Startup ôtô điện bị tố gian lận, xe bán tải chết yểu

Ít nhất trong vòng 6 tháng qua, những nỗ lực của Nikola nhằm đi theo quỹ đạo của hãng đồng hương Tesla đã đối mặt với nhiều cơn sóng dữ, từ cáo buộc, bị điều tra gian lận và những vụ từ chức gây tác động lớn.

Ngày 30/11, trời nổi bão tố khi Nikola thông báo, rằng General Motors (GM) sẽ rút lui khỏi quan hệ đối tác - kế hoạch từng được đưa tin hồi tháng 9. Khi đó, GM cho biết sẽ mua 2 tỷ USD cổ phần trong hãng xe điện Nikola - tin tức được các nhà đầu tư đánh giá là thắng lợi lớn của Nikola.

Cũng theo thỏa thuận cùng thời điểm, GM có thể cung cấp pin và công nghệ pin nhiên liệu cho Nikola, đồng thời sản xuất mẫu bán tải điện Badger cho đối tác. Đổi lại, GM sẽ nhận 11% cổ phần ở Nikola - điều sẽ giúp "ông lớn" của ngành công nghiệp ôtô Mỹ có chỗ đứng vững chắc hơn trong thị trường xe không khí thải.

Giờ đây, GM sẽ chỉ như một nhà cung cấp cho Nikola. Theo thỏa thuận mới, GM có khả năng không lấy cổ phần như dự kiến. Thay vào đó, Nikola có thể thanh toán chi phí để GM chế tạo pin nhiên liệu Hydrotec phù hợp với dòng xe tải của Nikola. Sau đó, Nikola tiếp tục trả tiền để mua loại pin này.

Một điểm quan trọng khác, là GM không còn tham gia vào việc sản xuất dòng bán tải Badger - sản phẩm mà Nikola nói rằng sẽ bị hủy bỏ hoàn toàn.

Trong thông báo, GM cũng cho biết đã trở lại thành một nhà cung ứng cho Nikola, nhưng không bình luận về nguyên nhân cũng như thỏa thuận bị thu hẹp ra sao.

Dù thỏa thuận cuối cùng vẫn chưa được quyết định, các nhà phân tích vẫn cho đây là tín hiệu tiêu cực đối với Nikola. Giá cổ phiếu của hãng đã giảm đáng kể ngay trong ngày 30/11.

Nikola Badger từng là dự án gây tiếng vang của startup xe điện. Chiếc bán tải hứa hẹn là đối thủ tương lai của Tesla Cybertruck. Thậm chí Trevor Milton, nhà sáng lập hãng kiêm giám đốc điều hành, còn tuyên bố mục tiêu hạ bệ "vua doanh số" Ford F-150 bằng Badger.

Thông báo mới từ hai bên đã kết thúc nhiều tháng nghiên cứu cũng như suy đoán về thỏa thuận GM-Nikola từng lần đầu được đưa tin hồi tháng 9. Khi đó, chỉ sau vài ngày, một báo cáo đầy đụng chạm từ Hindenburg Research tố một loạt thông tin sai lệch về công nghệ của Nikola. Quan trọng nhất, Hindenburg cáo buộc Nikola đã tạo ra một video giả để khoe một chiếc bán tải dùng khí hydro đang di chuyển. Sau đó, Nikola thừa nhận chiếc xe đơn giản là đang lăn bánh xuống dốc.

Sau đó, Ủy ban Chứng khoán Mỹ (S.E.C) cho biết bắt đầu điều tra gian lận, và Milton rời khỏi vị trí giám đốc điều hành. Cổ phiếu của Nikola giảm mạnh.

Giới phân tích và các nhà đầu tư lập tức suy đoán khả năng GM tiếp tục thỏa thuận, đề cập về tương lai không mấy sáng sủa của Nikola. Đến tháng 10, có dấu hiệu cho thấy Nikola có thể không tạo được đối tác.

Tin mới thậm chí đặc biệt xấu đối với nhân vật chính: Milton. Dù đã từ bỏ chức CEO, nhà sáng lập hãng vẫn sở hữu 85,6 triệu cổ phiếu của Nikola, hoặc gần 25%. Milton từng bị cấm bán số cổ phần này trong những tháng sau khi Nikola bắt đầu niêm yết hồi tháng 9, nhưng lệnh cấm hết hiệu lực vào hôm nay, 1/12.