Doanh nhân

Chia sẻ với DĐDN, ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) khẳng định, 2025 đánh dấu bước ngoặt lịch sử của logistics Việt Nam, từ đăng cai FIATA World Congress đến ban hành Chiến lược phát triển mới, khẳng định vị thế “ngôi sao đang lên” và khát vọng trở thành trung tâm logistics khu vực, vươn tầm toàn cầu.

Việt Nam hiện có hơn 45.000 doanh nghiệp logistics quốc tế, với hơn 5.000 doanh nghiệp hoạt động quốc tế, tham gia đa dạng các phân khúc trong chuỗi logistics vận tải biển, hàng không, dịch vụ logistics 3PL, 4PL, logistics cho thương mại điện tử,…

- Năm 2025 được xem là một năm nhiều dấu ấn của ngành logistics Việt Nam. Đâu là những dấu mốc nổi bật nhất khẳng định vị thế logistics Việt Nam trên bản đồ toàn cầu, thưa ông?

Dấu ấn nổi bật nhất là việc đăng cai và tổ chức thành công Đại hội Thế giới của Liên đoàn Giao nhận và Vận tải quốc tế - FIATA World Congress 2025 tại Hà Nội với sự tham gia của hơn 1.200 đại biểu đến từ hơn 100 quốc gia và cùng lãnh thổ. Đặc biệt, sự kiện có sự quan tâm tham dự của Thủ tướng chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các quốc gia. Sự kiện được đánh giá là kỳ đại hội thành công nhất trong lịch sử 99 năm của FIATA. Việt Nam đã ghi tên mình vào lịch sử ngành logistics thế giới và khẳng định vị thế của một ngôi sao đang lên, một trung tâm logistics mới của khu vực và thế giới.

Cũng tại Hà Nội, lần đầu tiên trong lịch sử của Liên đoàn, Việt Nam có đại diện tham gia ban lãnh đạo ở vị trí Phó chủ tịch của Liên đoàn, khẳng định uy tín của VLA cũng như của ngành logistics Việt Nam.

Đặc biệt, ngay sau ngày khai mạc FIATA World Congress 2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chiến lược phát triển dịch vụ Logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050, được coi là “bản thiết kế vĩ đại”, “kim chỉ nam” cho sự phát triển của ngành.

- Trong bối cảnh biến động của thương mại toàn cầu, đứt gãy chuỗi cung ứng và yêu cầu phát triển xanh ngày càng rõ nét, ông đánh giá năng lực thích ứng và sức chống chịu của doanh nghiệp logistics Việt Nam đã thay đổi như thế nào trong năm qua?

2025 là một năm có nhiều biến động về địa chính trị, cũng như yêu cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã trở thành yêu cầu hành động, “phả hơi nóng” vào các doanh nghiệp logistics. Phải nói là doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp logistics nói riêng rất chủ động, kịp thời để đối ứng với tình hình mới. Ngành dịch vụ logistics ước tính tăng trưởng 15-16% với tổng giá trị đạt 70-80 tỷ USD và hướng tới vị trí thứ 2 trong ASEAN chỉ sau Indonesia.

- Tuy nhiên vẫn còn những điểm yếu cần cải thiện, thưa ông?

Cũng có một số điểm mà chúng ta chưa triển khai tốt, như chi phí logistics vẫn còn cao do chưa kết nối hiệu quả, thiếu dữ liệu dùng chung, hạ tầng và vận tải đa phương thức chưa đồng bộ, vận tải thuỷ có thể được ưu tiên và phát triển nhanh hơn, doanh nghiệp vẫn còn nhỏ, phân mảnh, thiếu doanh nghiệp tiên phong.

