn của cây ăn quả. Từ một vùng đất thuần nông với cây lúa, cây ngô, Yên Châu giờ đây đã trở thành "vương quốc" của trái cây chất lượng cao.

Bức tranh nông nghiệp rực rỡ năm 2025, chúng tôi tự hào khi tổng diện tích cây ăn quả toàn xã đã đạt con số 2.918,5 ha. Trong đó, cây Xoài vẫn giữ vững vị thế "ngôi vương" với 1.519 ha, tiếp đến là Nhãn (707 ha) và Chuối (394 ha). Điều chúng tôi tâm đắc nhất không phải là diện tích, mà là tư duy sản xuất của bà con.

Bà con không còn canh tác theo lối mòn "phó mặc cho trời". Đến nay, xã đã quản lý và vận hành hiệu quả 219,4 ha diện tích đạt chứng nhận VietGAP. Đặc biệt, việc duy trì thành công 4 mã số vùng trồng cho 75 ha cây ăn quả đã mở ra cánh cửa xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính như Trung Quốc, EU. Kết quả tổng giá trị tiêu thụ quả các loại ước đạt 101,44 tỷ đồng, một con số kỷ lục, minh chứng cho sự chuyển dịch đúng hướng sang nông nghiệp hàng hóa.

Ông Nguyễn Văn Hưởng, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Châu cho biết: “Năm 2025 đi qua với đầy ắp những cung bậc cảm xúc. Có những lúc chúng tôi mất ăn mất ngủ vì dịch bệnh trên đàn gia súc, vì những diễn biến thất thường của thời tiết. Nhưng hôm nay, đứng giữa những triền đồi xoài, nhãn trải dài ngút ngàn, nhìn những sản phẩm OCOP mang thương hiệu Yên Châu tự tin lên kệ siêu thị lớn, tôi tin rằng chỉ cần chính quyền, nhân dân đồng lòng và định hướng đúng đắn về kinh tế hàng hóa đã thực sự giúp Yên Châu thay da đổi thịt.”

Theo ông Hưởng, các Hợp tác xã (HTX) như HTX Tây Bắc, HTX Tuổi trẻ 26-3 đã trở thành cầu nối vững chắc, giúp nông dân tiếp cận kỹ thuật và thị trường. Không chỉ có trái tươi, Yên Châu giờ đây còn có "vàng ròng" từ cây mía với 3.580 ha, đảm bảo thu nhập ổn định cho hàng nghìn hộ dân thông qua các hợp đồng bao tiêu chặt chẽ.

Từ những trăn trở của ông Hưởng về việc làm sao để nông dân không còn chịu cảnh 'được mùa mất giá', xã Yên Châu đã tìm thấy câu trả lời thỏa đáng nhất, biến đặc sản bản địa thành những sản phẩm có hàm lượng chất xám và công nghệ cao. Đây chính là bước ngoặt quan trọng, đưa nông sản địa phương bước vào một chương mới.

OCOP là lời giải cho bài toán giá trị gia tăng

Nâng tầm nông sản địa phương trong năm 2025, danh mục sản phẩm OCOP của xã đã có sự bứt phá mạnh mẽ cả về chất và lượng. Chúng ta không chỉ bán nông sản thô mà đã tiến sâu vào chế biến.

Những ngôi sao 4 sao như tỏi đen Diệp Bách và tỏi đen Hoshi đã khẳng định được đẳng cấp chất lượng hàng đầu, đủ sức cạnh tranh tại các hội chợ quốc tế. Hay những món ăn mang hương vị địa phương như món Thịt trâu gác bếp Bà Bỉnh mang đậm phong vị Tây Bắc, đến Trà hoa đu đủ đực thanh tao, hay những túi quả sấy dẻo (mận, chuối, xoài) tiện lợi... Tất cả đều đạt chuẩn 3 sao và trở thành những món quà biếu được ưa chuộng khắp cả nước.

Việc đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử và tham gia các hội chợ như AgroViet 2025 là bước đi chiến lược để thương hiệu Yên Châu bay xa hơn. Để hiện thực hóa khát vọng đó, xã đã và đang triển khai đồng bộ nhóm giải pháp chiến lược như: Xã đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng livestream bán hàng, quản lý gian hàng trên các sàn TMĐT như Shopee, Lazada, TikTok Shop cho các chủ thể OCOP. Không dừng lại ở việc bán hàng, đây còn là nơi bà con kể câu chuyện về quy trình sản xuất sạch, về vùng nguyên liệu VietGAP, giúp người tiêu dùng ở bất cứ đâu cũng có thể thẩm thấu được giá trị thực chất của sản phẩm.

Xúc tiến thương mại đa kênh, việc góp mặt tại các sân chơi lớn như Hội chợ AgroViet 2025 hay các hội chợ thương mại quốc tế tại Hàng Châu (Trung Quốc) không chỉ là để tìm kiếm đơn hàng, mà là cơ hội để chúng tôi đo lường tiêu chuẩn thế giới. Qua đó, các HTX như Tây Bắc hay Tuổi trẻ 26-3 có thể tự điều chỉnh, nâng cấp bao bì, mẫu mã và quy chuẩn đóng gói theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại nhưng vẫn giữ vững bản sắc riêng có.

Xây dựng hệ sinh thái sản phẩm "kể chuyện", địa phương khuyến khích các HTX lồng ghép yếu tố di sản vào bao bì sản phẩm (như hình ảnh ruộng bậc thang, hoa văn thổ cẩm, hay các truyền thuyết địa phương). Mỗi mã QR trên sản phẩm không chỉ có thông tin truy xuất nguồn gốc mà còn là một đường link dẫn đến video giới thiệu về vùng đất và con người Yên Châu.

Gắn kết OCOP với du lịch trải nghiệm là một giải pháp bền vững mà xã đang hướng tới là mô hình "Sản xuất tại chỗ - Tiêu thụ tại chỗ". Bằng việc phát triển các điểm trưng bày OCOP gắn với các tuyến du lịch sinh thái vùng cây ăn quả, chúng tôi muốn du khách được trực tiếp mắt thấy, tai nghe về quá trình tạo ra sản phẩm. Lúc đó, mỗi món quà họ mua về sẽ mang theo ký ức đẹp đẽ về vùng đất này, tạo ra sức lan tỏa tự nhiên và mạnh mẽ nhất.

Với sự quyết liệt trong giải pháp và sự đồng lòng của bà con, chúng tôi tin rằng nông sản Yên Châu sẽ không chỉ dừng lại ở danh hiệu OCOP trên giấy, mà sẽ thực sự trở thành những thương hiệu mạnh, có sức sống bền bỉ trong lòng người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Nhìn lại bức tranh kinh tế xã Yên Châu năm 2025, có thể thấy rõ một sự chuyển mình mạnh mẽ từ tư duy sản xuất truyền thống sang kinh tế nông nghiệp bền vững. Sức sống mới đang hiện hữu rõ nét trên từng triền đồi xoài, nhãn và những bản làng rạng rỡ hạ tầng nông thôn mới. Với nền tảng vững chắc từ các vùng nguyên liệu đạt chuẩn VietGAP và hệ thống chế biến sâu, Yên Châu đang hội tụ đủ mọi điều kiện để bứt phá mạnh mẽ hơn trong năm 2026.

Khi mỗi nông sản không chỉ là hàng hóa mà còn mang theo câu chuyện văn hóa địa phương, Yên Châu sẽ không chỉ dừng lại là điểm sáng của huyện mà sẽ khẳng định vị thế là một vùng kinh tế năng động, giàu bản sắc và thịnh vượng trên bản đồ tỉnh Sơn La.

Kim Oanh