Chiến lược phát triển dịch vụ logistics 2025–2035, tầm nhìn 2050 ra đời có ý nghĩa như một “kim chỉ nam” mới để nâng logistics từ vai trò hỗ trợ lên một ngành kinh tế quan trọng, tạo động lực cho tăng trưởng và liên kết vùng. Chiến lược giúp ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông - thương mại - công nghệ đồng bộ, qua đó giảm chi phí, tăng độ tin cậy, mở rộng năng lực kết nối.

Chiến lược sẽ mở ra một thời kỳ mới cho sự phát triển của ngành dịch vụ logistics Việt Nam, đưa logistics Việt Nam trở thành một “siêu ngành” (mega-industry) với thứ hạng toàn cầu mới, hướng tới vị trí top 15-20 thị trường toàn cầu, trở thành thị trường trọng điểm mà các tập đoàn toàn cầu buộc phải đặt trọng tâm chiến lược, cả về mạng lưới dịch vụ, đầu tư và nhân sự cấp cao.

- Chiến lược đã xác định xây dựng 6 trung tâm dịch vụ logistics tại các thành phố lớn. Vậy cần giải pháp nào để hiện thực mục tiêu này và nâng cao sức cạnh tranh cho ngành dịch vụ logistics, thưa ông?

Chiến lược xác định xây dựng 6 trung tâm dịch vụ logistics tại các thành phố trực thuộc trung ương trên toàn quốc thành trung tâm dịch vụ logistics quốc tế, bao gồm Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Huế, cũng như xây dựng và triển khai mô hình logistics đô thị, xây dựng và phát triển khu thương mại tự do gắn với cảng biển, hàng không, cửa khẩu và các khu vực sản xuất hàng hoá trọng điểm.

Để hiện thực mục tiêu này và nâng sức cạnh tranh ngành, cần một số giải pháp lớn mang tính “đòn bẩy”. Thứ nhất, liên kết vùng và quản trị điều phối phải đi trước. Mỗi trung tâm không thể là một dự án đơn lẻ của một địa phương, mà phải là hạt nhân của vùng động lực, có cơ chế điều phối liên tỉnh, quy hoạch - phân vai - chia tải rõ ràng theo hành lang vận tải và chuỗi cung ứng.

Thứ hai, hạ tầng đa phương thức và kết nối “last mile”. Muốn lên tầm quốc tế phải có kết nối hiệu quả giữa cảng biển - cảng hàng không - ICD - đường sắt - đường thủy nội địa - cao tốc, cùng với vành đai logistics, bãi hàng, depot, trung tâm phân phối và giao thông đô thị thông suốt.

Thứ ba, quỹ đất - không gian logistics - tiêu chuẩn hóa phát triển. Cần chuẩn hóa mô hình trung tâm logistics theo cấp độ, chức năng, KPI; bố trí quỹ đất đủ lớn, sạch, và quy hoạch ổn định dài hạn để thu hút nhà đầu tư và khách hàng “anchor”.

Thứ tư, thể chế và thuận lợi hóa thương mại: đơn giản hóa thủ tục, số hóa chứng từ, cơ chế một cửa, quản lý rủi ro; phát triển khu thương mại tự do gắn với cảng biển, hàng không, cửa khẩu để tạo động lực hàng hóa và dịch vụ giá trị gia tăng.

Thứ năm, chuyển đổi số và dữ liệu logistics quốc gia: triển khai logistics số theo chuỗi, kết nối dữ liệu cảng–hải quan–doanh nghiệp–vận tải; thúc đẩy nền tảng dùng chung, tracking/tracing, tối ưu vận tải và giảm chi phí.

Thứ sáu, chuyển đổi xanh: tiêu chuẩn phát thải, năng lượng sạch tại trung tâm logistics, phương tiện xanh, đo lường carbon. Đây là điều kiện để tham gia sâu chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thứ bảy, phát triển doanh nghiệp và nhân lực: hỗ trợ SME tham gia mạng lưới, nâng năng lực 3PL/4PL, đào tạo nhân lực chất lượng cao, tăng năng suất và chất lượng dịch vụ.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Thy Hằng